2013-04-04 რამდენიმე სიტყვა ჩვენი პროექტის შესახებ მართალია, რამდენიმე სიტყვა არ გამომივა, რადგან მეორე წელია ამაზე ვფიქრობ და ბევრი რამ მაქვს სათქმელი, მაგრამ მაინც ვეცდები სიტყვა არ გამიგრძელდეს.
2 წლის წინ გავიგე, რომ ჩვენს განათლების სისტემაში მოქმედებდა პროექტი „ვასწავლოთ ქართული, როგორც მეორე ენა“ და ამ პროექტში ჩართული მასწავლებლები საკმაოდ სოლიდურ ხელფასს —1000 ლარს ღებულობდნენ. ჩვეულებრივი მასწავლებლის 300 ლართან შედარებით 1000 ლარი სერიოზული განაცხადია. გამიჩნდა სურვილი, მეც შევერთებოდი ამ პროგრამის მასწავლებლებს და გამიმართლა. მეც ვარ იმ 100-მდე მასწავლებელს შორის, რომელთაც ბევრი მასწავლებლის საოცნებო ხელფასი აქვს. მართალია, ამ წერილის წერა ხელფასზე სალაპარაკოდ არ დამიწყია, მაგრამ იმის გამო, რომ ეს საკითხი ბევრის ინტერესის საგანია, მაინც ვიტყვი რამდენიმე სიტყვას.
შენ ტოვებ სრულ დატვირთვას, დამსახურებულ სიყვარულს და პატივისცემას შენს სკოლაში, არც თუ ისე ცუდ შემოსავალს კერძო პრაქტიკიდან, უმუშევარ მეუღლეს, რადგან ვიღაც ხომ უნდა დარჩეს მოხუც მშობლებთან ბათუმში, გყავს ორი სტუდენტი თბილისში, უხდი სწავლის საფასურს, უხდი ბინის ქირას, ყიდულობ წიგნებს, მათთან ჩასვლას ნახევარი დღე და ჩამოსვლას მეორე ნახევარი და 40 ლარი უნდა, საკუთარ სახლში ჩასვლას 1 და ჩამოსვლას კიდევ 1 დღე და 60 ლარი, ადგილზე იხდი ბინის ქირას — 100 ლარს; შეშის, შუქის, გაზის საფასურს იხდი ბათუმში, თბილისსა და ახალქალაქში, სადაც 12 თვიდან 6 თვე მეტრანახევარი თოვლი და -20 გრადუსი ყინვაა... მსურველებს შეუძლიათ დაითვალონ და შეაფასონ, ამ პროგრამაში მხოლოდ ხელფასის გამო ვართ თუ... არის კიდევ რაღაც?
დამერწმუნეთ, ნამდვილად არის!
როდესაც პირველად უკუნეთ ღამეში მოვედი ამ სოფელში, რომლის სახელიც — ალასტანი — პირველად განაწილების დროს გავიგე, ცოტა არ იყოს შემეშინდა, რომ ასე შორს, ასე მაღლა ვერ გავძლებდი, ვერ დავრჩებოდი.
ღამეზე უფრო „საშიში“ დღე აღმოჩნდა, როდესაც ხედავ მიწურებით სავსე სოფელს (მერე იგებ, რომ აქ აღარავინ ცხოვრობს), ცარიელ სახლებს, ატალახებულ, ბინძურ სოფლის შუკებს და ვერ ხედავ ვერც ერთ ქართველს და არ გესმის არც ერთი ქართული სიტყვა — აი, მაშინ გიპყრობს პანიკა — რა უნდა ვქნა აქ მარტომ?!
(ერთადერთი შეკითხვა, რომელმაც დამაბნია გასაუბრების დროს, იყო ჩვენი პროექტის ხელმძღვანელის მაკო ჭილაშვილის შეკითხვა:
— შედიხართ კლასში, ამბობთ გამარჯობას, ვერავინ ვერაფერს ხვდება და არაფერს გპასუხობენ, რას გააკეთებთ?
პაუზა
— რუსულად დაველაპარაკები... (რუსულის სპეციალისტი ვარ განათლებით)
— არც რუსული არ იციან — გამომწვევად და თან იმედით მიყურებს ეს ახალგაზრდა ლამაზი გოგო.
— ეს შეუძლებელია! — არ მჯერა მე.
— მერწმუნეთ...
პაუზა... ვიგრძენი, როგორ გამიშრა პირი (პირველად ცხოვრებაში ვერ ვიპოვე სიტყვები), ვგრძნობ, რომ ხელებიც კი გამიოფლიანდა... პირველად ცხოვრებაში...
— მაშინ მე რობინზონი ვიქნები და ისინი პარასკევები...
მაკოს გაეღიმა და ვიგრძენი, შვებით ამოისუნთქა).
სოფელში მოსვლამდე ვფიქრობდი, რომ მაკოს მიერ დახატული სურათი ჰიპერბოლიზებული იყო, მაგრამ... ვცდებოდი! დიდხანს ვიყავი რობინზონი.
ქართულის ცოდნას ვინ ჩივის, როცა მხოლოდ „ჰაიასტან“ და „ჰაიკაკან“ გესმის სამასწავლებლოში, როცა მხოლოდ სომხური გაზეთი შემოდის სამასწავლებლოში, როცა ინვენტარს და წიგნებს სომხეთი უგზავნის უფასოდ, როცა ერევანში იმაზე ხშირად დადიან, ვიდრე მე ბათუმში ან თბილისში, გიჩნდება კითხვა — იცის კი ამ ხალხმა, რომელ სახელმწიფოში ცხოვრობს?
და უცებ გრძნობ, რომ ის 1000 ლარი არაფერია იმასთან შედარებით, რისთვისაც ხარ შენ, ინგა ბაგრატიონი, აქ, ამ ღმერთისაგან და ხალხისაგან დავიწყებულ სოფელში. მით უმეტეს მაშინ, როცა იგებ, რომ ეს სოფელი რაღაც მისტიკური ძალით პირადად შენთან არის დაკავშირებული (ალასტანი ქართველ მეფეთა — ბაგრატოვანთა საუფლისწულო ყოფილა. ლაშა-გიორგის ალასტნელი მეფე ერქვა, ის ნამყოფიც კი არის, თუ გაზრდილი არა, ამ სოფელში). ხვდები, რომ დამთავრებულია შენი საქმე, უკან წასასვლელი გზა მოჭრილია; აქ ხარ იმიტომ, რომ ეს შენს ქვეყანას სჭირდება, შენს ისტორიას სჭირდები აქ, იმ ლაშასდროინდელ დანგრეულ ეკლესიას, რომელსაც ხუთი ბოლნური ჯვარი და ქართული წარწერა ამშვენებს, სწორედ მას სჭირდები. შენ აქ, ამ სოფელში უნდა გადაარჩინო საქართველო და ქართული...!!!
ძალიან დიდი ტვირთია ერთი ადამიანისთვის, ძალიან დიდი პასუხისმგებლობაა და თითქმის შეუსრულებადი მისია. იმდენად მძიმე, რომ ერთ ადამიანს მისი ტარება არ შეუძლია, ამიტომ ერთმანეთს ხელი უნდა შევაშველოთ და მხარში ამოვუდგეთ, როგორც ნოდარ დუმბაძე იტყოდა. სწორედ ამიტომ ეს პროექტი უნდა გაძლიერდეს, გაიზარდოს და გამდიდრდეს იმისათვის, რომ ჩვენ ვიყოთ ბევრნი, ვიყოთ ყველგან და ყველას ყველგან შეგვეძლოს პატარა საქართველოს მოწყობა, თუნდ პატარა ქართულის კაბინეტის ფარგლებში.
ბედნიერი ვარ, რომ იმ სკოლაში, სადაც ვმუშაობ, ორი ქართველი ბაკალავრიც მყავს — ერთი ქართულის, ერთი ინგლისურის, ძალიან ნიჭიერი და მოტივირებული გოგონები. სწორედ ჩვენი აქ ყოფნის მიღწევაა ის, რომ ჩვენს სოფელში დღეში რამდენჯერმე ისმის „გამარჯობა“ და „ნახვამდის“, გაკვეთილებზე კი „ჩვენი დროის ათი მცნება“ ირჩევა. დიდი ხელშეწყობაა ქართული ენის დამკვიდრებისთვის ორენოვანი წიგნები სხვადასხვა საგანში, რომლებიც წელს შემოიტანეს სკოლებში. ეს იძულებულს ხდის მასწავლებელს, ზედმეტად შეგვეკითხოს, დაწეროს, დაიმახსოვროს. ტრენინგები და სამუშაო შეხვედრები, რომლებსაც ჩვენ ვატარებთ სკოლაში, ხელს უწყობს ქართული ენის შესწავლას, მაგრამ ენის გამოყენების საჭიროება ჯერ კიდევ არ დგას მათ წინაშე. ამიტომ, მათი სწავლა მაინც პასიურ ხასიათს ატარებს. აქამდე სასერტიფიკაციო გამოცდას ელოდნენ, თავისი 200-ლარიანი დანამატით. ეს კარგი სტიმული და მოტივი იყო მათთვის, მაგრამ ახლა ეს პროცესი შეჩერდა. თუმცა, მაშინაც მიმაჩნდა, რომ ძალიან პრიმიტიული გამოცდის ჩაბარებას აზრი არ აქვს და სერიოზულს ესენი ჯერ ვერ ჩააბარებენ.
...უკვე მეორე წელია, მინდა მივაწვდინო ხმა მათ, ვისაც ეს ეხება, უფრო სწორად, მინდა ჩემი მოსაზრება გავუზიარო. არაქართულენოვან სკოლებში ეთნიკურ უმცირესობებით კომპაქტურად დასახლებულ რაიონებში, ანუ იმ სკოლებში, სადაც ჩვენი პროექტის მასწავლებლები მუშაობენ, უნდა მოხდეს ადგილობრივი მასწავლებლების სტატუსის დადგენა (უმრავლესობა უდიპლომო ან არაპედაგოგიური განათლების მასწავლებელია), მოხდეს მათი მაძიებლის სტატუსში გადაყვანა და მათთან ერთად შევუშვათ კლასებში, სხვადასხვა საგნებში, ქართველი ბაკალავრები. ანუ მათემატიკოს ბიჭებს ქართულის კურირებას ნუკი ვთხოვთ, არამედ ისინი შევიდნენ მათემატიკისა და ფიზიკის გაკვეთილებზე თავისი ქართული ტერმინებით და ცოდნით, რომლის დონე, იმედი მაქვს, განსხვავდება აქ მოღვაწე მასწავლებლების აკადემიური დონისაგან. როდესაც ქართველი ისტორიკოსი ბაკალავრი შევა საქართველოს ისტორიის გაკვეთილზე, ადგილობრივ საქართველოს ისტორიის მასწავლებელთან ერთად, ის უფრო მეტს მისცემს, როგორც ბავშვებს, ასევე მასწავლებელს, როგორც საგანში, ასევე ქართულში სპეციალური ტერმინოლოგიის გამოყენებით, გაცნობით და დასწავლით.
მიმაჩნია, რომ ქართულთან ერთად სწორედ საზოგადოებრივი მეცნიერებები უნდა ისწავლებოდეს ამ სკოლებში ქართველი მასწავლებლების დახმარებით. ამით რამდენიმე საქმე გაკეთდება: ამ საგნების სწავლების აკადემიური დონე აიწევს, სახელმწიფოებრივი თვითშეგნება გაიზრდება, ქართველებიც მოვმრავლდებით და ეს სწორედ ის შემთხვევა იქნება, როცა რაოდენობა გადადის ხარისხში, ანუ ქართულის სწავლება უფრო შედეგიანი იქნება და ცოდნა საჭირო და აუცილებელი.
მესმის, რომ ამ იდეის განხორციელებას პატარა თანხები არ ეყოფა, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, სწორედ ეს საკითხია უმაღლეს დონეზე დასაყენებელი და გადასაწყვეტი. მხოლოდ ინტელექტუალური და ენობრივი ექსპანსიით იქნება შესაძლებელი ამ რეგიონების ქართულ საზოგადოებაში ინტეგრირება და მათი ეროვნული თვითმყოფადობის შენარჩუნება.
რამდენიმე სიტყვას დაგპირდით და, როგორც ხედავთ, არ გამომივიდა, მაგრამ იმდენი რამ დამრჩა სათქმელი...
თუ დაინტერესდებით, როგორ ვმუშაობთ, რას ვაკეთებთ, რას ვაღწევთ მე და ჩემი კოლეგები, აუცილებლად მოგითხრობთ ჩვენი პედაგოგიური და საზოგადოებრივი მოღვაწეობის შესახებ.
მართალია, ამ პროექტს ბევრი იცნობს, არაერთი გადაცემა და რეპორტაჟი მიუძღვნიათ მისთვის, მაგრამ მაინც მიმაჩნია, რომ არასაკმარისია და პროექტი „ვასწავლოთ ქართული, როგორც მეორე ენა“ უნდა გაძლიერდეს და გაიზარდოს. საზოგადოება იმ მიღწევებისა და პრობლემების საქმის კურსში უნდა იყოს, რაც ჩვენს აქაურ ცხოვრებაშია და ვინც საჭიროდ ჩათვლის მხარი დაგვიჭიროს, გვერდში ამოგვიდგეს სახელმწიფო საქმის კეთებაში.....
მომავალ შეხვედრამდე!
|