2015-05-06
ჩვენ ვართ ერი, რომელსაც განათლების დიდი კულტურა და ისტორია აქვს
რუბრიკის სტუმარია გიორგი ლომიძე
ექსეტერის უნივერსიტეტის სტუდენტი,
საქართველოს ახალგაზრდა ელჩი დიდ ბრიტანეთში
— გიორგი, როგორც ვიცი, თბილისის კერძო სკოლა — „შპს სინათლე“ — წარჩინებით დაამთავრე, წარდგენილი იყავი ოქროს მედალზე. როგორ გახსენდება მოსწავლეობის პერიოდი, განსაზღვრა თუ არა სკოლამ შენი პროფესიული მომავალი?
— კარგი სკოლის არჩევა ყველა ბავშვისათვის უმნიშვნელოვანესია, რადგან სწორედ სკოლაში იწყება იმ ფუნდამენტის ჩასხმა, რაზეც შემდეგ მთელი კარიერა და ცხოვრება უნდა დადგეს. ამ მხრივ ნამდვილად გამიმართლა. კერძო სკოლა „შპს სინათლეში“ დაიწყო ჩემი დიდი ინტერესი სწავლის მიმართ. ჩემი მასწავლებლები ძალასა და შესაძლებლობას არ იშურებდნენ საუკეთესო შვილობილის აღზრდისათვის. ვფიქრობ, სწორედ მათმა ძალისხმევამ გამხადა ისეთი, როგორიც დღეს ვარ, რისთვისაც დიდი მადლობა თითოეულ მათგანს და ჩემს დამრიგებელს ხვიჩა ჩალაბაშვილს. პროფესიულ მომავალზე ფიქრი, ადრიდანვე დავიწყე. მახსოვს, უკვე მეოთხე კლასიდან მინდოდა ის პროფესია, რომელსაც ახლა ვეუფლები.
— რა გზა გაიარე საქართველოდან დიდ ბრიტანეთამდე და რატომ აირჩიე განათლების მისაღებად ქალაქი ექსეტერი?
— ბავშვობიდან მქონდა სურვილი, რაიმე მნიშვნელოვნისთვის მიმეღწია და ჩემს სამშობლოს გამოვდგომოდი. რადგან ცხოვრების ადრეულ პერიოდში შევარჩიე პროფესია, საკმაო დრო მქონდა, საფუძვლიანი ცოდნით შევხვედროდი სასწავლო საგნებს უნივერსიტეტში. პირველ რიგში, გამორჩეული მნიშვნელობა მივანიჭე მათემატიკას და ეს საგანი სიღრმისეულად შევისწავლე, რისთვისაც მადლობას ვუხდი ჩემს მათემატიკის პედაგოგებს — ზურა ნაცვლიშვილს და გელა ბიწაძეს. გარდა ამისა, დიდ დროს ვუთმობდი ინგლისური ენის შესწავლას, რომ საზღვარგარეთ გამეგრძელებინა სწავლა. 2010 წლის ზაფხულში, სკოლისა და ოჯახის დახმარებით, სასწავლებლად წამოვედი ქალაქ ოქსფორდში ინგლისური ენის შემსწავლელ კურსებზე. სწორედ მაშინ დამებადა სურვილი, სწავლა დიდ ბრიტანეთში გამეგრძელებინა. შემდეგ ერთწლიან წინასაუნივერსიტეტო პროგრამაზე სწავლებისათვის ავირჩიე ექსეტერის უნივერსიტეტი, რეიტინგულობისა და სწავლის მაღალი ხარისხის გამო. ექსეტერის უნივერსიტეტი რეიტინგით მერვე ადგილზეა, ოქსფორდისა და კემბრიჯის უნივერსიტეტების შემდეგ, დიდი ბრიტანეთის, დაახლოებით, 200 უნივერსიტეტს შორის.
— რა პროფესიას ეუფლები და რამ განაპირობა პროფესიის არჩევანი?
— ამჟამად ვსწავლობ ეკონომიკის და ფინანსების ბაკალავრიატის ბოლო კურსზე. პირველ რიგში, პროფესიის არჩევანი უკავშირდება დიდ ინტერესს საბანკო საფინანსო სფეროს მიმართ. როდესაც პატარა ვიყავი, ხშირად ვიდექი ხოლმე ბანკომატთან. ჩემში აღტაცებას იწვევდა ანგარიშზე თანხის ჩარიცხვა და ბანკომატიდან მისი გამოტანის ძალიან მარტივი პროცესი. 11 წლის ასაკში უკვე ჩემი სრულწლოვანი დეიდაშვილის საბანკო ბარათით ვსარგებლობდი. 15 წლისამ ჩემი დის სახელზე ანაბარი გავხსენი და როდესაც 16 წლის ასაკში ერთ-ერთმა ბანკმა საშუალება მომცა ჩემი საკუთარი ანგარიში მქონოდა, ჩემზე ბედნიერი არავინ იყო. სწორედ ამ პერიოდში, ბანკის საშუალებით, შევაგროვე ნაწილი იმ თანხისა, რითაც შემდეგში ქალაქ ოქსფორდში გავემგზავრე სასწავლებლად. პროფესიის არჩევანი, უმეტესწილად, განაპირობა ბავშვობიდან ძალიან დიდმა ინტერესმა საბანკო საფინანსო სფეროსა და ეკონომიკის მიმართ.
— მიამბე ექსეტერის უნივერსიტეტის ისტორია, რამდენწლიანია და რა ღირს სწავლა?
— ექსეტერის უნივერსიტეტი 1855 წელს დაარსდა. ეს არის სამხრეთ დასავლეთ ინგლისის პატარა სტუდენტური ქალაქის უნივერსიტეტი. იგი 200 წამყვან უნივერსიტეტს შორისაა. სწავლა ერთი წლის განმავლობაში, საშუალოდ, 12 ათასი ფუნტი, ანუ, დაახლოებით, 19 ათასი ამერიკული დოლარია.
— რა სახით გამოიყოფა სტიპენდიები და გრანტები უცხოელი სტუდენტებისთვის, რა პრივილეგიებით სარგებლობენ წარჩინებული სტუდენტები, არის თუ არა მათთვის რაიმე შეღავათები?
— დიდ ბრიტანეთში, ევროპული ქვეყნების უნივერსიტეტებისაგან განსხვავებით, სტიპენდიებისა და გრანტების რაოდენობა საკმაოდ მცირეა. თუმცა, რა თქმა უნდა, არის საშუალება, მოიპოვო სტიპენდია და სასწავლო გრანტი. ძირითადად, ასეთი გრანტების მოპოვება ბაკალავრიატზეა შესაძლებელი, განსაკუთრებული სპორტული და ხელოვნების უნარ-ჩვევების სტუდენტებისათვის. ბაკალავრიატზე ადგილობრივი დაფინანსება მცირეა, თუმცა განსაკუთრებული უნარ-ჩვევების ადამიანს შესაძლებლობა აქვს, შეღავათიან ფასებში ისწავლოს.
— ექსეტერის უნივერსიტეტში, ალბათ, ძალიან ბევრი ცნობილი ადამიანი სწავლობდა. ვინ არიან ისინი, მოკლედ მიამბე მათ შესახებ.
— ექსეტერის უნივერსიტეტი დაამთავრა თურქეთის მე-11 პრეზიდენტმა — აბდულა გიულიმ, ასევე ჰარი პოტერის წიგნის ავტორმა ჯ. ქ. როულინგმა, ესპანეთის მეფე ხუან კარლოსის ქალიშვილმა და სხვა მრავალმა გამოჩენილმა ლიდერმა თუ საზოგადო მოღვაწემ.
— ექსეტერი ცნობილია თავისი უძველესი ბიბლიოთეკით. რა როლი აქვს საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკებს?
— ჩემი აზრით, ბიბლიოთეკა ყველა სასწავლო დაწესებულების უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია. ექსეტერის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში მილიონობით წიგნია დაცული. პირველ ხანებში, ძირითადად, ჩემს სტუდენტურ საცხოვრებელში ვმეცადინეობდი. რამდენჯერმე ბიბლიოთეკაში სწავლის შემდეგ მივხვდი, რომ აქ გატარებული ერთი საათი სახლში სწავლაში გატარებულ ორ საათს უდრის. ამიტომ ვურჩევ ყველა სტუდენტს, უპირატესობა წიგნების გარემოცვაში მეცადინეობას მიანიჭოს.
— როგორ ფიქრობ, რა უპირატესობა აქვს ევროპულ მოწინავე უმაღლეს სასწავლებლებს ქართულთან შედარებით?
— პირველ რიგში, მიმაჩნია, რომ კარგი განათლების მიღება საქართველოშიც შეიძლება. თუმცა ისეთ დარგებში, როგორიცაა ეკონომიკა და ფინანსები, კარგია თუ ძლიერი და დიდი ეკონომიკის მქონე ქვეყანაში მოახერხებ განათლების მიღებას. დიდი ბრიტანეთი და ლონდონის საფონდო ბირჟა სიდიდით ერთ-ერთია მსოფილიოში, ეს არის ადამ სმიტის, ჯონ მეინარდ კეინსის და სხვა გამოჩენილი ეკონომისტების ქვეყანა. ხშირად ლონდონიდან ერთი ან ორი ლექციის წასაკითხად ჩამოდიან ეროვნული ბანკის ხელმძღვანელები და სხვა წამყვანი თანამდებობის პირები.
ევროპის მოწინავე უმაღლესი სასწავლებლების მთავარი უპირატესობა, ქართულთან შედარებით, ისიცაა, რომ აქ უნივერსიტეტებს შორის ძალიან დიდი კონკურენციაა. დიდ ბრიტანეთში ასეულობით უნივერსიტეტია, ყველა ქალაქს, თუნდაც პატარას, საკუთარი უმაღლესი სასწავლებელი აქვს. რაც, საბოლოო ჯამში, მრავალი აღმოჩენისა და მიღწევის მთავარი მიზეზია, საქართველოსაც აქვს პოტენციალი, გახდეს საუკეთესო სასწავლო ცენტრი არა მარტო რეგიონში, არამედ საერთაშორისო მასშტაბით. მართალია, საქართველოში უნივერსიტეტი მეოცე საუკუნეში დაარსდა, მაგრამ საგანმანათლებლო ცენტრები ხომ გაცილებით ადრე, დავით აღმაშენებლის ეპოქაში ფუნქციონირებდა. ჩემი აზრით, ძალიან კარგი იქნება, თუ ავაშენებთ იყალთოსა და გელათის აკადემიების საუნივერსიტეტო კამპუსებს, სადაც სტუდენტები სხვადასხვა პროფესიას დაეუფლებიან. აუცილებელია ხაზი გაესვას იმას, რომ ჩვენ ვართ ის ერი, რომელსაც განათლების დიდი კულტურა და ისტორია აქვს. ამიტომაც შეგვიძლია გავხდეთ წარმატებული ქვეყანა, სადაც განათლების მისაღებად მსოფლიოს მრავალი ქვეყნიდან ჩამოვლენ ახალგაზრდები.
— გიორგი, როგორც ვიცი, შენ ექსეტერის უნივერსიტეტის ქართული საზოგადოების დამფუძნებელი და პრეზიდენტი ხარ, ასევე, ექსეტერის უნივერსიტეტის საერთო საცხოვრებლის ზედამხედველი. მიამბე, ამ საზოგადოების მიზნების, ამოცანების, შენი მოვალეობების შესახებ
— ჩემი აზრით, აუცილებელია, სტუდენტი, სწავლის პარალელურად, რაიმე სოციალური აქტივობით დაკავდეს, რათა თეორიული გამოცდილების გარდა, მიიღოს პრაქტიკული უნარ-ჩვევები, რაც შემდეგ ცხოვრებაში გამოადგება. ექსეტერის უნივერსიტეტი ამაში ხელს გიწყობს — იქნება ეს სტუდენტურ საზოგადოებებში თუ სხვადასხვა აქტივობებში ჩართვა. 2011 წელს, როცა სკოლის დამთავრების შემდეგ წინასაუნივერსიტეტო მოსამზადებელ პროგრამაზე სასწავლებლად ჩამოვედი, ვნახე, რომ უნივერსიტეტში სხვადასხვა ქვეყნების სტუდენტური საზოგადოებები ფუნქციონირებდა, თუმცა არა ქართველი სტუდენტების. სწავლის დაწყებიდან მალევე, სტუდენტური საზოგადოების დამტკიცების კომიტეტზე წარმატებული პრეზენტაციის შემდეგ, სამ ქართველ სტუდენტთან ერთად, ჩამოვაყალიბე ექსეტერის ქართული საზოგადოება, რადგან მხოლოდ სამნი ვიყავით, ყველა არასერიოზულად უყურებდა ჩემს წამოწყებას, იყო დაბრკოლებებიც, თუმცა ყველაფერი გადავლახე და ოფიციალურად დავაფუძნე სტუდენტური საზოგადოება, რომლის მთავარი მიზანია დიდ ბრიტანეთში ქართული კულტურისა და ტრადიციების პოპულარიზაცია. დაფუძნებიდან დღემდე, განვახორციელეთ ათეულობით ღონისძიება — გასართობი საღამო, ლექცია, სემინარი, ფილმის ჩვენება თუ სხვ. შედეგად, ქალაქ ექსეტერში, ახლა უკვე ცოტა თუ მოიძებნება ისეთი ადამიანი, რომელმაც ჩვენი ქვეყნის შესახებ არ იცის. დღესდღეობით ექსეტერის უნივერსიტეტში 20 ქართველი სტუდენტი სწავლობს და დღეს ჩვენ უფრი ფართომასშტაბიან ღონისძიებებს ვახორციელებთ.
— პროექტის „იყავი შენი ქვეყნის ახალგაზრდა ელჩი“ თანახმად, აგირჩიეს დიდი ბრიტანეთის ახალგაზრდა ელჩად. რა აქტივობებს გეგმავ პროექტის ფარგლებში?
— როგორც იცით, ეს არის სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტროს, საგარეო საქმეთა სამინისტროს და დიასპორის სამინისტროს ერთობლივი პროექტი. მისი მთავარი მიზანია, საქართველოს პოპულარიზაცია და მეგობართა ქსელის შექმნა, რომელიც სამომავლოდ საქართველოს გამოადგება. მიხარია, რომ ამ მხრივ, საქართველოს მთავრობის მხრიდან დაინტერესებაა, რადგანაც საზღვარგარეთ მრავალი გულანთებული ქართველი ახალგაზრდაა, რომელსაც სურს, წვლილი შეიტანოს სამშობლოს წარმატებაში. საქართველოს ახალგაზრდა ელჩების კონკურსში გამარჯვება ნიშნავს იმ მნიშვნელოვანი საქმის გაგრძელებას და არეალის გაფართოებას, რასაც უკვე 4 წელია ვახორციელებ ექსეტერის უნივერსიტეტის ქართული საზოგადოების სახელით. ღონისძიებები დაგეგმილი მაქვს დიდი ბრიტანეთის თითქმის ყველა დიდ ქალაქში, მინდა ყველა ქართველი სტუდენტი ჩაერთოს საქართველოს პოპულარიზაციის საქმეში. ჩემ მიერ განხორციელებული ღონისძიებები იქნება აკადემიური — საქართველოსადმი მიძღვნილი საინტერესო ლექციები; აგრეთვე გასართობი ღონისძიებები, რომელშიც ჩაერთვებიან დიდ ბრიტანეთში მცხოვრები ქართველი და უცხოელი ახალგაზრდები. დაგეგმილი გვაქვს ინტელექტუალური თამაშების ორგანიზება, ფილმების ჩვენება, კონფერენციები და მრავალი სხვ.
— გარდა ამისა, ხარ ექსეტერის უნივერსიტეტის ფინანსებისა და ინვესტიციების, ბიზნესისა და ეკონომიკის საზოგადოების წევრი. უნივერსიტეტის მხრიდან საკმაოდ დიდი ნდობაა, უფრო კონკრეტულად მიამბე შენი მოვალეობების შესახებ
— ამ საზოგადოებების მთავარი მიზანია, ღონისძიებების ორგანიზება, მაგალითად, ფინანსური კონფერენციის ან სხვადასხვა შემეცნებითი აქტივობების. პირადად მე, ასეთი ტიპის საზოგადოებებში ჩართულობის გამო, უკვე დავესწარი სამ ფინანსურ კონფერენციას, რომელმაც დიდი პრაქტიკული გამოცდილება შემძინა მსოფლიო ფინანსების, საფონდო ბირჟის და ეკონომიკური კრიზისის მიზეზების მიმართულებით.
— როგორც ვიცი, მაღალი აკადემიური მაჩვენებლების გამო, ჟენევის უინივერსიტეტმა დაგაფინანსა საზაფხულო პროგრამაზე სწავლისთვის. რამდენად მნიშვნელოვანია მსგავს პროგრამებში სტუდენტების ჩართვა?
— მიმაჩნია, რომ სტუდენტმა მაქსიმალურად უნდა გამოიყენოს მის ხელთ არსებული დრო და შესაძლებლობა, რათა აიმაღლოს ცოდნის დონე. არც ერთი ზაფხული არ გამიცდენია უქმად, მხოლოდ დასვენებისათვის. 2012 წლის ზაფხულის განმავლობაში მონაწილეობა მივიღე ჰარვარდის უნივერსიტეტის ორგანიზებით გამართულ ლიდერობის სკოლაში, სადაც დაფინანსებაც მოვიპოვე; 2013 წლის ზაფხულში, კომერციული ბანკების განხრით, სტაჟირება და ტრენინგი გავიარე საქართველოს ბანკთა ასოციაციაში, პარალელურად ვმუშაობდი საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს ეკონომიკური ანალიზისა და პოლიტიკური ანალიტიკის დეპარტამენტში, სადაც 3 საინვესტიციო კანონზე ვიმუშავე; 2014 წლის ზაფხულის განმავლობაში კი, როგორც თქვენც აღნიშნეთ, დაახლოებით, 1 თვის განმავლობაში ვისწავლე შვეიცარიაში, ჟენევის უნივერსიტეტში მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებში ინვესტიციების კუთხით. ეს სფერო საქართველოში საკმაოდ განვითარებულია და სურვილი მქონდა, მიკროსაფინანსო ბაზარი შემესწავლა მსოფლიო ფინანსების ცენტრიდან. იმავე ზაფხულს სტაჟირება გავიარე საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურში, სადაც ძალიან კარგი გამოცდილება მივიღე. ამჟამად კი, ახალაზრდა ელჩობის და ქართული საზოგადოების ხელმძღვანელობის გარდა, უკვე 2 წელია, ვმუშაობ ექსეტერის უნივერსიტეტში სტუდენტური საცხოვრებლის ზედამხედველად, რაც გამოცდილებასთან ერთად მცირეოდენ ფინანსურ სარგებელსაც მაძლევს. ეს ის მოკლე ჩამონათვალია, რასაც ვაკეთებ სტუდენტობის პერიოდში.
— როგორც ვიცი, ექსეტერი საუნივერსიტეტო ქალაქია და შესაბამისად, მოსახლეობის ძირითად ნაწილს სტუდენტობა შეადგენს. სად და როგორ ატარებ თავისუფალ დროს, გვიამბე, როგორ ცხოვრობენ ინგლისელი ახალგაზრდები, რა არის მათთვის პრიორიტეტული?
— პირველ რიგში, მინდა ვთქვა, რომ აუცილებელია, სტუდენტი სწავლის გარდა ჩართული იყოს სოციალურ აქტივობებში. სტუდენტობის პერიოდი ის დროა, როცა იძენ მეგობრებს, იცნობ ადამიანებს, რომლებიც მთელი ცხოვრება შენ გვერდით იქნებიან. ამჟამად ბაკალავრიატის ბოლო კურსზე ვარ. საკმაოდ რთული სწავლისა და სამი სამსახურის პირობებში, ბევრი თავისუფალი დრო არ მაქვს, თუმცა, რაც მაქვს, მაქსიმალურად ვცდილობ გავატარო მეგობრებთან ერთად; ვკითხულობ საინტერესო ლიტერატურას და ა.შ. ყველაზე მეტად აქ განვითარებულია ფინანსური და ეკონომიკური სფერო და სტუდენტების უმეტესობა, სწავლის დასრულების შემდეგ, სწორედ ლონდონის საფონდო ბირჟაზე, საინვესტიციო ბანკში ან სხვა ფინანსურ დაწესებულებაში იწყებს მუშაობას.
— როგორ გესახება მომავალი, სად აპირებ დამკვიდრებას, საზღვარგარეთ მიღებული განათლება და დიპლომი საქართველოში დასაქმებაში ითამაშებს თუ არა გადამწყვეტ როლს?
— არ ვფიქრობ, რომ საზღვარგარეთის დიპლომის გამო, საქართველოში პრივილეგირებული ვიქნები. მიმაჩნია, რომ ჩემი პრივილეგია, ცოდნასთან ერთად, ის გამოცდილება იქნება, რაც უნივერსიტეტში სწავლის პარალელურად მაქვს მიღებული. ჩემს მომავალს, რა თქმა უნდა, საქართველოს ვუკავშირებ. მინდა, მაგისტრატურის დამთავრების შემდეგ საქართველოში დავბრუნდე. ყველაფერი, რასაც აქამდე ვაკეთებდი, ვაკეთებ და გავაკეთებ მხოლოდ ერთ მიზანს ემსახურება — სამშობლოს გამოადგეს ჩემი ცოდნა და გამოცდილება.
— რას ურჩევ ახალგაზრდებს, რომლებსაც საზღვარგარეთ ცოდნის გაღრმავებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სურვილი აქვთ.
— პირველ რიგში, უმნიშვნელოვანესია, ყველა ახალგაზრდა დაფიქრდეს, თუ რისი გაკეთება სურს მომავალში, რომ სწორი გადაწყვეტილება მიიღოს. თუ საზღვარგარეთ სწავლის გაგრძელება სურს, ვურჩევ იყოს მიზანდასახული. ამოირჩიოს ერთი კონკრეტული სფერო, რაც აინტერესებს და შეეცადოს მაქსიმალურად შეისწავლოს ის საგნები, რომლებიც გამოადგება. როგორც უკვე გითხარით, ეს ყველაფერი სკოლიდან იწყება. სკოლა ფუნდამენტია, რაზეც ამაყად და ძლიერად დგას ჩვენი ცხოვრების სახლი.
— როცა საქართველოდან შორს ხარ, რა გენატრება ყველაზე მეტად?
— ყველაზე მეტად მენატრება ჩემი სამშობლო და ჩემი ახლობლები, მეგობრები... უდიდეს მნიშვნელობას ვანიჭებ ადამიანურ ურთიერთობებს, ამიტომ ყველაზე მეტად სწორედ ჩემი საყვარელი ადამიანები მენატრებიან.
— საზღვარგარეთ გატარებულ მცირე პერიოდშიც კი ადამიანი სხვანაირად აფასებს საკუთარ ღირებულებებს. როგორ ფიქრობ, მიგვიღებს ევროპა ისეთებს, როგორებიც ვართ, თუ ძალიან ბევრი რამის გადახედვა და გადაფასება მოგვიწევს? შენი აზრით, რა მოგცა დიდ ბრიტანეთში გატარებულმა პერიოდმა ყველაზე მნიშვნელოვანი და ღირებული?
— ხშირად ვფიქრობ საქართველოს მომავალზე და მჯერა, რომ ჩვენი ქვეყანა მალე ერთ-ერთი ძლიერი სახელმწიფო იქნება. მერწმუნეთ, ბევრი არ არის მსოფლიოში საქართველოზე მეტი რესურსის მქონე ქვეყანა. სწორედ ამ რესურსების სწორად გამოყენებას შეუწყობს ხელს ჩვენი ევროპასთან ინტეგრაცია. ქართული კულტურა საუკუნეების განმავლობაში ითვისებდა ევროპულ ფასეულობებს. ამიტომაც მჯერა, რომ საქართველო მალე გახდება ევროპის წევრი ქვეყანა და დაიკავებს იმ ადგილს, რომელიც ყოველთვის გვეკუთნოდა. ბრიტანეთში გატარებულმა წლებმა მასწავლა, თუ ადამიანს რამის მიღწევა სურს და ამისთვის ბევრს შრომობს, აუცილებლად მიაღწევს — „ეძიებდე და ჰპოვებდე“.
ესაუბრა მაკა ყიფიანი
|
