2012-03-21 გზა თავისუფლებისაკენ „დაძრა მოსემ ისრაელი მეწამული ზღვიდან და გავიდნენ შურის უდაბნოში. სამ დღეს იარეს უდაბნოში და ვერ იპოვეს წყალი“ (გამ.15:22).
ხალხის გზა თავისუფლებისაკენ მეწამული ზღვის გადალახვით არ დასრულებულა. მეტიც, საბოლოოდ მონობის შეგრძნებიდან თავის დახსნა არც მაშინ მიიღწევა, როდესაც ერთგვარი სულიერი „ნათლობის“ რიტუალი შესრულებულია და ერს წინ თავად უფალი მიუძღვის. საოცარია, ადამიანებმა, რომლებმაც უფლის სასწაულები იხილეს და ეგვიპტელთა სამართლიანი დასჯის მომსწრენი იყვნენ, მყისვე დაივიწყეს ჭეშმარიტება, უფლის ყოვლისშემძლეობა და ურწმუნოების სენით შეპყრობილებს უკმაყოფილება დაეუფლათ. ...კვლავ აღელდა ხალხი, რადგან მიადგნენ მარას წყალს და ვერ დალიეს. მწარე წყალი იყო მარაში, ამიტომაც ეწოდა მარა (მწარე). „შესჩივლა ხალხმა მოსეს და უთხრა: რა დავლიოთ?“ (გამ.15:24). აღსანიშნავია, რომ ხალხი უფალს კი არ საყვედურობს, არამედ მოსეს. მოსემ კი, როგორც ჭეშმარიტმა მორწმუნემ, შეჰღაღადა უფალს. „დაანახვა უფალმა მორი. ჩააგდო იგი წყალში და გამტკნარდა წყალი. იქ დაუდგინა უფალმა ხალხს წესი და სამართალი და იქ გამოსცადა იგი“ (გამ.15:25).
თუ გულწრფელად შევთხოვთ უფალს რაიმეს, ის აუცილებლად მიგვანიშნებს გზას. საკმარისია, უფალს ცოცხალი გულით მივენდოთ და ტკივილი სიხარულითა და სიტკბოთი შეგვეცვლება. „თქვა: თუ გაიგონებ უფლის, შენი ღვთის ხმას და სწორად მოიქცევი მის თვალში, ყურს დაუგდებ მის ბრძანებებს და დაიცავ ყველა მის წესს, არ შეგყრი არც ერთ სენს, ეგვიპტეს რომ შევყარე, რადგან მე ვარ უფალი, შენი გამკურნებელი“ (გამ.15:26). უფლის სიტყვებში საუბარი იმ თანმიმდევრობაზეა, რომელიც სულიერი მთლიანობის სიხარულითა და სრულყოფილებით სრულდება. პირველად აქ, მწარე წყალთან დაუდგინა უფალმა ხალხს წესი და კანონი, თუმცა კონკრეტულად რა იყო ეს წესი და კანონი, ჯერ არავინ იცის. მხოლოდ ზოგადად არის ნათქვამი, რომ უნდა ესმინათ უფლის ხმისათვის და სწორად, ანუ ისე მოქცეულიყვნენ, როგორც უფლის ნებით მოსე ეტყოდა მათ.
104-ე ფსალმუნში წერია, როდესაც უფალმა ადამიანები ეგვიპტიდან გამოიყვანა, არც ერთი მათგანი არ ყოფილა ავად, მართლაც უდაბნოს გზაზე დამდგარი სამ მილიონამდე ადამიანი, მათ შორის ბავშვები, მოხუცები, ქალები ფიზიკურად და სულიერად აბსოლუტურად ჯანმრთელები იყვნენ, მანამ, სანამ არ გადაუხვიეს უფლის წესებს. წესების დარღვევა მაშინათვე იწვევდა ავადმყოფობის გავრცელებას, სიკვდილიანობას.
მწარე წყლის პირველი გამოცდის შემდეგ უფალმა ხალხი კიდევ უფრო საოცარ ადგილას, ელიმში მიიყვანა: „მივიდნენ ელიმში. იქ იყო თორმეტი წყაროსთვალი და სამოცდაათი ფინიკის ხე. იქ დაიბანაკეს, წყლებთან“ (გამ.15:27). სიმბოლურად, თორმეტი წყაროს თვალი — თორმეტი სუფთა წყლის სათავე — ისრაელიანთა თორმეტი გვარის საწყისია, რომლებსაც მომავალშიც უფლის ცოცხალი რწმენის, სუფთა წყაროს შენახვის ფუნქცია დაეკისრებათ. სამოცდაათი ფინიკის ხე სამოცდაათი სხვადასხვა ხალხის, ფაქტობრივად, მთელი ქვეყნის მანიშნებელია, რომლებიც ამ წყაროს წყლით სულიერ წყურვილს დაიოკებენ და დაპურდებიან.
ეგვიპტიდან წამოსულებს წინ დიდი გზა ედოთ. ეს გზა უდაბნოზე გადიოდა და მასში უამრავი განსაცდელი და გამოცდა იმალებოდა.
„დაიძრა ელიმით და ეგვიპტიდან, გამოსვლის მეორე თვის მეთხუთმეტე დღეს მივიდა ისრაელის მთელი საზოგადოება სინაის უდაბნოში, რომელიც ელიმსა და სინაის მთას შორის მდებარეობს“ (გამ.16:1).
კვლავ დაიწყო ხალხმა დრტვინვა, საყვედურებით აავსეს მოსე და აარონი: „უთხრეს ისრაელიანებმა: ნეტავ უფლის ხელით გავმწყდარიყავით ეგვიპტის ქვეყანაში, როცა ხორცით სავსე ქვაბებს ვუსხედით და გაძღომამდე ვჭამდით პურს! მოგვიყვანე ამ უდაბნოში, რომ შიმშილით ამოგვწყვიტო მთელი კრებული!“ (გამ.16:3). საგულისხმოა, რომ ეგვიპტის სასტიკი და გაუსაძლისი ყოფიდან ხალხს მხოლოდ საჭმელი და სასმელი დაამახსოვრდა. უთხრა უფალმა მოსეს: „...აჰა, პურს გაწვიმებთ ციდან, გამოვიდეს ხალხი და ყოველდღე აკრიფოს დღიური სამყოფი. უნდა გამოვცადო, მისდევს თუ არა ჩემს რჯულს“ (გამ.16:4).
ციდან წამოსული მანანი ორმოცი წლის მანძილზე ყოველ დილით კვებავდა ისრაელიანთ. ის მათი პური და სარჩო და ღვთის კიდევ ერთი სასწაული იყო. დღესაც არსებობს მცენარე, რომელსაც ბედუინები „მან“-ს უწოდებენ. მისი წვენი თეთრი, პაწაწინა ბურთულების სახით მაგრდება და ქარის დროს მთელ არე-მარეში მიმოიბნევა ხოლმე. მაგრამ უფლის მიერ მოვლენილი მანანი განსხვავდებოდა ამ მცენარისგან. გადმოცემის თანახმად, მანანი ყველა ცალკეულ შემთხვევაში იმ საკვების გემოს იღებდა, რომლის მირთმევაც სურდა ადამიანს.
უფალი აფრთხილებს მოსეს: „მეექვსე დღეს დაამზადებენ მოტანილს და იმაზე ორჯერ მეტი გამოუვათ, რასაც ყოველდღიურად აგროვებენ“ (გამ.16:5). ეს გაფრთხილება კვირის მეექვსე დღეს, პარასკევს ეხებოდა, რადგან შაბათი, უფლის ნებით საუფლო დღე უნდა ყოფილიყო, მას უნდა მიძღვნოდა.
„ვისმინე ისრაელიანთა ჩივილი. ასე უთხარი მათ: საღამოხანს ჭამეთ ხორცი და დილით დაძეხით პურით, და მიხვდებით, რომ მე ვარ უფალი, თქვენი ღმერთი“ (გამ.16:12). საღამოს მოფრინდა მწყერი და დაფარა მთელი ბანაკი; დილით კი ცვრით იყო მოფენილი მიდამო. „დადნა ცვარი და აჰა, ყრია უდაბნოში რაღაც წვრილი და ხაოიანი, წვრილი როგორც ჭირხლია ხოლმე მიწაზე. დაინახეს ისრაელიანებმა და ეკითხებოდნენ ერთმანეთს, ეს რა არისო, რადგან არ იცოდნენ, რა იყო. უთხრა მათ მოსემ: ეს არის პური, საჭმელად რომ მოგცათ უფალმა“ (გამ.16:14-15). უდაბნოს სასწაულმოქმედი პურის თავისებურება ისიც იყო, უფლის ნებით, რომ თითოეულს იმდენი უნდა შეეგროვებინა, რამდენსაც საჭმელად იმყოფინებდა. „...კაცზე თითო გომერი, სულადობის კვალობაზე; ყველამ თქვენ-თქვენს კარავში მყოფთათვის შეაგროვეთ“ (გამ.16:16). ასეც მოიქცნენ ისრაელიანები. შეაგროვეს ზოგმა ბევრი, ზოგმა ცოტა. არწყეს გომერით და დაინახეს, რომ არც ბევრის შემგროვებელს აღმოაჩნდა ზედმეტი და არც მცირეს შემგროვებელს კლებია რაიმე. თითოეულს იმდენი ჰქონდა შეგროვილი, რამდენიც საკვებად ესაჭიროებოდა. უფლის რჩევით, „უთხრა მათ მოსემ: დილისთვის არვინ მოიტოვოს ნარჩენები“ (გამ.16:19). სიხარბემ სძლია ზოგიერთს. ვერ გაუძლეს ცდუნებას, არ დაუჯერეს მოსეს და დილისთვის მაინც მოიტოვეს ნარჩენები. დილით კი აღმოაჩინეს, რომ მატლი გაუჩნდა და ამყრალდა მოგროვებული პური. განრისხდა მოსე, უფრო მკაცრად გააფრთხილა თანამოძმენი, ისინიც დარწმუნდნენ, რადგან დილაობით საჭიროებისათვის აგროვებული პური ყველას ყოფნიდა საკვებად; მზის გულზე დარჩენილი მარცვალი კი მაშინათვე დნებოდა.
„მეექვსე დღეს ორჯერ მეტი შეაგროვეს პური, ორი გომერი თითო სულზე, მივიდნენ მოსესთან საზოგადოების თავკაცები და შეატყობინეს. უთხრა მათ მოსემ: ასე აქვს ნაბრძანები უფალს: ხვალ უქმეა. უფლის წმიდა შაბათი; რის გამოცხობასაც აპირებთ, გამოაცხვეთ, რის მოხარშვასაც აპირებთ, მოხარშეთ; რაც მოგრჩებათ, დილისთვის შეინახეთ“ (გამ.16:22-23). მართლაც, მოსეს რჩევით, შეინახეს დილისთვისაც ცოტაოდენი მარცვალი, მაგრამ სხვა დღეებისგან განსხვავებით დარჩენილი პური არც ამყრალებულა და არც მატლი გასჩენია.
„უთხრა მოსემ: დღეს ჭამეთ, რადგან დღეს უფლის შაბათია; ვერაფერს იპოვით დღეს ველზე. ექვს დღეს აგროვეთ იგი; მეშვიდე დღეს კი შაბათია; არაფერი იქნება ამ დღეს“ (გამ.16:25-26). თავდაპირველად, არ დაუჯერეს უფალს ურწმუნოებმა, მეშვიდე დღეს მაინც გავიდნენ მანანის შესაგროვებლად, მაგრამ ვერაფერი იპოვეს.
მაშინ კი უსაყვედურა უფალმა მოსეს და მკაცრად გააფრთხილა ისრაელის ძენი: „...როდემდის უნდა მირღვევდეთ მცნებებს და სჯულდებებს? გახსოვდეთ, შაბათი მოუცია თქვენთვის უფალს. ამიტომაც მოგცათ მან მეექვსე დღეს ორი დღის სამყოფი პური; დარჩით თქვენ-თქვენს ადგილზე და არსად გახვიდეთ მეშვიდე დღეს. და უქმობდა ხალხი მეშვიდე დღეს“ (გამ.16:28-30). ამ დროდან მოყოლებული, ყოველი შაბათი საუფლოდ აქვთ ისრაელიანელებს. ეს პირველი მცნებაა, რომელიც უფალმა უდაბნოში მყოფ ისრაელიანებს დაუწესა.
თავის გადამრჩენ პურს კი ისრაელის ხალხმა სახელად მანანი დაარქვა. „...ქინძის თესლის ოდენა იყო, თეთრი და თაფლიანი პურის გემო ჰქონდა“ (გამ.16:31).
ასე ხდებოდა მიწიერი, ყოველდღიური საქმიანობა ღვთაებრივი შინაარსით გაჯერებული და ხალხისათვის ღვთიური მფარველობის მანიშნებელი.
„თქვა მოსემ: ასე აქვს ნაბრძანები უფალს: აავსე მანანით გომერი შესანახად თაობიდან თაობაში, რათა იხილონ პური, რომელსაც გაჭმევდით უდაბნოში, როცა ეგვიპტის ქვეყნიდან გამოგიყვანეთ“ (გამ.16:32). უფლის ბრძანების თანახმად, მოსემ აარონს ბადიის მანანით ავსება დაავალა: „...აიღე ერთი ბადია, ჩადე შიგ სრული გომერი მანანა და დადგი უფლის წინაშე თაობიდან თაობაში შესანახად. დადგა აარონმა იგი შესანახად აღთქმის კიდობნის წინ, როგორც ნაბრძანები ჰქონდა მოსესთვის უფალს“ (გამ.16:33-34). მანანით სავსე ბადია უფლის კიდევ ერთი სასწაულია, მისი შიგთავსი საუკუნეების მანძილზე არ შელახულა, ებრაელთა თაობები ერთმანეთს ცვლიდნენ, ბადია კი, როგორც ნიშანი უფლის მყოფობისა, მისთვის განმზადებულ საგანგებო ჭურჭელში, აღთქმის კიდობნის წინ განსაკუთრებულ ადგილას ინახებოდა.
მოგვიანებით, ბადია სოლომონის ტაძარში მოათავსეს. დრო და დრო მღვდელთმთავრები მას ხალხს უჩვენებდნენ. ხოლო ისრაელიანები ორმოცი წელი მიიკვლევდნენ გზას უდაბნოში სამშობლოსაკენ, ორმოცი წელი მიირთმევდნენ მანანს, ვიდრე ქანაანის ქვეყნის საზღვრამდე, თავიანთ სამკვიდრებელში მივიდოდნენ.
|