2015-01-29 საერთაშორისო ჟურნალისტის პროფესია საშუალებას მომცემს, საქართველო უკეთ გავაცნო მსოფლიოს რუბრიკის სტუმარია ლიკა ჭიპაშვილი,
მონტენის სახელობის ბორდოს უნივერსიტეტის სტუდენტი,
საქართველოს ახალგაზრდა ელჩი საფრანგეთში
— ლიკა, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჟურნალისტიკის ფაკულტეტის წითელ დიპლომზე დამთავრების შემდეგ, არჩევანს უცხოეთზე აკეთებ. რატომ აირჩიე განათლების მისაღებად ქალაქი ბორდო?— პროფესიული არჩევანი ჯერ კიდევ ბავშვობაში გავაკეთე, ერთადერთი რაც მომწონდა, მხოლოდ ჟურნალისტიკა იყო. ვფიქრობ, არ არსებობს სხვა პროფესია უფრო სიცოცხლისუნარიანი, სიახლის მქონე, საინტერესო და ჰუმანური, ვიდრე ჟურნალისტიკაა. თსუ-ს ჟურნალისტიკის სპეციალობაზე სწავლისას გატარებულმა ოთხმა წელმა გადამწყვეტი მნიშვნელობა იქონია ჩემი პიროვნულობის ჩამოყალიბებაში. ეს იყო საკუთარი თავის აღმოჩენის, ცხოვრებისეული მიზნებისა და პრიორიტეტების განსაზღვრის პერიოდი, გაცნობიერებული მე-ს საწყისი და საფუძველი. წლები, როდესაც შევიძინე უძვირფასესი მეგობრები, თანაკურსელებისა და პროფესორ-მასწავლებლების სახით. მათგან ვისწავლე ადამიანური ურთიერთობები და, იქ შეძენილი უმაღლესი საბაზისო განათლების საფუძველზე, დავიწყე დანარჩენი სამყაროს შეცნობა.
ამის შემდეგ იყო ოსლოს უნივერსიტეტის საზაფხულო საერთაშორისო აკადემიურ სკოლაში გატარებული დაუვიწყარი მცირე პერიოდი. ამაყი ვარ, რომ ამ სკოლაში სწავლის შესაძლებლობა ორჯერ მომეცა, რადგან, ჩემი აზრით, ეს საუკეთესო ადგილია, სადაც ადამიანს შეუძლია აღმოაჩინოს მსოფლიო. იქ შევხვდი ასი სხვადასხვა ქვეყნის სტუდენტს და მათი კულტურისა და ტრადიციების გაცნობით დავინახე, თუ როგორი უნდა იყოს თანამედროვე მსოფლიო. ვიტყოდი, რომ ეს სკოლა კეთილი მინი-სამყაროა, სადაც სხვადასხვა კულტურის, ერის, რასისა თუ რელიგიის მქონე ადამიანები არიან აბსოლუტურად თანასწორნი, ტოლერანტულნი და ერთმანეთის შემავსებელნი. ჩემთვის სწორედ, აი, ეს არის სიმბოლო იმისა, თუ როგორი უნდა იყოს დღეს მსოფლიო.
რაც შეეხება საფრანგეთს, ფრანგული ენითა და კულტურით გატაცებული ბავშვობიდან ვიყავი. აქედან გამომდინარე, მტკიცედ მქონდა გადაწყვეტილი, რომ სასწავლებლად აუცილებლად საფრანგეთში წავიდოდი. ფრანგული ენა კი, საფუძვლიანად ფრანგულ ინსტიტუტში შევისწავლე, რისთვისაც განსაკუთრებულ მადლობას ვუხდი ჩემს მასწავლებელს, საქართველოში ფრანგული ენის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ სპეციალისტს, ბატონ თორნიკე ერისთავს. ქალაქ ბორდოზე არჩევანი იმ სამაგისტრო პროგრამის გამო შევაჩერე, რომელზედაც გავაკეთე განაცხადი. კერძოდ, 2010 წელს, ჟურნალისტიკის საბაკალავრო პროგრამის დასრულების შემდე, სწავლა გავაგრძელე ინფორმაციისა და კომუნიკაციის კვლევითი მაგისტრატურის პირველ კურსზე მონტენის სახელობის ბორდოს უნივერსიტეტში. თუმცა, იმ წელს აღმოვაჩინე, რომ კვლევითი მაგისტრატურა, სალექციო კურსის თვალსაზრისით, დატვირთული არ არის, რადგან ძირითადად სტუდენტის ინდივიდუალურ კვლევით სამუშაოზეა ორიენტირებული. იმის გათვალისწინებით, რომ ბაკალავრიატში ოთხი წელი ისეთ აქტიურ პროფესიას ვეუფლებოდი, როგორიც ჟურნალისტიკაა, ეს ჩემთვის ცოტათი მოსაწყენი იყო. ამიტომაც გადავწყვიტე, პარალელურად, სხვა სამაგისტრო პროგრამაზეც მესწავლა და არჩევანი მონტესკიეს სახელობის ბორდოს უნივერსიტეტის პოლიტიკურ მეცნიერებათა პროფესიულ მაგისტრატურაზე შევაჩერე, სადაც პირდაპირ მე-2 კურსზე ჩამრიცხეს. შედეგად, 2012 წელს, მოვიპოვე მაგისტრის ორი ხარისხი: ინფორმაცია-კომუნიკაციის სპეციალობით — მონტენის სახ. ბორდოს უნივერსიტეტში და პოლიტიკური მეცნიერებების მიმართულებით — მონტესკიეს სახ. ბორდოს უნივერსიტეტში. ამჟამად კი, ისევ მონტენის სახ. ბორდოს უნივერსიტეტში ვსწავლობ „მეცნიერებების ისტორიის, ფილოსოფიისა და მათი გაშუქების“ სამაგისტრო პროგრამაზე. იქიდან გამომდინარე, რომ საქართველოში სამეცნიერო ჟურნალისტიკა განვითარებული არ არის, ჩემთვის ეს საინტერესო და სრულიად ახალი გამოცდილებაა.
— მიამბე ბორდოს უნივერსიტეტის ისტორია, რამდენწლიანია და რა ღირს სწავლა?
— ბორდოს უნივერსიტეტი საკმაოდ ძველია — 1441 წელს პაპის ევგენი ვჳ-ის მიერ იქნა დაარსებული ოთხი ფაკულტეტის ბაზაზე. ხხ საუკუნის შუა პერიოდში ბორდოს უნივერსიტეტი, სტუდენტთა რაოდენობით, პარიზის შემდეგ, ფრანგულ უნივერსიტეტებში მეორე ადგილს იკავებდა. 2014 წლამდე იგი მოიცავდა: ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტს — ბორდო 1-ის უნივერსიტეტში, სამედიცინო ფაკულუტეტს — ვიქტორ სეგალენის სახ. ბორდო 2-ის უნივერსიტეტში, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტს — მიშელ დე მონტენის სახ. ბორდო 3-ის უნივერსიტეტში; იურიდიულ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტს — მონტესკიეს სახელობის ბორდო 4-ის უნივერსიტეტში. 2014 წელს კი, ბორდო 1, 2 და 4 უნივერსიტეტების გაერთიანების საფუძველზე, ჩამოყალიბდა ერთი — ბორდოს უნივერსიტეტი, სადაც დღეს 45000 სტუდენტი სწავლობს და საფრანგეთის უნივერსიტეტებში მე-9 ადგილზეა, ხოლო მსოფლიოს წამყვანი უნივერსიტეტების შანხაის კლასიფიკაციაში კი 208-ე პოზიციას იკავებს. რაც შეეხება მიშელ დე მონტენის სახელობის ბორდო 3-ის უნივერსიტეტს, მან დამოუკიდებლობა შეინარჩუნა და მონტენის სახ. ბორდოს უნივერსიტეტის სახელი მიიღო. მისი პოლიტიკა მიშელ დე მონტენის დღემდე აქტუალურ იდეებს ეფუძნება და უდიდეს ინსპირაციულ როლს თამაშობს უნივერსიტეტის თანამედროვე მოდელის შექმნაში. უნივერსიტეტი ცდილობს იყოს ჰუმანური, ახლის აღმომჩენი, პოლიგლოტი, მოქალაქეობრივი, შემოქმედებითი და ციფრულ სამყაროზე ადაპტირებული. უნივერსიტეტში 15 500 სტუდენტი სწავლობს, რომელთაგან 11,5% უცხოელია.
ზოგადად, ქალაქი ბორდო, 2014 წლის მონაცემებით, საფრანგეთის ქალაქების ტოპ ხუთეულში შევიდა სტუდენტთათვის ხელსაყრელი პირობებისა და სწავლების კომფორტის თვალსაზრისით. ბორდოს 235-ჰექტარიანი სტუდენტური ქალაქი კი ევროპაში ერთ-ერთი ყველაზე დიდია. რაც შეეხება სწავლის საფასურს, საფრანგეთის სახელმწიფო ყოველწლიურად თავად იხდის, დაახლოებით, 10000 ევროს თითოეულ სტუდენტზე. აქედან გამომდინარე, სწავლების პირველ საფეხურზე — ბაკალავრიატზე სტუდენტი მხოლოდ 189 ევროს იხდის; მეორე საფეხურზე, მაგისტრატურაზე — 261 ევროს, ხოლო დოქტორანტურაზე — 396 ევროს. რაც შეეხება კერძო სასწავლებლებს, საფრანგეთში მათი ყოველწლიური გადასახადი, საშუალოდ, 3000 ევროდან 10000 ევრომდე მერყეობს.
— სხვადასხვა დროს, შენ იყავი ევრაზიის ფონდის, კავკასიური პროექტის და პრეზიდენტის სტიპენდიანტი. როგორ ხდება სტიპენდიების და გრანტების მოპოვება უცხოელი სტუდენტებისთვის, რა პრივილეგიებით სარგებლობენ წარჩინებული სტუდენტები, არის თუ არა მათთვის რაიმე შეღავათები?
— თქვენ მიერ აღნიშნული სტიპენდიები საბაკალავრო და სამაგისტრო საფეხურებზე სწავლებისას მაღალი აკადემიური მოსწრების საფუძველზე მოვიპოვე. რაც შეეხება საფრანგეთში სტიპენდიების საკითხს, აქ მრავალი სტიპენდია არსებობს, მაგრამ მათგან ყველაზე მასშტაბური სოციალური კრიტერიუმების საფუძველზე გაცემული სტიპენდიაა — ბourse sur des critმres sociaux, რომელიც განკუთვნილია არა მხოლოდ ეროვნებით ფრანგ, არამედ ევროკავშირის მოქალაქეობის მქონე ყველა სტუდენტზე. თუმცა, იმისთვის, რომ აღნიშნული სტიპენდია, საფრანგეთში სწავლების პერიოდში, არაევროკავშირის ქვეყნების სტუდენტებმაც მიიღონ, დღეს აქტიურად იბრძვის საფრანგეთში ყველაზე დიდი სტუდენტური ასოციაცია — საფრანგეთის სტუდენტთა ეროვნული გაერთიანება (ჲნჶფ), რომლის აქტიური მხარდამჭერი ვარ. გარდა სოციალური სტიპენდიისა, რა თქმა უნდა, არსებობს ასევე მაღალი აკადემიური მოსწრების სტუდენტთათვის სპეციალურად განკუთვნილი სტიპენდიები, მაგრამ, ძირითადად, მხოლოდ მაგისტრატურისა და დოქტურანტურის საფეხურებზე.
— რა შეგიძლია გვიამბო სასწავლო პროგრამებისა და ლექციების შესახებ?
— იქიდან გამომდინარე, რომ ბორდოს უნივერსიტეტისგან განსხვავებით, მონტენის სახელობის ბორდოს უნივერსიტეტი უფრო მეტად ცნობილია, როგორც საერთაშორისო უნივერსიტეტი, ამ შემთხვევაში, მის სასწავლო პროგრამებზე გიამბობთ. მონტენის სახელობის ბორდოს უნივერსიტეტი, სასწავლო პროგრამების თვალსაზრისით, მართლაც გამორჩეულია — 138 საბაკალავრო, სამაგისტრო და სადოქტორო პროგრამას მოიცავს ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერებების, ხელოვნების, უცხო ენებისა და ლიტერატურის ფაკულტეტებზე. პროგრამებზე სწავლების ფორმატიც მრავალფეროვანია. კერძოდ, არსებობს: დასწრებული, დაუსწრებელი, დისტანციური სწავლებისა და alternance (სასწავლო პროგრამის მთლიანი ნაწილი მოიცავს სტაჟირების პერიოდს) ტიპები. უნივერსიტეტი, ყოველწლიურად, 450 უცხოელ სტუდენტს იღებს, ხოლო 300 სტუდენტი, გაცვლითი პროგრამების საშუალებით, 269 პარტნიორ უნივერსიტეტში მიემგზავრება, მსოფლიო მასშტაბით. ასევე აღსანიშნავია, რომ უნივერსიტეტში სტუდენტებს 22 უცხოური ენის შესწავლის შესაძლებლობა აქვთ.
— რა როლი უჭირავს საფრანგეთში, კერძოდ ქალაქ ბორდოში, საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკებს?
— ქალაქი ბორდო 62 საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკას ითვლის ერთ მილიონზე მეტი რეფერანსით, რომელთა დიდი ნაწილი ხელმისაწვდომია ასევე დისტანციურად. ბიბლიოთეკებში სპეციალიზებული ოთახებია ჯგუფური მუშაობისთვის, სტუდენტებისთვის შესაძლებელია ასევე პერსონალური კომპიუტერების თხოვებაც. როგორც მომავალი ჟურნალისტისა და მედიამკვლევარისთვის, ჩემთვის განსაკუთრებით საინტერესო აღმოჩენა იყო პრესის უდიდესი ონლაინარქივი, სადაც შეგვიძლია მოვიძიოთ ნებისმიერი ფრანგული თუ უცხოური მედიის მიერ ამა თუ იმ საკითხზე გამოქვეყნებული ჟურნალისტური მასალა.
— როგორ ფიქრობ, ქართულთან შედარებით, რა უპირატესობა აქვს ევროპულ მოწინავე უმაღლეს სასწავლებლებს?
— ქართულთან შედარებით, ევროპული მოწინავე უმაღლესი სასწავლებლების პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი, ანუ ხარისხიანი განათლების მიღების საბაზისო უპირატესობა ტექსტური თუ აუდიო-ვიდეო სახის სასწავლო მასალის უდიდესი რაოდენობაა, რომლის დეფიციტი ქართული უმაღლესი სასწავლებლების აქილევსის ქუსლია. აუცილებელია მსოფლიო სამეცნიერო ლიტერატურის დიდი რაოდენობის თარგმნა ქართულ ენაზე. ასევე ქართველ სტუდენტთა უნარების კიდევ უფრო გაუმჯობესება უცხოურ ენებში. ეს ხელს შეუწყობს საერთაშორისო აღიარებას, რაც ევროპული უნივერსიტეტების დიდი უპირატესობაა (იგულისხმება სტუდენტთა და პროფესორ-მასწავლებელთა აქტიური მიმოსვლა ევროპის სხვადასხვა ქვეყნების უნივერსიტეტებში). მაგალითად, პოლიტიკურ მეცნიერებათა სამაგისტრო პროგრამაზე სწავლებისას, ყოველკვირეულად, მოწვეული გვყავდა პროფესორები გერმანიიდან, ბელგიიდან, ჩეხეთიდან, ჩინეთიდან. ვფიქრობ, ქართულმა სახელმწიფომ, გარდა იმისა, რომ მეტად უნდა შეუწყოს ხელი ქართველ სტუდენტებს საზღვარგარეთ განათლების მიღებაში, ასევე უმნიშვნელოვანესია, ევროპაში ქართული უმაღლესი სასწავლებლების პოპულარიზაცია და წამყვანი ევროპული სასწავლებლების პროფესორთა აქტიურად მოწვევა საქართველოში. ასევე ზოგადი მაჩვენებლით, ქართულ უნივერსიტეტებში სამეცნიერო ლიტერატურის კითხვადობა სტუდენტთა მხრიდან ძალიან დაბალია, რადგან, ძირითადად, ნებისმიერი სალექციო კურსის შეფასება, უმეტესწილად, ამ სალექციო კურსის შუალედური და ფინალური გამოცდებით შემოიფარგლება. ხოლო ევროპულ უმაღლეს სასწავლებლებში კი, გარდა სალექციო კურსისა, უდიდესი ყურადღება ეთმობა შესაბამის სფეროში არსებული სამეცნიერო ლიტერატურის აქტიურ გაცნობას.
— ლიკა, როგორც შენი CV-დან შევიტყვე, პროფესიული თვალსაზრისით საკმაოდ სერიოზული სამუშაო გამოცდილება გაქვს — მუშაობდი ევროკომისიის რადიოში, ფრანგულ ფირმაში „Info Presse“, საქართველოს საელჩოში საფრანგეთში. რა იყო შენი, როგორც სტაჟიორის, ფუნქცია და უფლება-მოვალეობები?
— 2014 წლის სექტემბრის მონაცემებით, საფრანგეთში სწავლის პარალელურად, სტუდენტთა 70% სრული ან ნაწილობრივი დატვირთვით მუშაობს. ამიტომაც, აქ არსებობს სწავლების ორი ტიპი: დასწრებული და დაუსწრებელი, რომელიც სწორედ იმ სტუდენტებისთვისაა განკუთვნილი, ვინც მუშაობს. სწავლების ტიპის შესაბამისად, შეფასებისა და ლექციებზე დასწრების სისტემა განსხვავებულია. სწავლის პარალელურად, პირადად მეც, აქტიურად ვმუშაობდი ჵromotion-ის მიმართულებით. რაც შეეხება საფრანგეთში საქართველოს საელჩოში შეძენილ სამუშაო გამოცდილებას, ჩემი, როგორც სტაჟიორის, ფუნქცია-მოვალეობები იყო: ფრანგული პრესის მიმოხილვა და მიმდინარე ახალ ამბებზე ყოველდღიური მოხსენებების შედგენა, ასევე საელჩოსა და საკონსულოს ადმინისტრაციულ საქმიანობაში მონაწილეობა და მოქალაქეთა ინფორმირება შესაბამის პროცედურებზე. ასევე, ვიყავი ბორდოს უნივერსიტეტებში ფრანგული ფირმის „ჳnfo ჵresse“ წარმომადგენელი, ანუ სტუდენტთა მრჩეველი პრესის საკითხებში. ჩემს მოვალეობაში შედიოდა სხვადასხვა დისციპლინის სტუდენტების ინფორმირება შესაბამის სასწავლო სფეროში არსებული სპეციალიზებული და სამეცნიერო პრესის შესახებ.
— თავის დროზე, საქართველოში, სტუდენტური სასწავლო გაზეთის „ანარეკლი“ საზოგადოებისა და განათლების რუბრიკების რედაქტორი იყავი, მოგვიანებით, უცხოეთში, საფრანგეთის საელჩოში, მოგიწია სტაჟიორად მუშაობა ფრანგული მედიის მიმომხილველად. რა პარალელს გაავლებდი ქართულ და ფრანგულ მედიას შორის და რა აღმოაჩინე ფრანგულ მედიაში ყველაზე მნიშვნელოვანი და ღირებული, რისი დანერგვაც ღირს ქართულ მედიაში?
— ყველაზე ღირებული და მნიშვნელოვანი, რაც ფრანგულ მედიას ახასიათებს, პროფესიონალიზმია. ქართული მედიისგან განსხვავებით, ფრანგული მედია ვიწრო სპეციალიზაციით გამოირჩევა. მაგალითად, საერთაშორისო საკითხებზე მომუშავე ჟურნალისტს სპეციალური განათლება აქვს მიღებული საერთაშორისო ჟურნალისტიკაში, სამეცნიერო საკითხების ჟურნალისტს — სამეცნიერო ჟურნალისტიკაში და ა.შ. რა თქმა უნდა, ეს ვიწრო სპეციალიზაცია საფრანგეთში არსებული ჟურნალისტური განათლების მრავალფეროვნებითაა განპირობებული. არსებობს სპეციალური სამაგისტრო პროგრამები საერთაშორისო, სამეცნიერო, კულტურის, ეკონომიკის ჟურნალისტიკაში, რაც შემდგომში აღნიშნული სფეროების პროფესიულად გაშუქების გარანტია. კარგი იქნება, თუკი საქართველოშიც ჩამოყალიბდება მსგავსი სახის ტენდენცია და ჟურნალისტიკაში ასეთი სპეციალიზებული სამაგისტრო პროგრამები შეიქმნება. გარდა ამისა, ვისურვებდი, რომ ქართულ მედიაში არსებობდეს, მინიმუმ, ერთი მედიასაშუალება მაინც, რომელიც მხოლოდ მსოფლიო ახალ ამბებს გააშუქებს და მსოფლიო პუბლიკაზე იქნება ორიენტირებული. მაგალითად, როგორიც არის: საფრანგეთის საერთაშორისო რადიო, France24, TV 5 და ა.შ. ეს ხელს შეუწყობს ქართული მედიის თვითგანვითარებას და ნელ-ნელა შეამცირებს ეროვნულ პლიტიკურ ახალ ამბებზე გადაჭარბებულ ორიენტირებას, რაც, ხშირ შემთხვევაში, ქართული საზოგადოებისთვის ისტერიულ ხასიათს იძენს. ასევე მოხდება ქართული მედიის პოპულარიზება მსოფლიოში, ისევე როგორც საქართველოსა და ქართული კულტურის.
— პროექტის „იყავი შენი ქვეყნის ახალგაზრდა ელჩი“ თანახმად, აგირჩიეს საფრანგეთის ახალგაზრდა ელჩად. რა შედის შენს მოვალეობებში, რა გეგმები გაქვს, კერძოდ, როგორ აპირებ საქართველოს პოპულარიზებას საფრანგეთში?
— ეს ჩემს ცხოვრებაში ყველაზე სასიამოვნო გამარჯვებაა. ალბათ, შემდგომში, რა დიდ წარმატებასაც არ უნდა მივაღწიო, ეს დარჩება ყველაზე დიდად, მისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე. შესაძლებლობა — ემსახურო სამშობლოს — დიდი ფუფუნებაა და ყველას, ვისაც აქვს ამბიცია იმისა, რომ ჩვენს ქვეყანას ემსახუროს, ვუსურვებ, მიეცეს ამის საშუალება. ორმაგ დატვირთვას იძენს, ასევე, პერიოდიც — როდესაც შესაძლებლობა გეძლევა ახალგაზრდობაში, ამის მნიშვნელობა, ვფიქრობ, შეუფასებელია. ალბათ, არ არსებობს იმაზე დიდი სიამოვნება, როცა იაზრებ, რომ ახალგაზრდობის პერიოდში (რომელიც ზოგადად ყველაზე სასიამოვნოა ცხოვრების ყველა პერიოდთან შედარებით) მოგეცა შესაძლებლობა, აკეთო კარგი საქმე შენი ქვეყნისთვის და შეგნებულად გამოიყენო ახალგაზრდობა, რომლის ყოველი წუთი უმნიშვნელოვანესია. ამიტომაც, ამ პროექტში გამარჯვება ჩემთვის ყველაზე ძვირფასია. რაც შეეხება მოვალეობებს, ჩემი, როგორც ახალგაზრდა ელჩის მოვალეობა, 2015 წლის განმავლობაში, იქნება: საფრანგეთში მცხოვრებ ქართველ ახალგაზრდებთან აქტიური ურთიერთობა და, მათი დახმარებითა და მონაწილეობით, ფრანგ ახალგაზრდებში საქართველოსა და ქართული კულტურის პოპულარიზაცია. კერძოდ, ახალგაზრდა ელჩის ერთწლიანი სამოქმედო გეგმა მოიცავს სამ ძირითად პროექტს: კონფერენციათა ციკლს (შვიდი სექცია: პოლიტიკური მეცნიერებები, საერთაშორისო ურთიერთობები, ეკონომიკა და ბიზნესი, ქართული მეცნიერება, ქართული ლიტერატურა, არქეოლოგია და მეღვინეობა), გაცნობითი ხასიათის შეკრებებს ფრანგი და ქართველი ახალგაზრდების დაახლოებისთვის და ქართველ ახალგაზრდებთან შეხვედრებს, სადაც შევეცდები, დეტალურად გამოვიკვლიო საფრანგეთში ქართველ სტუდენტთა ადაპტაციის პერიოდის სირთულეები, შემდგომში შესაბამისი დაწესებულების ინფორმირებისა და მათი პრევენციის მიზნით. გარდა ამისა, დაგეგმილი მაქვს ქართული ფილმების ჩვენება, ინტელექტუალური თამაშის ჩატარება და ქართული ბიბლიოთეკის შექმნისთვის ქართული ლეტერატურის აქტიური შეგროვება. ეს ყველაფერი 2015 წლის იანვრიდან ერთი წლის განმავლობაში განხორციელდება საფრანგეთის ათ ყველაზე დიდ სტუდენტურ ქალაქში: ბორდო, ტულუზა, ლიონი, მარსელი, მონპელიე, ნანტი, ნიცა, სტრასბურგი, ლილი და პარიზი. პროექტი, ძირითადად, ენთუზიაზმსა და მოხალისეობრიობაზეა დაფუძნებული. ამიტომაც, საფრანგეთში მცხოვრები ქართველი ახალგაზრდების აქტიურობას პროგრამის წარმატებით განხორციელებისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა ექნება.
— სად და როგორ ატარებ თავისუფალ დროს? მიამბე, როგორ ცხოვრობენ ფრანგი ახალგაზრდები, რა არის მათთვის პრიორიტეტული?
— ფრანგ ახალგაზრდებს ძალიან უყვართ გასართობი საღამოები, ხშირად კოსტიუმირებული, რაც კიდევ უფრო სახალისოს ხდის საღამოს. რა თქმა უნდა, აქ ახალგაზრდები, მსგავსად ევროპის სხვა ქვეყნებისა, მხოლოდ პარასკევ და შაბათ საღამოს ერთობიან. იქიდან გამომდინარე, რომ უკვე მეოთხე წელია საერთაშორისო სტუდენტურ საცხოვრებელში ვცხოვრობ, ჩემი თავისუფალი დროც, ძირითადად, მსგავსი სახის საღამოების აქტიურ ორგანიზებას ეძღვნება. ჩემთვის ეს, გართობასთან ერთად, სხვადასხვა კულტურის გაცნობის საუკეთესო საშუალებაა. ასევე ცნობილია ფრანგების განსაკუთრებული დამოკიდებულება კინოსადმი, შესაბამისად ახალგაზრდებს ძალიან უყვართ კინოში სიარული. ეს ჩემთვისაც ერთ-ერთი საყვარელი პროცესია, ცეკვასთან ერთად, ამ ეტაპზე, რა თქმა უნდა, მხოლოდ მოყვარულთა დონეზე.
— მომავალი როგორ გესახება, სად აპირებ დამკვიდრებას. როგორ ფიქრობ, საზღვარგარეთ მიღებული განათლება და დიპლომი საქართველოში დასაქმებაში ითამაშებს თუ არა გადამწყვეტ როლს?
— ჩემი მრავალპროფილიანი განათლებიდან გამომდინარე, პროფესიული მომავლის შესახებ ეტაპობრივად ვიცვლიდი მოსაზრებას. თავდაპირველად, აუცილებლად და მხოლოდ, ტელეჟურნალისტობა მინდოდა საქართველოში. შემდგომში, მედიაში კვლევითმა სფერომ გამიტაცა, მოგვიანებით — საერთაშორისო ჟურნალისტიკამ, ასევე დიპლომატიამ, ბოლოს კი — სამეცნიერო ჟურნალისტიკამ. მიუხედავად აზრთა ცვალებადობისა, რაც მრავალპროფილიანი სწავლებისთვის დამახასიათებელი ბუნებრივი ნიშნულია, ალბათ, მაინც საერთაშორისო ჟურნალისტის პროფესიას ავირჩევ, რაც შესაძლებლობას მომცემს, საქართველო უკეთ გავაცნო მსოფლიოს. რაც შეეხება უცხოურ დიპლომებს, იქიდან გამომდინარე, რომ საქართველოში დასაქმების სისტემას საკმაოდ დიდი ნაკლოვანებები აქვს, ნამდვილად არ ვფიქრობ, რომ ჩემი დასაქმების პროცესში მხოლოდ უცხოეთში მიღებული განათლება ითამაშებს გადამწყვეტ როლს.
— საერთაშორისო განათლების სამყაროში შესვლა ქართველი ახალგაზრდებისთვის სულ უფრო და უფრო პოპულარული ხდება. ეს არც ისე ადვილია, სწორი არჩევანის გაკეთება, საჭირო გამოცდილებისა და ცოდნის გარეშე, ძნელია. რას ურჩევ ახალგაზრდებს, რომლებსაც საზღვარგარეთ ცოდნის გაღრმავებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სურვილი აქვთ.
— გეთანხმებით, საზღვარგარეთ სასწავლებლად წასვლა გარკვეულ სირთულეებს უკავშირდება. ამ პერიოდში ადამიანი საკმაოდ დიდ ფსიქოლოგიურ ბრძოლას იწყებს საკუთარ თავთან, ცდილობს საკუთარი პიროვნების შეცნობას, სწავლობს ფიქრს და მანამდე მასში არსებული ღირებულებების შეფასება-გადაფასებას. ამ პერიოდში ადამიანი, შემიძლია ვთქვა, რომ გადის ბეწვის ხიდზე და, უცხო კულტურის გაცნობისას, საკუთარი იდენტობისა და რომელიმე ერის, კულტურისა თუ რელიგიის მიკუთვნებულობისადმი ეჭვის თვალით ყურებას იწყებს. ამ ურთულეს ფსიქოლოგიურ ბრძოლაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება შესაბამისი იდენტობის მდგრადობასა და თვითშეფასების ხარისხს. ამიტომაც, ვფიქრობ, ადამიანმა უმაღლესი სასწავლო განათლების სამი საფეხურიდან ერთ-ერთი, სრულად ან ნაწილობრივ მაინც, უნდა გაიაროს სამშობლოში. თუკი არ გვეცოდინება საკუთარი ქვეყნისა და ერის წარმოშობის, არჩეული დარგის საქართველოში განვითარების ისტორია, თუკი არ შევიგრძნობთ ქვეყნის პრობლემებს პრაქტიკაში, ვფიქრობ, სწავლის დასრულების შემდგომ სწორი პიროვნული და პროფესიული განვითარება საკმაოდ რთული იქნება. ახალგაზრდებს, რომელთაც საზღვარგარეთ ცოდნის გაღრმავება სურთ, ვურჩევ, კარგად გაიაზრონ, რისთვის მიდიან და, წასვლამდე, კარგად შეისწავლონ სამშობლო და ქართული კულტურა, თავისი ღირსებებითა და ნაკლოვანებებით, რათა შემდგომში, უცხოელებთან ურთიერთობისას, ჯანსაღნი და ბუნებრივნი იყვენენ. როგორც მიშელ დე მონტენმა თქვა, მხოლოდ მას, ვინც საკუთარ თავს შეიცნობს, შეუძლია შეიცნოს სხვები.
— როცა საქართველოდან ასე შორს ხარ, რა გენატრება ყველაზე მეტად?
— ყველაზე მეტად უნივერსიტეტის ბაღი და ჩემს მეგობრებთან ერთად იქ ყოფნა მენატრება, ასევე ქართული კერძებიც.
— დაბოლოს, როცა ადამიანი საზღვარგარეთ ცხოვრობს, ალბათ მეტს და ღრმად ფიქრობს სამშობლოზე. საზღვარგარეთ გატარებულ მცირე პერიოდშიც კი, ადამიანი სხვანაირად აფასებს საკუთარ ღირებულებებს. როგორ ფიქრობ, მიგვიღებს ევროპა ისეთებს, როგორებიც ვართ თუ ძალიან ბევრი რამის გადახედვა და გადაფასება მოგვიწევს? რა არის ის, რაც საფრანგეთში გატარებულმა პერიოდმა მოგცა, შენთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი და ღირებული?
— იმისათვის, რომ ევროპამ მიგვიღოს, პირველ რიგში, უფრო ტოლერანტულები უნდა ვიყოთ. მაგალითად, ევროპაში არც ერთი ერის წარმომადგენელზე არ ძალადობენ საზოგადოებრივ ტრანსპორტში, რასაც საქართველოში, ბოლო პერიოდში, რამდენჯერმე ჰქონდა ადგილი ფერადკანიანთა მიმართ. ასევე ევროპაში ნაგავს ქუჩაში არ ყრიან და ა.შ. გარდა სახელმწიფო ინსტიტუციების გარდაუვალი დემოკრატიული ტრანზიციისა, ჩვენთვის თანაბრად მნიშვნელოვანია, რომ თითოეულმა მოქალაქემ ინდივიდუალურად იბრძოლოს ევროპული ღირებულებების გაძლიერებისთვის ქართულ საზოგადოებაში და ეს ბრძოლა, პირველ რიგში, საკუთარ თავთან ბრძოლით უნდა დავიწყოთ. ასევე, მნიშვნელოვანია, გარდა იმ სიკეთეებით სარგებლობისადმი სწრაფვისა, რასაც დღეს ევროკავშირი თავისი წევრი ქვეყნების მოქალაქეებს სთავაზობს, იმაზეც ვიფიქროთ, ჩვენ რას შევთვაზებთ ისეთ სპეციფიკურს და ახლის მქონეს, რის გამოც სიხარულით მიგვიღებენ თავიანთ ოჯახში, იმ ოჯახში, რომლის შექმნისა თუ განვითარების პროცესში, თითოეულ წევრ ქვეყანას თავისი წვლილი აქვს შეტანილი. ამიტომაც, ქართულმა სახელმწიფომ, ევროპული ღირებულებებისა და სტანდარტების დამკვიდრების გარდა, აუცილებლად უნდა შესთავაზოს რაღაც ისეთი უნიკალური და სპეციფიკური ქართული, რაც მრავალფეროვან ევროპას კიდევ უფრო გაამდიდრებს და ჩვენით ნამდვილად დააინტერესებს.
ესაუბრა მაკა ყიფიანი
|