2016-09-29 თსუ რექტორის არჩევნების შემდეგ
26 სექტემბერს, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ადმინისტრაციულ კორპუსთან დილიდან სტუდენტთა სიმრავლე იყო, საკმაოდ წარმომადგენლობითი იყო მინისტრთა კაბინეტიც, აქ იმყოფებოდნენ: განათლების მინისტრი, ფინანსთა მინისტრი, ეკონომიკის მინისტრი. ისინი მოვიდნენ, რომ საზეიმო ღონისძიებაში მიეღოთ მონაწილეობა, სტუდენტებისთვის სწავლის დაწყება მიელოცათ, თუმცა, დაგეგმილი ღონისძიება ვერ შედგა — პირველივე გამომსვლელს სტუდენტებმა სიტყვა შეაწყვეტინეს ხმაურიანი შეძახილებით: „ჩვენ არ ვართ ამ პოლიტიკური სპექტრის ნაწილი!“, „ავტონომია უნივერსიტეტს!“, „ვითხოვთ პირდაპირ საბიუჯეტო დაფინანსებას“, „გრძელდება კლანური მმართველობა და ანტისამეცნიერო პროცესები“. „აუდიტორია115“-ის წარმომადგენლებმა დაიკავეს ადმინისტრაციის მიერ დაგეგმილი ღონისძიებისთვის განკუთვნილი ადგილი. მათ თავიანთი მოთხოვნები გააცნეს სტუდენტებს, ძირითადად, იგივე, რაც გასული სასწავლო წლის განმავლობაში ჰქონდათ: უნივერსიტეტის რეფორმირება, რეალური ავტონომია, ხელმისაწვდომი და ხარისხიანი განათლება, სტუდენტური თვითმმართველობის სრული რეორგანიზება, გარე რეფერირების პროცესის დანერგვა. სექტემბერში ამ ძირითად მოთხოვნებს ის უნდობლობაც დაემატა, რომელსაც სტუდენტთა ნაწილი უნივერსიტეტის ახალ რექტორს, გიორგი შარვაშიძეს უცხადებს, რადგან ის განათლების მინისტრის ყოფილი მოადგილეა და სტუდენტებს მიაჩნიათ, რომ მისი რექტორად არჩევით უნივერსიტეტის ავტონომიურობის საკითხი საბოლოოდ დაიხურა, უნივერსიტეტი ავტონომიურობას ვეღარ მიიღებს. დაახლოებით ნახევარი საათის განმავლობაში, ვიდრე „აუდიტორია 115“-ის წევრები თავიანთ მოთხოვნებს აცნობდნენ დამსწრე საზოგადოებას, უკანა ფლანგზე იმყოფებოდნენ მინისტრთა კაბინეტის წარმომადგენლები და ამ გამოსვლებს ისმენდნენ.
უნივერსიტეტის რექტორი გიორგი შარვაშიძე აცხადებს, რომ სტუდენტთა ძირითად მოთხოვნებს ეთანხმება, გარდა იმ ნაწილისა, რომელიც მისთვის უნდობლობის გამოცხადებას გულისხმობს. მიაჩნია, რომ უნივერსიტეტმა აუცილებლად უნდა მოიპოვოს ავტონომიურობა: „რაც შეეხება „აუდიტორია 115“-ის ნაწილის გამოსვლას, ხედავთ რა ფორმით მიმდინარეობს. არა მგონია ლამაზი ფორმა იყოს, თუმცა, ეს გემოვნების საკითხია. გასაგებია, რომ რეკრუტირებაა საჭირო, ალბათ „აუდიტორია 115“-ში მეტი სტუდენტის მოზიდვა სურთ და ასე იმიტომ იქცევიან, მეტი ყურადღება რომ მიიქციონ. ესეც გასაგებია, ეს მათი ინტერესია. ჩვენი ინტერესიც ზუსტად ის არის, რასაც ისინი ახლა გაჰყვირიან. ჩემი თვალსაზრისით, „აუდიტორია 115“ არარეგისტრირებული „ენჯეოა“, იმიტომ რომ, ძალიან ბევრი წევრი არასტუდენტია, თან ძალიან მაღალი პოლიტიკური გრადუსია შემოტანილი“.
ალექსანდრე ჯეჯელავა: „ეს ღია კარის მტვრევად შეიძლება ჩავთვალოთ, იმიტომ რომ, მაშინდელი რექტორობის კანდიდატის და ამჟამად რექტორის კონცეფცია, პრაქტიკულად ემთხვევა „აუდიტორია 115“-ის მოთხოვნებს, ანუ უნივერსიტეტის ახალი ხელმღვანელი ამბობს, რომ სწორედ იმის გაკეთებას აპირებს, რასაც ეს ხალხი ითხოვს. თუმცა, მათ, რა თქმა უნდა, სრული უფლება აქვთ, თავიანთი აზრი როგორც ნებავთ, რა ფორმითაც ნებავთ, ისე გამოხატონ“.
უნივერსიტეტის რექტორმა თავისი მისასალმებელი სიტყვა მოგვიანებით მაინც თქვა, პროტესტისა და სკანდირების ფონზე — უნივერსიტეტს სჭირდება ავტონომია! — თუმცა, რამდენად გაიგეს პირველკურსელებმა მისი მისალმება, უცნობია, რადგან რექტორს გამოსვლა შეძახილებისა და ხმაურის ფონზე უწევდა. მან მოუწოდა „აუდიტორია 115“-ის წარმომადგენლებს, დიალოგის სხვა რეჟიმზე გადასულიყვნენ და უნივერსიტეტის შიგნით გაეგრძელებინათ მოლაპარაკებები მოთხოვნებთან დაკავშირებით.
რადგან არც ახალ რექტორს და არც მოწვეულ სტუმრებს „აუდიტორია 115“-ის წევრებმა არ მისცეს სტუდენტებთან მისალმების საშუალება. პროტესტის ფორმები საკმაოდ მწვავე იყო, რექტორი და სტუმრები — მინისტრთა კაბინეტის წევრები და დედაქალაქის მერი — იძულებული გახდნენ, შენობაში, კაბინეტში გადასულიყვნენ. სტუდენტებმაც სცადეს შენობაში შესვლა. დაპირისპირება სტუდენტებსა და უნივერსიტეტის ადმინისტრაციას შორის მას შემდეგ დაიწყო, რაც გაიგეს, რომ უნივერსიტეტის დაცვის წევრები უნივერსიტეტში შესვლის უფლებას არ აძლევდნენ. საბოლოოდ სტუდენტებმა მოახერხეს შენობაში შესვლა, თუმცა იქ ძალიან საინტერესო სურათი დახვდათ — რატომღაც უნივერსიტეტში პოლიციის თანამშრომლები იყვნენ როგორც ფორმიანები, ისე ფორმის გარეშე.
ლევან ლორთქიფანიძე, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტური მოძრაობა „აუდიტორია 115“-ის წევრი: „პათოლოგიური შიში აქვთ, რომ ჩვენ მინისტრებს შევიპყრობთ ან სხვა რაიმეს მოვიმოქმედებთ. არაფერი მსგავსი. ჩვენი სურვილია, მათ თავიანთი სიტყვა შეასრულონ და იყვნენ სტუდენტური მოძრაობის პარტნიორები, შეიტანონ კანონში ცვლილებები, რაზეც ამ ცოტა ხნის წინ თანახმანი იყვნენ. არაფერს ზედმეტს, არაფერს გაუგებარს ჩვენ არ ვითხოვთ“.
როგორც „აუდიტორიის“ მონაწილეები აცხადებენ, პოლიციასთან დაპირისპირების დროს მათ ფიზიკური შეურაცხყოფაც მიაყენეს. აქციის მონაწილეებმა რექტორისგან მიიღეს პირობა, რომ აუცილებლად გამოიძიებენ ამ ფაქტს და დადგინდება, ჰქონდა თუ არა პოლიციის მხრიდან ძალის გადამეტებას ადგილი. რაც შეეხება იმას, თუ რატომ იმყოფებოდა პოლიცია უნივერსიტეტში, ამაზე უნივერსიტეტის დაცვის უფროსმა გააკეთა განმარტება: „იმ შემთხვევაში, თუკი არის საშიშროება, რომ ვითარება გართულდება და უმართავი გახდება, მას აქვს უფლება, დამატებითი ძალის სახით, გამოიძახოს პოლიცია. სწორედ ამ შემთხვევას ჰქონდა ადგილი“.
გიორგი შარვაშიძე: „სტუდენტებმა მოგვაწოდეს ინფორმაცია, რომ მათ მიმართ ძალადობას ჰქონდა ადგილი. ჩვენ გავარკვევთ ყოველ კონკრეტულ ფაქტს და ვინც დამნაშავეა, კანონის შესაბამისად დაისჯება. მოვუწოდებ ყველას, არ არის საჭირო აჟიტირება, მზად ვარ ნებისმიერ ფორმატში დიალოგისთვის“.
ალექსანდრე ჯეჯელავა: „ამაზე მეტი ავტონომია და თავისუფლება, როდესაც ვდგავართ ხელისუფლების წარმომადგენლები და ვაძლევთ საშუალებას ამ ხალხს, თავიანთი აზრი გამოხატონ, მე მგონი, არ არსებობს. ასევე, მინდა ვთქვა, რომ პროტესტის ფორმას რა თქმა უნდა, არ ვეთანხმები, მაგრამ შინაარსი სავსებით სწორია. ჩვენც სწორედ ამას ვაპირებთ — მეტი ავტონომია უნივერსიტეტს, უფრო ძლიერი თვითმმართველობა და საერთაშორისოზე ორიენტირებული უმაღლესი განათლება, ამ უნივერსიტეტმა დაიბრუნოს ლიდერობა. ამისკენ იქნება მიმართული ჩვენი ძალისხმევა, მათ შორის ამ ხალხთან ერთად“.
მოგვიანებით დაიწყო გიორგი შარვაშიძის შეხვედრა „აუდიტორია 115“-ის წარმომადგენლებთან. მათ თავიანთი მოთხოვნები რექტორს პირადად გააცნეს. შეხვედრა, დაახლოებით, ერთი საათის განმავლობაში გაგრძელდა. დაისვა ყველა ის საკითხი, რაც აქციებზეც გაისმოდა: უნივერსიტეტის რეფორმა, სწავლის ხელმისაწვდომობა, პირობების გაუმჯობესება სტუდენტურ საცხოვრებლებში და სხვ. უნივერსიტეტის ახალმა რექტორმა განაცხადა, უახლოესი სამი თვის განმავლობაში შეიქმნება სტრატეგიული განვითარების გრძელვადიანი გეგმა უნივერსიტეტისთვის, რომლის კვალდაკვალ, სამ თვეში, სახეზე იქნება რეზულტატიც.
დავალიანების გამო სტატუსშეჩერებულ სტუდენტებთან დაკავშირებით დასმულ შეკითხვაზე უპასუხა, რომ საერთოდ სტატუსის შეჩერება, პირადად მას, არასწორ პრაქტიკად მიაჩნია.
რაც შეეხება სტუდენტური თვითმმართველობის რადიკალურ რეფორმირებას: „აუცილებელია, არჩევნები იყოს პირდაპირი, რასაკვირველია, ერთნაირი წვდომა უნდა ჰქონდეს ყველას ნებისმიერ სიკეთეზე, იქნება ეს არჩევითი თანამდებობა, გრანტის მიღება, თანხის გამოყოფა თუ სხვ. ეს სისტემა გამჭვირვალე და გასაგები, ლოგიკურად ასახსნელი უნდა იყოს“.
შეხვედრის შემდეგ რექტორმა განაცხადა, რომ სტუდენტთა მიერ დასმულ საკითხებს განიხილავს აკადემიური საბჭოს წევრებთან. მან სტუდენტებს თანამშრომლობისკენ მოუწოდა. რაც შეეხება სტუდენტების შთაბეჭდილებებს, აცხადებენ, რომ მათ გიორგი შარვაშიძესთან თანამშრომლობის გამოცდილება უკვე აქვთ, ამიტომ ნაკლებად იმედიანად არიან განწყობილი, თუმცა, აქციების პარალელურად, არ გამორიცხავენ, რომ დროდადრო ადმინისტრაციასთან შეხვედრებიც გამართონ.
გიორგი შარვაშიძე: „ძალიან ბევრი მტკივნეული საკითხი განვიხილეთ. ზოგის გადაწყვეტა ახლავე, ძალიან სწრაფად შეიძლება. ვაპირებ, ძალიან ღიად ვიმუშაოთ იმაზე, თუ როგორი იქნება ჩვენი უნივერსიტეტი. ეს ყველა ჩვენგანის უნივერსიტეტია და ის, რომ დღეს უნივერსიტეტში ყველაფერი რიგზე არ არის, ფაქტია. ამაზეც გვქონდა საუბარი. ყველამ ერთად უნდა ვეძებოთ გამოსავალი შექმნილი მდგომარეობიდან და მჯერა, ცოტა ხანში, ძალიან სერიოზული ნაბიჯები გადაიდგმება იმ მიმართულებით, რომ უნივერსიტეტი მართლაც კვლევისა და სწავლების სამაგალითო ადგილი გახდეს არა მხოლოდ ამ ქვეყანაში“.
გიორგი ჯავახაძე, „აუდიტორია 115“-ის წევრი: „კონკრეტული პასუხები ჩვენ რექტორისგან არ მიგვიღია. ერთადერთი, რაც მან შემოგვთავაზა, ეს არის გაურკვეველი სამოქმედო გეგმის ჩამოყალიბებაში მონაწილეობა, რასაც ყველა რექტორი, რომელიც მოდიოდა, გვპირდებოდა. ჩვენ დღეს ძალიან კონკრეტული მოთხოვნა წავუყენეთ მას — სოციალურად გაჭირვებულ სტუდენტებს, რომლებიც ვერ იხდიან გადასახადს, გაეხსნათ ბაზები ისე, როგორც ეს ადრე ხდებოდა პრაქტიკაში. მათ შეეძლებათ გადაიხადონ ამ სემესტრის გადასახადის რაღაც ნაწილი, სიმბოლური თანხა და შეეძლებათ აკადემიური რეგისტრაცია. ვნახოთ, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს აკადემიური საბჭო ამასთან დაკავშირებით, შემდგომზე მომავალში ვისაუბროთ“.
მოგვიანებით აკადემიური საბჭო შეიკრიბა. გიორგი შარვაშიძის თქმით, შეხვედრისას საუბარი იყო უნივერსიტეტისათვის სტრატეგიული განვითარების გეგმის შემუშავებაზე. შეიქმნება საინიციატივო ჯგუფი, რომელშიც ჩართვის შესაძლებლობა ყველა დაინტერესებულ მხარეს მიეცემა: „რაც მეტი მონაწილე ეყოლება ამ პროცესს და რაც მეტი პროფესიონალი ჩაერთვება ამ საქმეში, უკეთესია. ამიტომ, ვთხოვეთ საბჭოს იმ წევრებს, რომლებიც განათლებით არიან განათლების სპეციალისტები და იურისტები, ჩაერთონ მუშაობაში. არის საკითხები, რომელთა გადაწყვეტაც უნივერსიტეტის კომპეტენციაა და არის რიგი საკითხებისა, რომელიც აღემატება უნივერსიტეტის კომპეტენციას. ასეთია საკანონმდებლო ცვლილებები, რომლის ინიცირებაც უნდა მოხდეს. უნივერსიტეტს აქვს შესაბამისი ინტელექტუალური რესურსი საიმისოდ, რომ გახდეს პოზიტიური ცვლილებების კატალიზატორი.“
ფინანსური დავალიანების მქონე სტუდენტებთან, დავალიანების რესტრუქტურიზაციაზე, შეთანხმება გაფორმდება. სასწავლო პროცესის ვადების ბრძანებაში, რექტორის ბრძანებით, ცვლილება შევიდა, უფრო კონკრეტულად კი ადმინისტრაციული რეგისტრაცია (სწავლის საფასურის გადახდა) და აკადემიური რეგისტრაცია (სასწავლო კურსების არჩევა) 3 ოქტომბრის ჩათვლით ხანგრძლივდება, რაც გულისხმობს, რომ ამ სტუდენტებს თანხის შეტანის ვადა გაუხანგრძლივდებათ. ადმინისტრაციის ინფორმაციით, თითოეული განცხადების შესწავლა ინდივიდუალურად მიმდინარეობს.
გიორგი შარვაშიძე: „ყველა სტუდენტს ვუთხარი და კიდევ ერთხელ ვადასტურებ, რომ კარი მართლაც ღია არის. ჩვენ ვაპირებთ, დავიწყოთ მუშაობა, ყველამ ერთად, სტრატეგიულ დოკუმენტზე. ბევრი სტუდენტი უკვე დაინტერესდა, აკადემიური საბჭო იქნება წამყვანი, ვაპირებ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებიც ჩავრთოთ ძალიან აქტიურად პროცესში. ეს იქნება დოკუმენტი, რომელიც მოგვცემს საშუალებას, ობიექტური ინდიკატორების მეშვეობით გაიწეროს სამომავლო ხედვები და ეს არ იყოს ფუჭი დაპირებები.“
მარიამ გულიაშვილი, „აუდიტორია 115“-ის წევრი: „რექტორმა დადო პირობა, რომ მალევე წარადგენს სტრატეგიას, რომელშიც დეტალურად იქნება გაწერილი ყველა ჩვენი მოთხოვნის შესრულების დრო. თუკი არ დაიწყება რეალური მოქმედება ჩვენი მოთხოვნების შესრულებისთვის (ჩვენ ძალიან დიდი გამოცდილება გვაქვს ტყუილების თუ შეცვლილი ჩვენებების), თუკი არ მოხდება რეალური ცვლილებები, „აუდიტორია 115“ ისევ დაიწყებს გამოსვლებს უნივერსიტეტში.“
სხვა მოთხოვნებთან დაკავშირებით „აუდიტორია115“-ის წევრები გიორგი შარვაშიძისგან რეალურ ქმედებებს უახლოეს პერიოდში ელოდებიან, წინააღმდეგ შემთხვევაში, აქციებს აანონსებენ.
***
წელს თსუ-ს 3500-მდე პირველკურსელი ჰყავს, უნივერსიტეტი სტუდენტებს, ახალ სასწავლო წელს, განახლებული ინფრასრუქტურით ხვდება.
ალექსანდრე ჯეჯელავა, განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი: „მივულოცავ სტუდენტებს სწავლის დაწყებას. სწავლაზე კარგი, მე მგონი, ცხოვრებაში არაფერია. რაც შეეხება ახალ სასწავლო წელს, მოველი, რომ ვნახავთ აბსოლუტურად განახლებულ, განსხვავებულ უნივერსიტეტს, განსხვავებული ურთიერთობებით სტუდენტებთან, პირველ რიგში. მთელი ზაფხული ვმუშაობდით სტუდენტებთან, „აუდიტორია 115“-თან, თვითმმართველობასთან — ყველა დაინტერესებულ ჯგუფთან. დიდი იმედი მაქვს, რომ ეს ურთიერთობა იქნება არა პაექრობა, არამედ თანამშრომლობა.
ჩვენ ვაპირებთ, რომ 180 000-სტუდენტიან საქართველოში სისტემა ისე ავაშენოთ, როგორც აინტერესებს და უნდა 180 000 სტუდენტს და 22-ათასიან თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ვაპირებთ გავითვალისწინოთ 22 000 სტუდენტის მოსაზრება და შეხედულება.“
მოამზადა ლალი თვალაბეიშვილმა
|