2013-04-25 ამერიკელი პროფესორები ოპტიმისტები არიან, ავსტრიელები კი — პესიმისტები — თამთა, შენ შესახებ საუბარი მოსწავლეობის პერიოდიდან დავიწყოთ...
მეთერთმეტე კლასამდე ქუთაისის მე-9 საჯარო სკოლაში ვსწავლობდი. ბოლო წელს სასწავლებლად მე-13 საჯარო სკოლაში გადავედი. წარმატებული მოსწავლე ვიყავი, სკოლა ოქროს მედალზე დავამთავრე. ერთიანი ეროვნული გამოცდები წარმატებით ჩავაბარე და ასპროცენტიანი დაფინანსებაც მოვიპოვე. ჩავირიცხე ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში — ინგლისური ენისა და ლიტერატურის ფაკულტეტზე.
— გაცვლითი პროგრამით სასწავლებლად ამერიკაში იყავი. როგორც ვიცით, საქართველოში არსებული გაცვლითი პროგრამები სტუდენტებს კონკურსში მონაწილეობას, გამარჯვების შემთხვევაში კი, საზღვარგარეთ ცოდნის გაღრმავებას სთავაზობს. კონკურსანტთა რაოდენობა მაღალია, განსხვავებულია შერჩევის კრიტერიუმები. შენ შემთხვევაში როგორ მოხდა?
მეორე კურსზე ვიყავი, როცა ჩემმა მეგობარმა გაცვლითი პროგრამის შესახებ მითხრა — Global UGRAD, რომელსაც IREX აფინანსებს და ერთი წლით ამერიკაში სწავლას გულისხმობს. ბავშვობაში საზღვარგარეთ სწავლაზე ყოველთვის ვოცნებობდი, მაგრამ ვერასოდეს ვიფიქრებდი, თუ ამის განხორციელებას რეალურად შევძლებდი. გადავწყვიტე, ბედი მეცადა. კონკურსი რთული იყო, სამი ეტაპისგან შედგებოდა: აპლიკაცია (ზოგადი ინფორმაცია, სამი თემა); გასაუბრება; TOEFL. კონკურსანტთა შერჩევის პროცედურა დროში ძალიან გაიწელა, მე კი თითქმის ყოველდღე ველოდი როდის დამირეკავდნენ. არ ვიცი ამას რა ჰქვია, წინათგრძნობა? მაგრამ ვიცოდი, რომ აუცილებლად დამირეკავდნენ და მართლაც დამირეკეს, მითხრეს, რომ მეორე ტურში გადავედი. გასაუბრებას თბილისში, ინგლისურ ენაზე ამერიკელები ატარებდნენ, ძალიან ვნერვიულობდი. ვიცოდი, რომ ეს შანსი აუცილებლად უნდა გამომეყენებინა და ამერიკელები დამერწმუნებინა, რომ ზუსტად მე უნდა ავერჩიე. გაცვლითი პროგრამის ამ კონკურსში 400-მდე აპლიკაცია იყო შესული, საქართველოს მასშტაბით. გასაუბრებამ წარმატებით ჩაიარა. რამდენიმე ხნის შემდეგ დამირეკეს და მესამე ტურში გადასვლა მაცნობეს. მოკლედ, ბევრი რომ არ გავაგრძელო, იმ ექვს იღბლიან ადამიანთა შორის მეც (ერთი სტუდენტი ქუთაისიდან) აღმოვჩნდი და ამერიკაში, ერთი წლით, სასწავლებლად გავემგზავრე.
— მიამბე ამერიკული უნივერსიტეტის შესახებ, მისი ისტორია, რა ღირს სწავლა, რა პროფესიას დაეუფლე, როგორ გამოიყოფა სტიპენდიები და გრანტები უცხოელი სტუდენტებისთვის და რა პრივილეგიებით სარგებლობენ წარჩინებული სტუდენტები, შენ შემთხვევაში როგორ იყო?
ამერიკაში მინესოტას შტატში — St. Catherine University-ში ვსწავლობდი. ეს არის კერძო, კათოლიკური, ქალთა უნივერსიტეტი. სწავლისა და ცხოვრების ხარჯები მთლიანად დაფინანსებული იყო პროგრამის მიერ, თვიურ სტიპენდიასთან ერთად.
უნივერსიტეტში ერთი წელი ვეუფლებოდი პროფესიას — „განათლების სისტემა“.
წმინდა კატარინას უნივერსიტეტი დაფუძნდა 1905 წელს, სენტ პოლში, St. Joseph of Carondelet-ის დების (მონაზვნების) მიერ და წმინდა კატარიანას სახელს ატარებს, რომელიც ეგვიპტელი იყო და ეწამა თავისი რწმენის გამო.
— ამერიკიდან სასწავლებლად ევროპაში, კერძოდ ავსტრიაში გაემგზავრე...
ამერიკიდან დაბრუნების შემდეგ ვგრძნობდი, როგორ მიხმობდა ევროპა. სწორედ ამ პერიოდში შევიტყვე სხვა გაცვლითი პროგრამის Alrakis ERASMUS შესახებ. სიმართლე გითხრათ, მეგონა მეორედ აღარ გამიმართლებდა, მაგრამ მაინც ვცადე. აპლიკაცია ინტერნეტით იყო შესავსები. უნდა დამეწერა სამოტივაციო წერილი, გამეგზავნა სარეკომენდაციო წერილები და ნიშნების ფურცელი. რატომღაც პასუხს აქაც დააგვიანდა. ერთ დღესაც, როცა ვებგვერდს ვამოწმებდი, აღმოჩნდა, რომ გამარჯვებულთა შორის ვიყავი. ამ კონკურსში მე და ჩემმა მეგობარმა გავიმარჯვეთ და ავსტრიაში სასწავლებლად ერთად წავედით.
ვსწავლობდით ქალაქ გრაცის უნივერსიტეტში. ეს არის უზარმაზარი სახელმწიფო უნივერსიტეტი, რომელიც ყოველწლიურად 1000-მდე საერთაშორისო სტუდენტს მასპინძლობს. ხუთი თვის განმავლობაში ვსწავლობდი „ინგლისურ ენასა და ლიტერატურას“.
— რა შეგიძლია მიამბო სასწავლო პროგრამებისა და ლექციების შესახებ... აქვე მინდა ისაუბრო საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკების მნიშვნელობაზე
ამერიკაშიც და ავსტრიაშიც ძალიან დიდი ყურადღება ეთმობა სტუდენტის ინდივიდუალურ მუშაობას. დიდი განსხვავება იყო ლექციასა და სემინარს შორის. ლექციას ლექტორი გვიკითხავდა და დასრულებისას შეგვეძლო იმ საკითხებზე დაგვესვა შეკითხვები, რაც გაუგებრად გვეჩვენებოდა. სემინარების დროს ლექტორი პასიური იყო, სამაგიეროდ სტუდენტებს გვქონდა დისკუსიები და პრეზენტაციები.
ამერიკულ და ევროპულ სასწავლებლებს შორის ბევრი მსგავსებაა, თუმცა განსხვავებაც არსებობს. საერთო ის აქვთ, რომ სტუდენტი დამოუკიდებლად მუშაობს. ჩემი ერთ-ერთი ავსტრიელი ლექტორი ამბობდა, ჩემი მოვალეობაა ფაქტები მოგაწოდოთ, დასკვნები კი თქვენ თვითონ უნდა გამოიტანოთო. სტუდენტებისგან მოითხოვდნენ აზროვნებას, აზრის დაფიქსირებას, ყველანაირი შეხედულება თანაბრად იყო დაფასებული, არ არსებობდა სწორი და არასწორი შეხედულებები. მსგავსებაა, რომ ძალიან დიდი მნიშვნელობა ენიჭებოდა წერას. აზრების ჩამოყალიბება უნდა შეგვძლებოდა როგორც დისკუსიებში, ასევე წერილობითი გზითაც. მთავარი განსხვავება, რაც მე შევამჩნიე, ის არის, რომ ამერიკელი პროფესორები ოპტიმისტები არიან, ავსტრიელები კი — პესიმისტები. ამერიკელი ლექტორები პირველივე ლექციაზე დარწმუნებულები იყვნენ, რომ სემესტრი წარმატებული იქნებოდა თითოეული სტუდენტისთვის, ავსტრიელი ლექტორები კი სულ იმის მტკიცებაში იყვნენ, გამოცდას ნახევარზე მეტი ვერ ჩააბარებსო. მოკლედ, ამერიკაში და ავსტრიაში სწავლა რთული იყო, თუმცა ამერიკაში უფრო პოზიტიური, მოსვენებული სიტუაცია იყო, ავსტრიაში კი — მუდმივად დაძაბული.
საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკებს უდიდესი დატვირთვა და მნიშვნელობა აქვს. ძირითადად, ბიბლიოთეკაში ვმეცადინეობდით, რადგან სწავლისთვის კარგი გარემოა შექმნილი — სიჩუმე, უფასო ინტერნეტი, წიგნები. თან ირგვლივ ყველა მეცადინეობს და შენც უფრო მოტივირებული ხარ, რომ ისწავლო.
— სწავლის პერიოდში, ხომ არ მოგიწია სასწავლებლიდან რომელიმე ქვეყანაში წასვლა? როგორც ცნობილია, ასეთ სასწავლებლებში სამოგზაურო ტურები ეწყობა
სასწავლებლიდან არა, მაგრამ ავსტრიაში ყოფნისას ჩემმა მეგობარმა, ვისთან ერთადაც ვცხოვრობდი, თავის სამშობლოში — სლოვენიაში წამიყვანა. დავათვალიერეთ ორი ქალაქი — მარიბორი და პტუი. ძალიან ციოდა, მიუხედავად ამისა, ძალიან ვისიამოვნე, გავიცანი სლოვენიელი სტუდენტები. მათთან ერთად კარგი დრო გავატარე. საქართველოს შესახებ ბევრი რამ ვუამბე და ქართული სუფრის ტრადიციებიც გავაცანი, რაც ძალიან მოეწონათ.
— სწავლის პარალელურად, გქონდა თუ არა მუშაობის შესაძლებლობა? რამდენადაც ვიცი, უცხოეთში სოციალური უზრუნველყოფის სისტემის დაწესებულებაში რეგისტრაციის შედეგად, უცხოელ სტუდენტებს, სწავლის პირველივე წლიდან, ნახევარ განაკვეთზე მუშაობის უფლება აქვთ.
მუშაობის უფლება არ მქონდა, იმიტომ რომ ეს პროგრამები სტუდენტისგან სტუდენტურ ცხოვრებაში მაქსიმალურ ჩართულობას და აქტიურობას მოითხოვს. დაბალი ქულების მიღების შემთხვევაში, წყდება კონტრაქტი და უკან ბრუნდები. ასევე, თუ სამასახურს იპოვი, მოგეხსნება სტიპენდია, არადა ანაზღაურება ნამდვილად არ არის სტიპენდიაზე მეტი. თუმცა, არის შესაძლებლობები, რომ გაიარო უფასო სტაჟირება და აიმაღლო კვალიფიკაცია. სტაჟირება IREX-ის ერთ-ერთი სავალდებულო მოთხოვნაც კი იყო. ამერიკაში სტაჟირება ერთ-ერთ ამერიკულ სკოლაში გავიარე, სადაც საერთაშორისო სტუდენტებს ინგლისურის ათვისებაში ვეხმარებოდი. ძალიან დიდი გამოცდილება მივიღე. სტუდენტებთან მუშაობა საინტერესო იყო. გავეცანი მათი ქვეყნების კულტურას, ენებს. ვსაუბრობდით მომავალზე, ჩემს მოვალეობაში სტუდენტებისთვის სამომავლო გეგმების დასახვაში დახმარებაც შედიოდა.
— მიამბე ავსტრიული ცხოვრების შესახებ, როგორ ცხოვრობს ხალხი, ახალგაზრდები, რა არის მათთვის ყველაზე პრიორიტეტული, რომელი დარგია ყველაზე მეტად განვითარებული?
ავსტრიიდან 2 თვის წინ დავბრუნდი უამრავი შთაბეჭდილებებით. საოცარი ევროპული ქვეყანაა, კარგად განვითარებული ტურისტული ინფრასტრუქტურით. რა თქმა უნდა, ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა და ძალიან მოვიხიბლე ასეთი განვითარებული და მოწესრიგებული ქვეყნით. ყველაფერი საათივითაა აწყობილი. სტუდენტების ცხოვრება ბევრად საინტერესოა, მათ ჩვენზე ბევრად დიდი შანსები აქვთ, რომ საზღვარგარეთ წავიდნენ სასწავლებლად ან სამოგზაუროდ. საღამოობით გვქონდა წვეულებები, სადაც ავსტრიელ სტუდენტებთან ერთად საერთაშორისო სტუდენტებიც ვიკრიბებოდით და ვსაუბრობდით ჩვენ-ჩვენს ქვეყნებზე. ძალიან მიხარია, რომ თითქმის ყველა ქვეყანაში მყავს მეგობარი. ყველაზე დასამახსოვრებელი წვეულება იყო „moustache party“, რომლისთვისაც ბიჭები საგანგებოდ იზრდიდნენ ულვაშებს, ხოლო გოგონებს ულვაშების მიხატვა ან საერთოდ, მიწებებაც გვიწევდა.
— სად და როგორ ატარებდი თავისუფალ დროს?
თავისუფალი დრო ცოტა მქონდა, რადგან ორივე ქვეყანაში სწავლა საკმაოდ რთული იყო და დავალებაც ძალიან ბევრი მქონდა. თუმცა, დასვენება აუცილებელია. ვისვენებდი შაბათ-კვირას, ცოტა ხნით, როცა ქალაქის პარკში მივდიოდით სასეირნოდ. ხშირად იმართებოდა ფესტივალები, სადაც ადგილობრივები ეროვნულ ტანსაცმელში გამოწყობილები მოდიოდნენ. მათი ყურება ძალიან მიყვარდა.
— მომავალი როგორ გესახება, სად აპირებ დამკვიდრებას?
ლიტერატურა ძალიან მიყვარს. ამიტომ სამომავლოდ ლიტერატურული ნაწარმოებების გულდასმით შესწავლით დავკავდები და, ალბათ, ამ დარგში ხარისხსაც დავიცავ. ასევე, ვაპირებ გაცვლით პროგრამებში მონაწილეობას, რომ კიდევ ერთხელ წავიდე რომელიმე ქვეყანაში და კვალიფიკაცია ავიმაღლო.
— როგორ ფიქრობ, საზღვარგარეთ მიღებული განათლება და დიპლომი საქართველოში დასაქმებაში ითამაშებს თუ არა გადამწყვეტ როლს?
რა თქმა უნდა, საზღვარგარეთ მიღებული განათლება გადამწყვეტ თუ არა, ერთ-ერთ მნიშვნელოვან როლს ითამაშებს დასაქმებაში. თუმცა, საზღვარგარეთ ჩემი წასვლის მიზეზი დასაქმება ნამდვილად არ ყოფილა. ეს იყო ცნობისმოყვარეობა და სხვა ქვეყნების სტუდენტებთან შეხვედრის სურვილი, მათი კულტურის გაცნობა და მოგზაურობა. ასევე, იმ მეთოდებზე დაკვირვება, რომლებიც ამერიკისა თუ ევროპის უნივერესიტეტებში გამოიყენება. მიმაჩნია, რომ საზღვარგარეთ სასწავლებლად ყველა სტუდენტი უნდა წავიდეს, რამდენიმე თვით მაინც. ეს მათ სამყაროს სხვაგვარად აღქმაში და უცხოელებთან დამეგობრებაში დაეხმარებათ.
ესაუბრა
მაკა ყიფიანი
|