2014-10-09 მომავლის თაობამა
მაკა ყიფიანი
1 ოქტომბერს, სასტუმრო „ქორთიარდ მარიოტში“, სამოქალაქო განათლების ახალი პროგრამის „მომავლის თაობის“ პრეზენტაცია გაიმართა. პროგრამა ხორციელდება ამერიკული ორგანიზაცია HP International-ის მიერ, ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მხარდაჭერით. პროგრამის პარტნიორები არიან: კონსულტაციისა და ტრენინგის ცენტრი; სამოქალაქო განათლების პედაგოგთა ფორუმი და 11 რეგიონული პარტნიორი ორგანიზაცია. პროგრამა საქართველოს ყველა რეგიონს მოიცავს და, სამოქალაქო განათლების სწავლების ხარისხის ამაღლების მიზნით, 480 სკოლას გაუწევს დახმარებას. სკოლები მიიღებენ დამხმარე სახელმძღვანელოებს, იგეგმება პედაგოგთა გადამზადება, მხარდაჭერა სასკოლო სამოქალაქო კლუბების შექმნისთვის, მოსწავლეთა ხელშეწყობა სკოლისა და საზოგადოების სასარგებლოდ სხვადასხვა პროექტების განხორციელებაში და სხვა საქმიანობა სამოქალაქო განათლების გაძლიერების მიზნით.
შეხვედრაზე მოწვეულ სტუმრებს მიესალმნენ: საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილე ლია გიგაური; აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს კავკასიის მისიის დირექტორი სტივენ ჰეიკინი. სკოლებში დაგეგმილი საქმიანობის შესახებ ისაუბრა პროგრამის „მომავლის თაობა“ დირექტორმა, მარინა უშვერიძემ: „მიუხედავად იმისა, რომ სამოქალაქო განათლება რამდენიმე წელია სკოლებში შევიდა, მაინც ახალ დისციპლინად ითვლება. ძალიან ბევრგან სამოქალაქო განათლება აღიქმებოდა, როგორც მეორეხარისხოვანი საგანი. საერთაშორისო დონორები დიდ ძალისხმევას იჩენენ, რათა სკოლებში გაუმჯობესდეს სამოქალაქო განათლების სწავლება და, რაც მთავარია, მოსწავლეებმა პრაქტიკაში დაიწყონ ამ საგნის გამოყენება. ორგანიზაცია „ჵჰ ჳnternational-საქართველომ“ აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ფინანსური მხარდაჭერით ახლახან დაასრულა ოთხწელიწადნახევრიანი სამოქალაქო განათლებისა და პედაგოგთა გადამზადების პროგრამა. პროგრამამ დასახულ მიზნებს მიაღწია: მოსწავლეებს საშუალება მიეცათ, სამოქალაქო განათლების გაკვეთილებზე მიღებული ცოდნა პრაქტიკულად გამოეყენებინათ და განევითარებინათ სოციალური და სამოქალაქო კომპეტენციები. მიღწეული დადებითი შედეგები აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ ახალი პროგრამის — „მომავლის თობა“ დაფინანსების წინაპირობად იქცა. პროგრამა 480 სკოლაში ამოქმედდება და სამი წლის მანძილზე გაგრძელდება მთელი საქართველოს მასშტაბით, ის ხელს შეუწყობს სამოქალაქო განათლების სასწავლო პროგრამის გაძლიერებას სკოლებში და მოსწავლეების მიერ სამოქალაქო განათლების გაკვეთილზე მიღებული ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენებას. პროგრამა ხელს შეუწყობს, ასევე, ინფორმირებული და პასუხისმგებლობის მქონე მოქალაქეების აღზრდას. ახალი პროგრამის განხორციელებას ორი დიდი და მნიშვნელოვანი მიზანი აქვს: პირველი — სკოლებში სამოქალაქო განათლების სასწავლო პროგრამის ხარისხის გაუმჯობესება და მიღებული ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება; მეორე — სამოქალაქო განათლების გაძლიერების მიზნით ხელი შეეწყოს სამოქალაქო საზოგადების როლის გაზრდას გამჭვირვალე და ანგარიშვალდებული მმართველობისათვის. საქართველოს მასშტაბით, პროგრამის ფარგლებში, აკრედიტებული ტრენინგ-კურსით 480 პედაგოგი გადამზადდება; პედაგოგები გაივლიან ტრენინგებს სამოქალაქო განათლების სახელმძღვანელოს გამოყენებისთვის. მათ პროფესიული გამოცდილების გაზიარების შესაძლებლობა მიეცემათ — გაიმართება მრგვალი მაგიდა, ღია გაკვეთილები, შეიქმნება პროფესიული გაზიარების ჯგუფები; მნიშვნელოვანია ახალი ტექნოლოგიების გამოყენება პედაგოგების მიერ. ამ მიმართულებით, პედაგოგებისთვის ჩატარდება ტრენინგები, რათა მათ ისწავლონ ბლოგების წარმოება და თავიანთი პორტფოლიოების ატვირთვა ბლოგებზე; წლიურ სამოქალაქო კონფერენციებზე და გამოფენებზე, რეგიონების მიხედვით, გამოვლინდებიან და დაჯილდოვდებიან საუკეთესო პედაგოგები. ხაზგასმით მინდა აღვნიშნო, რომ სამოქალაქო განათლების პედაგოგთა ფორუმი, როგორც პროფესიული ორგანიზაცია, გაძლიერდება, რადგან ეს არის ჩვენი ახალი პროგრამის ერთ-ერთი ხერხემალი.
ვინაიდან სამოქალაქო ჩართულობის კუთხით, ყოველდღიურად იზრდება სოციალური მედიის როლი, ამიტომ მოსწავლეებთან აქტიურად ვიმუშავებთ სოციალური მიმართულებით; დაფინანსდება მოსწავლეების მიერ წარმოდგენილი პროექტები, რომლებიც სკოლის და საზოგადოების საჭიროებებზე იქნება ორიენტირებული; ხელს შევუწყობთ სამოქალაქო კლუბების ჩამოყალიბებას; საზოგადოებისთვის აქტიური საკითხების განხილვის მიზნით, მოეწყობა მოსწავლეების შეხვედრები ცნობილ ადამიანებთან; ასევე მოსწავლეები სამოქალაქო განათლების საზაფხულო ბანაკებში გაემგზავრებიან.
პროგრამაში ჩართული ყველა სკოლა მიიღებს სამოქალაქო განათლების დამხმარე სახელმძღვანელოს. აზერბაიჯანულენოვანი და სომხურენოვანი სექტორის სკოლები სახელმძღვანელოებს შესაბამის ენებზე მიიღებენ; სკოლებს დავეხმარებით ტექნიკით და სხვა საჭირო რესურსებით, ხელს შევუწყობთ საკლასო პროექტების განხორციელებას, წარმატებული სკოლები მიიღებენ გრანტს სასკოლო გარემოს გაუმჯობესებისთვის. აქტიურად იმუშავებს სამოქალაქო ინიციატივების ვებპორტალები — www.sivics.ge, www.initiatives.ge, სადაც მოსწავლეებისთვის, პედაგოგებისა და სკოლის ადმინისტრაციისთვის აიტვირთება ბევრი სასარგებლო და საჭირო ინფორმაცია.
სამომავლოდ, პროგრამის ფარგლებში, იგეგმება ავტორთა ჯგუფის მიერ სამოქალაქო განათლების სახელმძღვანელოს გრიფზე წარდგენა. საქართველოში ჩამოვა საერთაშორისო ექსპერტი, რომელიც იმუშავებს სამოქალაქო განათლების საგნობრივი პროგრამის რევიზიაზე; განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს წარმომადგენლებისა და სამოქალაქო განათლების ქართველი სპეციალისტების გამოცდილების გაზიარების მიზნით იგეგმება ვიზიტი აშშ-ში.
ზემოთ ჩამოთვლილი გეგმების განხორციელება იმედს გვაძლევს, რომ ერთობლივი ძალებით მივაღწევთ დასახულ მიზანს, რასაც ინფორმირებული და პასუხისმგებლობის მქონე მომავლის თაობის აღზრდა ჰქვია“.
ლია გიგაური, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილე: „სასიხარულოა, რომ აშშ-ს მთავრობის დაფინანსებითა და ხელშეწყობით ვაგრძელებთ გრანდიოზულ პროექტს — „მომავლის თაობა“. მოგეხსენებათ, სამოქალაქო განათლების პროგრამა საქართველოს 740 სკოლაში მუშაობდა და წარმატებებს მივაღწიეთ. პირველად, სწორედ ამ სკოლებში გაჩნდა სამოქალაქო განთლების კლუბები, რომლებიც არა მხოლოდ მოსწავლეებს ეხმარებოდნენ ამ საგანში წარმატების მიღწევაში, ზოგადად მათი სამოქალაქო ცნობიერების განვითარებაზე იყვნენ აქცენტირებულნი. საქართველოს განათლების სისტემას აქვს ასეთი დოკუმენტი — „ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნები“, რომელიც ზუსტად განსაზღვრავს, თუ როგორი მოქალაქეების აღზრდა გვინდა. დოკუმენტი 10 წელია არსებობს და მისი ერთ-ერთი ღერძი ეკონომიკურად, სოციალურად აქტიური, პასუხისმგებლობის მქონე, კონკურენტუნარიანი მოქალაქეების აღზრდაა. ასეთი მოქალაქეების აღზრდას სჭირდება სისტემის მომზადება სამოქალაქო განათლების მიმართულებით. პროცესში არაერთი საერთაშორისო თუ ადგილობრივი ორგანიზაცია გვეხმარება. საბოლოო შედეგის მიღწევამდე ჯერ კიდევ დიდი დროა, ამიტომ ამ საქმეში შეტანილი თოთოეული ადამიანისა თუ ორგანიზაციის წვლილი უმნიშვნელოვანესია. მივესალმები პროგრამის დაწყებას. სამოქალაქო განათლების ხელშეწყობა საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს პრიორიტეტია და მოხარული ვართ, რომ კიდევ გვეძლევა თანამშრომლობის შანსი“.
სტივენ ჰეიკინი, აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს კავკასიის მისიის დირექტორი: „მოხარული ვარ, რომ თქვენთან ერთად ვზეიმობ ახალი პროგრამის — „მომავლის თაობა“ დაწყებას. პროექტი გვიჩვენებს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ისეთ ახალ დემოკრატიულ ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა, სწორი ინვესტიციის ჩადება სამოქალაქო განათლების სფეროში, ახალგაზრდების განათლების მიზნით. ამ პროექტის ფარგლებში მიღებული ცოდნის წყალობით, ჩვენი მოსწავლეები შეძლებენ ჩამოყალიბდნენ ისეთ პიროვნებებად, როგორიც სჭირდება მომავალ დემოკრატიულ საქართველოს, სწორედ ისინი გახდებიან ის ლიდერები, პოლიტიკოსები, ჟურნალისტები, ბიზნესმენები თუ სხვა საზოგადო მოღვაწენი, რომლებიც საქართველოს აგრერიგად გამოადგება. სამოქალაქო განათლების დანერგვა საქართველოში გზას გაუკვალავს იმ ახალგაზრდებს, რომელთაც აქვთ პირადი პასუხისმგებლობის გრძნობა, სურთ მონაწილეობა მიიღონ ქვეყნის დემოკრატიზაციის პროცესში და იგრძნონ პასუხისმგებლობა ქვეყნის ბედზე. ვუსურვებ პროექტს დიდ წარმატებას და მოუთმენლად ველოდები იმ დღეს, როცა ვესტუმრები საკლასო ოთახებს, სადაც სწავლება პრაქტიკულად წარიმართება. პირადად შევხვდები იმ ქართველ მოსწავლეებს, რომლებიც საქართველოს მომავალს უყრიან საფუძველს. დიდი მადლობა განათლებისა და მეცნიერებს სამინისტროს პროექტის მხარდაჭერისთვის, რადგან მისი ხელშეწყობით გახდა სამოქალაქო განათლება საქართველოს საშუალო განათლების სისტემის ნაწილი. სამინისტრო ასევე დიდ დახმარებას გვიწევს სამოქალაქო განათლების კურიკულუმის ჩამოყალიბებაში და რეგიონული ცენტრების განვითარებაში. რა თქმა უნდა, ჩვენ მხარს დავუჭერთ სამოქალაქო განათლების პედაგოგთა ფორუმს ქსელის გაძლიერებაში და, ზოგადად, ამ სფეროს მაქსიმალურად განვითარებაში“.
შეხვედრაზე თბილისის 45-ე საჯარო სკოლის დირექტორმა, სამოქალაქო განათლების პედაგოგმა და ამავე სკოლის სამოქალაქო კლუბის მოსწავლეებმა სტუმრებს პრაქტიკაში განხორციელებული ინიციატივებისა და პროექტების შესახებ საკუთარი გამოცდილება გაუზიარეს.
მზია გელაშვილი, 45-ე საჯარო სკოლის დირექტორი: „მოხარული ვარ, რომ მომეცა საშუალება ვისაუბრო იმ კარგ საქმეებზე, რომელსაც ჩვენს სკოლაში, ჩვენთან ერთად, სამოქალაქო განათლებისა და პედაგოგთა გადამზადების პროგრამის ფარგლებში, ამერიკული ორგანიზაცია ჵჰ ჳnternational ახორციელებდა. მოგეხსენებათ, სამოქალაქო განათლების გაკვეთილები მოსწავლეს უყალიბებს დემოკრატიულ ღირებულებებზე დაფუძნებულ სამოქალაქო ცნობიერებას, მაგრამ ამისთვის მარტო კარგად ორგანიზებული გაკვეთილი საკმარისი არ არის. ამ მიზნის მისაღწევად განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება იმას, თუ როგორ არის ორგანიზებული სასკოლო ცხოვრება, როგორ უწყობს ხელს მოსწავლეთა სამოქალაქო აქტიურობის განვითარებას. ჩემი, როგორც დირექტორის, მთავარი მიზანი იყო შემექმნა ისეთი სასკოლო გარემო, რომელიც ხელს შეუწყობდა მოსწავლეთა სამოქალაქო აქტიურობას და გაკვეთილზე მიღებული ცოდნის რეალიზებას. ამ მიზნის მიღწევა არც ისე ადვილი იყო, მაგრამ გამიმართლა, რადგან სამი წლის წინ აღმოვჩნდი პროგრამაში, რომელსაც სამოქალაქო განათლებისა და პედაგოგთა გადამზადების პროგრამის ფარგლებში ახორციელებდა ჵჰ ჳnternational-საქართველო. პროგრამაში მონაწილეობამ ძალიან დიდი სარგებელი მოგვცა სკოლის ადმინისტრაციას, პედაგოგებს, მოსწავლეებს, მშობლებს, თემს. ადმინისტრაციამ მიიღო რეალური მხარდაჭერა და გამოცდილება, რათა შეგვექმნა მოსწავლის სამოქალაქო აქტივობისთვის ხელშემწყობი სასკოლო გარემო. სკოლაში ფუნქციონირებს მოსწავლეთა სამოქალაქო კლუბი „სმარტი“. კლუბმა სამოქალაქო განათლების პედაგოგ ირინა ხატიაშვილთან ერთად ბევრი კარგი და საინტერესო პროექტი და ინიციატივა განახორციელა. გასულ სასწავლო წელს სკოლაში შეიქმნა ეკოკლუბი „მწვანე სიცოცხლე“, რამაც აქტიური გახადა მოსწავლეთა თვითმმართველობის საქმიანობა.
დასანანია, რომ პროგრამა დასრულდა, მაგრამ ჩემი მოსწავლეების და პედაგოგების სახელით ვამბობ — ჩვენ შეგვიძლია დამოუკიდებლად გავაგრძელოთ ის საქმე, რაც პროგრამის ფარგლებში ვისწავლეთ“.
ირინა ხატიაშვილი, 45-ე საჯარო სკოლის სამოქალაქო განათლების პედაგოგი: „სამოქალაქო განათლების პროგრამის ფარგლებში სკოლაში საკმაოდ სერიოზული მუშაობა ჩატარდა. მე, როგორც ამ საგნის პედაგოგმა, გავიარე ბევრი ტრენინგი და მრავალ კონფერენციაში მივიღე მონაწილეობა. ეს ყველაფერი მზრდიდა როგორც ადამიანს, როგორც პედაგოგს, რასაც შემდგომში ვიყენებდი მოსწავლეებთან მუშაობისას. პროექტის დახმარებით შევიძინეთ უამრავი მეგობარი, ვიყავით სამოქალაქო განათლების საზაფხულო ბანაკში. სამოქალაქო განათლება ხელს უწყობს მოსწავლეების აქტიურ მოქალაქეებად ჩამოყალიბებას. დიდი მადლობა პროექტის ორგანიზატორებს და მხარდამჭერებს“.
ანი მამუკიშვილი, 45-ე საჯარო სკოლის მოსწავლე, „სმარტ კლუბის“ წარმომადგენელი: „ჩვენი ერთ-ერთი პროექტი იყო „მწვანე ჯგუფი“, რომელიც სკოლაში 2012 წელს განვახორციელეთ. აქტიურად დაგვეხმარა გლდანი-ნაძალადევის მუნიციპალიტეტი, რაგბის სტადიონი, ბაგრატიონი-1882. მათი დახმარებით შევძელით სკოლაში გაგვეკეთებინა დასასვენებელი ადგილი. პროექტში მონაწილეობამ უფრო თავდაჯერებული, აქტიური და თავისუფალი გამხადა“.
ანი დურიშვილი, 45-ე საჯარო სკოლის მოსწავლე, „სმარტ კლუბის“ წარმომადგენელი: „სამოქალაქო კლუბის ერთ-ერთი წარმატებული პროექტი იყო „ეკო სმარტ ყუთი“, რომელიც ითვალისწინებდა თბილისის რამდენიმე უბანში ნაგვის ურნების განთავსებას, ნარჩენების დახარისხებას, გადამუშავებას, განმეორებით გამოყენებას. ჩვენ ვთანამშრომლობდით თბილსერვის ჯგუფთან, გლდანი-ნაძალადევის მუნიციპალიტეტთან და გამგეობასთან. შედეგმა მოლოდინს გადააჭარბა — ჩვენ მიმართ მოსახლეობას ძალიან კარგი დამოკიდებულება ჰქონდა, რაც სასიხარულო და საამაყო იყო. ამ პროგრამამ თითოეული ჩვენგანი გაგვხადა საზოგადოების აქტიური წევრი. ვფიქრობ, „ეკო სმარტ ყუთი“ ერთ-ერთ წარმატებულ პროექტად დარჩება ჩვენი სკოლის ისტორიაში“.
ნატა კურტანიძე, 45-ე საჯარო სკოლის მოსწავლე, სამოქალაქო კლუბის „სმარტი“ წევრი: „სკოლაში შევქმენით ახალი კლუბი — „მწვანე სიცოცხლე“, დევიზით: „გადავარჩინოთ ხის სიცოცხლე“. შენობის ყველა სართულზე განვათავსეთ ყუთები, რომელშიც ვაგროვებდით ქაღალდს მაკულატურაში ჩასაბარებლად. პროექტში მთელი სკოლა ხალისით მონაწილეობდა. წელსაც ვაპირებთ პროექტის გაგრძელებას და მასში კიდევ უფრო მეტი ადამიანის ჩართვას“.
|