2016-10-27
ახალი შესაძლებლობა კარიერული წინსვლისთვის
ანა ფირცხალაიშვილი
პედაგოგები, რომლებიც დროდადრო გვეხმიანებიან ხოლმე სამცხე-ჯავახეთის, ქვემო ქართლისა თუ კახეთის რეგიონებიდან და არაქართულენოვანი სკოლების მოსწავლეების შესახებ გვწერენ, განსაკუთრებულ ინტერესს იმ დიდი მისიის გამო იწვევენ, რაც სახელმწიფომ მათ დააკისრა — ქართული ენის სწავლება ეთნიკური არაქართველი საქართველოს მოქალაქეებისთვის. რთული იყო ამ გზის დასაწყისი. სირთულეებია დღესაც, მაგრამ უკვე სხვა სახის.
განათლების სისტემაში მიმდინარე რეფორმის ამ ეტაპზე ბუნებრივად დადგა დღის წესრიგში არაქართულენოვანი სკოლების პედაგოგთა მომზადების აუცილებლობა მასწავლებელთა პროფესიული განვითარებისა და კარიერული ზრდის სქემაში ჩასართავად. სწორედ ამ აუცილებლობის გათვალისწინებით იცვალა სახელი ქართული ენის სახელმწიფო პროგრამამ, რომელიც რამდენიმე პროექტს აერთიანებდა და ეწოდა არაქართულენოვანი სკოლების მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების პროგრამა. ბუნებრივია, რომ პროცესში ჩაერთვნენ 7 წლის წინ წარგზავნილი, პროგრამის გამოცდილი მონაწილე პედაგოგები, რომელთა როლი განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა არაქართულენოვანი კოლეგების პროფესიულ ზრდასა და განვითარებაში. არაფორმალურად ისინი ამ მისიას, შვიდი წლის განმავლობაში, ისედაც ასრულებდნენ, თუმცა მათ საქმიანობას, ახალი ნიუანსების დამატებით, უფრო მიზანმიმართული ხასიათი მიეცა.
პროფესიული განვითარებისა და კარიერული ზრდის საშუალება უნდა მიეცეს ჩვენი ქვეყნის უკლებლივ ყველა პედაგოგს, მათ შორის ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლებს. სქემის მოთხოვნებს, ბუნებრივია, დახმარების გარეშე ისინი ვერ დააკმაყოფილებენ, იმ მიზეზის გამო, რომ არ ფლობენ სახელმწიფო ენას. ამ ეტაპზე პროგრამის მთავარი ამოცანა მათთვის ამ პრობლემის მოგვარებაში დახმარებაა. — გვეუბნება პროგრამის მენეჯერი თამარ კეკელიძე. — წინა ორი პროექტი — ქართული როგორც მეორე ენა (2009 წ.) და ქართული ენა მომავალი წარმატებისთვის (2011 წ.) გულისხმობდა კვალიფიციური და, მინიმუმ, ბაკალავრის ხარისხის მქონე ქართულის მასწავლებლების მივლინებას არაქართულენოვან სკოლებში საგაკვეთილო საათების ჩასატარებლად. მათი საქმიანობის ეფექტურობაზე განვლილი შვიდი წელი მეტყველებს, ძალიან კარგი შედეგი გვაქვს, ადგილობრივი მოსახლეობის დამოკიდებულებითაც და სახელმწიფო ენის მცოდნე ახალგაზრდების რაოდენობითაც. უკვე ბევრი ეთნიკურად არაქართველი სწავლობს ქართულ უნივერსიტეტებში, სტატისტიკაც დადებით ტენდენციებზე მიუთითებს. ახლა ამ ორი პროექტის მონაწილეები არაქართულენოვანი სკოლების მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების პროგრამის მონაწილეები არიან და მათ კოლეგებისათვის ქართული ენის სწავლებაც ევალებათ. ასეთია 114 კონსულტანტ-მასწავლებელი და 170-მდე დამხმარე მასწავლებელი, მათ შორის არიან ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლებიც, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, და რაც, გარკვეულწილად, განათლების სამინისტროს ქართულ ენაში მომზადების საგანმანათლებლო პროგრამამაც (ე.წ. 4+1) განაპირობა — ამ პროგრამის ფარგლებში, ბაკალავრის ხარისხის მქონე პედაგოგობის მსურველებს დამხმარე მასწავლებლობას ვთავაზობთ, ამ გზით ვეხმარებით პროფესიაში შესვლაში, ამავდროულად, სახელმწიფო აძლევს გარანტიას, რომ დაუფინანსებს მაგისტრატურაში სწავლას ესგ გათვალისწინებული საგნების ან განათლების ადმინისტრირების მიმართულებით.
კარგია, რომ სახელმწიფო ახალ და ახალ შესაძლებლობას სთავაზობს ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენელ ახალგაზრდებს, რათა მშობლიურ სოფლებში თავად გააგრძელონ ის საქმე, რაც მათმა ქართველმა კოლეგებმა წარმატებით დაიწყეს (და აგრძელებენ) და რაც ასე აუცილებელია მათივე მომავალი წარმატებისთვის, ქართული სახელმწიფოს განვითარებისთვის. ამაზე ზრუნვას პროგრამა აგრძელებს და ქართული ენის კურსგავლილი არაქართულენოვანი სკოლების პედაგოგებს სთავაზობს საგნობრივ ტრენინგებს მშობლიურ ენაზე. ისტორიასა და ფიზიკაში ასეთი ტრენინგები უკვე ჩატარდა აზერბაიჯანელი პედაგოგებისთვის, ჩატარდება სხვა საგნებშიც და სხვა ეთნიკური ჯგუფებისთვისაც. პარალელურად მოქმედებს ქართული ენის კურსები. მსურველი გაცილებით მეტია ხოლმე, ვიდრე რეალური მსმენელი, მიზეზი ყოფითი პრობლემებია, რაც ყოველთვის შეიძლება ჰქონდეს სოფლის პედაგოგს, მთავარია, რომ მათი მხრიდან არის დაინტერესება, სახელმწიფოს მხრიდან კი — სრული მხარდაჭერა. სწორედ ამას გულისხმობდა თამარ კეკელიძე, როცა ამბობდა, რომ სწორედ ენის კურსებისა და კონსულტანტ-პედაგოგების დამსახურებაა, რომ 90-მდე სკოლის ასობით პედაგოგი ბ1 დონეზე აგრძელებს სახელმწიფო ენის შესწავლას, რათა შემდგომ თავისუფლად შეძლოს საგნობრივი თუ პროფესიული უნარების ტრენინგის მოსმენა, სქემაში ჩართვა და გამოცდების წარმატებით ჩაბარება.
ორიოდ სიტყვით კონსულტანტ-პედაგოგების შესახებაც მინდა გითხრათ. ალბათ, ბუნებრივია, რომ, პირველ რიგში, ეს ვალდებულება წინა პროგრამების მონაწილე, წლების გამოცდილების მქონე პადგოგებს დაეკისრათ. თუმცა, ქალბატონი თამარის აზრით, მსგავსი შესაძლებლობა სხვებსაც უნდა მიეცეთ. ამიტომ მსურველებს, ყველა არაქართულენოვანი სკოლის „ქართული როგორც მეორე ენის“ პროექტის მასწავლებლებს, შესთავაზებენ გრძელვადიან კურსს ინტეგრირებული სწავლების მიმართულებით და შემდეგ, კონკურსის წესით, შეარჩევენ მათ, ვინც საკონკურსო მოთხოვნებს დააკმაყოფილებს, მანამდე კი უკვე მოქმედი კონსულტანტ-პედაგოგები და დამხმარე მასწავლებლები, 2015 წლიდან, ერთობლივად ეხმარებიან კოლეგებს ენის ბარიერის დაძლევაში. მაგალითად, მარნეულის მუნიციპალიტეტის საბირქენდის ¹1 სკოლაში (დირექტორი — ხალიდ ბიბალოვი) ხათუნა წიკლაური და სალომე ქირია უძღვებიან ამ საქმეს. ხათუნა ამბობს, რომ კონსულტირებას ადრეც უწევდა ქართული ენის პედაგოგებს, მაგრამ შარშან უკვე გადამზადების პროგრამაში ჩაერთო და პედაგოგებთან ერთად კოლეგებისთვის ქართული ენის სწავლება დაევალა იმ დონეზე, რომ მათ შეძლონ გეგმების დაწერა, შეფასება, ტრენინგების მოსმენა და გაგება. ერთი სიტყვით, მზად იყვნენ სქემაში ჩასართავად. „შარშან ხუთთვიანი კურსი გავიარეთ — კვირაში 3 დღე ორსაათიანი მეცადინეობა გვქონდა. მსურველთაგან 14 მსმენელი ტესტების საფუძველზე შევარჩიეთ, დავიწყეთ მეცადინეობა სახელმძღვანელოთი „აღმართი“, რომელიც განათლების სამინისტრომ მოამზადა ქართული ენის შემსწავლელი უცხოელებისთვის. კარგი სახელმძღვანელოა, ძალიან დაგვეხმარა მეც და ჩემს მსმენელებსაც. კურსდამთავრებულებს ენის ცოდნის დამადასტურებელ სერტიფიკატს ვაძლეთ, ამიტომ კურსს გამოცდით ვასრულებთ (ტესტიც და მოსმენაც). 14 მსმენელიდან 8 გადავიდა მეორე ეტაპზე. სწორედ ისინი გაივლიან ბ1 დონეს, რაც აუცილებელია და საკმარისიც, სქემაში ჩართვის მსურველთათვის“.
ხათუნა წიკლაური მეექვსე წელია ასწავლის სკოლაში. შედეგები კარგი აქვს. წლებია, მისი ყოფილი მოსწავლეები ქართული უნივერსიტეტების სტუდენტები ხდებიან. იმედია, მომავალში, ზოგი მათგანი მისი კოლეგაც გახდება და მშობლიურ სკოლაში გააგრძელებს საქმიანობას. პარალელურად, იგი დამხმარე მასწავლებელს, სალომე ქირიას კონსულტანტიცაა. სალომესაც ოთხწლიანი გამოცდილება აქვს. იგი თავიდანვე დამხმარე მასწავლებლად მოვიდა საბირქენდის სკოლაში. ამბობს, რომ დახმარება ყველა ადგილობრივ ქართულის მასწავლებელს სჭირდება. დღეში 4-5 გაკვეთილზე შედის, დამატებით — ხჳჳ კლასში, თავად ჳ-ვჳ კლასების პედაგოგია. არ უჭირს პატარებთან საერთო ენის გამონახვა, არც მათ უჭირთ ქართულის შესწავლა, თავიდან თამაშებით, ჟესტებით, თვალსაჩინოებით იწყება, შემდეგ ნელ-ნელა ყველაფერი იოლდება და წინ მიდის. ხათუნა სპეციალურ ტრენინგებს გადის, რომ ახლებური მეთოდებით სწავლებაში დაეხმაროს სალომეს. ერთად გეგმავენ გაკვეთილებს, რომელსაც ხათუნა ხშირად ესწრება, შემდეგ განიხილავენ დეტალურად და ისევ ახალ გეგმას აწყობენ... ხათუნა ამბობს, რომ ეს თანამშრომლობა აუცილებლად მოიტანს შედეგს მათი არაქართველი კოლეგებისათვის.
თუმცა, მაინც მეტი აქტიურობა თავად არაქართულენოვან სკოლებსაც მართებთ, მხოლოდ მათ მიერ გამოცხადებული ვაკანსიის საფუძველზე მიავლენს პროგრამა ქართული ენის პედაგოგს. ის ფაქტი, რომ დღეს უკვე ბევრ სოფელში წლების განმავლობაში მივლენილი ქართველი პედაგოგები არა მარტო გაკვეთილებს ატარებენ, არამედ ადგილობრივი ქართული ენის პედაგოგების პროფესიულ განვითარებაზე, ხშირად რიგითი სოფლის მცხოვრებლების ყოფითი საკითხების მოგვარებაზეც კი ზრუნავენ, ადგილობრივი სკოლის ხელმძღვანელობისთვის გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი უნდა გახდეს, ვაკანსიის გამოსაცხადებლად. როგორც პროექტის მენეჯერი ამბობს, ტენდენცია სწორედ აქეთკენ მიდის და ეს მისასალმებელია, რადგან თითოეული დღევანდელი მოსწავლისა თუ მათი პედაგოგის კარიერულ წინსვლას, პირველ რიგში, პროგრამაში აქტიურად ჩართვა განაპირობებს.
|
