2016-10-27
ელექტრონული ჟურნალი — გამარტივებული გზა ნიშნების გამოსაყვანად
ლალი ჯელაძე
საკლასო ჟურნალს ელექტრონული ჟურნალი ჩაანაცვლებს, წელს პროექტი საპილოტე რეჟიმში მიმდინარეობს და მასში 400-მდე საჯარო სკოლაა ჩართული. ელექტრონული ჟურნალის დანერგვა სკოლებში რამდენიმე წლის წინ იგეგმებოდა, თუმცა, როგორც ჶmis-ში განაცხადეს, ამ დრომდე იმ მიზეზით ვერ მოხერხდა, რომ მითითებულ პერიოდში განხორციელებული პილოტის შედეგების ანალიზმა აჩვენა — მაშინდელი სისტემის ტექნიკური გადაწყვეტა არ იყო ოპტიმალური.
სწორედ აღნიშნულმა გარემოებებმა განაპირობა ელექტრონული ჟურნალის მოდიფიცირების აუცილებლობა და, მოდიფიცირების გარდა, ელექტრონული ჟურნალის ახალ სისტემაში (ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების მართვის საინფორმაციო სისტემა) ინტეგრაცია, რომელიც 2015 წლის იანვრიდან ამოქმედდა და წარმატებით დაინერგა საქართველოს ყველა ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში.
შევეცადეთ განათლების მართვის საინფორმაციო ცენტრში გაგვერკვია — როგორ დაჯამდება ნიშნები და რა მოდულებისგან შედგება ელექტრონული ჟურნალი, რომელმაც ყველასთვის კარგად ნაცნობი საკლასო ჟურნალი უნდა ჩაანაცვლოს.
ელექტრონული ჟურნალი მოიცავს დასწრებისა და აკადემიური მოსწრების აღრიცხვის, ნიშნების ნახვის, კალკულაციისა და გამოცდების მოდულებს. ამდენად, მასწავლებლებს მხოლოდ გაცდენებისა და შეფასებების აღრიცხვა მოუწევთ, ნიშნების გამოთვლის პროცესი კი სრულად ავტომატიზებულია, განსხვავებით მატერიალური ჟურნალისგან. ამის უზრუნველსაყოფად სისტემაში გათვალისწინებულია მოსწავლეთა ნიშნების კალკულაციის მოდული, რომელიც, ეროვნული სასწავლო გეგმით დადგენილი წესის შესაბამისად, ავტომატურ რეჟიმში უზრუნველყოფს თითოეული მოსწავლისათვის საგნის სემესტრული, წლიური და საფეხურის საერთო ქულის გამოანგარიშებას. საჭიროებისამებრ, სისტემა საშუალებას იძლევა, საგნის წლიური ქულის კალკულაციისას, გათვალისწინებული იქნეს სასკოლო სასწავლო გეგმით განსაზღვრული წლიური გამოცდის შედეგიც (ასეთის არსებობის შემთხვევაში). ასევე, ნიშნების კალკულაციის შედეგად, სისტემა ავტომატურად განსაზღვრავს ექსტერნის გამოცდების ჩაბარების საჭიროებას საბაზო-საშუალო საფეხურის იმ მოსწავლეთათვის, რომელთაც გააცდინეს, კონკრეტული საგნისთვის წლის მანძილზე დათმობილი, საათების 30% და მეტი.
ელექტრონულ ჟურნალში, ასევე, გათვალისწინებულია სპეციალური მოდული მშობლებისთვის, რომელიც საშუალებას მისცემს მათ რეალურ დროში მიადევნონ თვალი შვილების შეფასებებსა და გაცდენებს; იხილონ ინფორმაცია სახელმძღვანელოების, საგაკვეთილო განრიგის, დავალებების შესახებ; ჰქონდეთ კომუნიკაცია დამრიგებელთან, საგნის მასწავლებლებთან და ა.შ. ამ მოდულზე მუშაობა ახლა მიმდინარეობს და ხელმისაწვდომი ოდნავ მოგვიანებით, 2017 წლიდან, გახდება.
სურვილის შემთხვევაში, მშობლებს ასევე შეეძლებათ ისარგებლონ მოკლე ტექსტური შეტყობინების სერვისით.
ელექტრონული ჟურნალის დანერგვის პირველი ეტაპის ფარგლებში, 2016-2017 სასწავლო წლიდან, სისტემით სარგებლობის შესაძლებლობა, მატერიალური ჟურნალის პარალელურად, 400-მდე საჯარო სკოლას ექნება. ეს ის სკოლებია, რომელთაც თავად გამოთქვეს პილოტში მონაწილეობის სურვილი. საპილოტე სკოლების მასწავლებლებს, სისტემის გაცნობისა და გამოყენების სწავლების მიზნით, თემატური ტრენინგები ზაფხულში ჩაუტარდათ და რეალურად, სწავლის დაწყებას მზად შეხვდნენ.
ელექტრონული ჟურნალის დანერგვის პირველ ეტაპზე გათვალისწინებულია ის ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებები, რომელთაც თავად გამოთქვეს პილოტში მონაწილეობის სურვილი. ამჟამად, საქართველოს მასშტაბით, ასეთი 700-მდე საჯარო სკოლაა.
ბუნებრივია, იმისთვის, რომ ელექტრონული ჟურნალი ყველა სკოლაში დაინერგოს, საჭიროა მასწავლებლებს ჰქონდეთ საკლასო ოთახებში ინტერნეტქსელში ჩართული კომპიუტერები. როგორც ჶmis-ში აცხადებენ, საქართველოს ყველა საჯარო სკოლას აქვს ერთიან საგანმანათლებლო ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ქსელში ჩართული კომპიუტერული ლაბორატორია და უზრუნველყოფილია ინტერნეტით. აქედან გამომდინარე, ელექტრონულ ჟურნალთან წვდომა შესაძლებელია მხოლოდ სკოლიდან ერთიან საგანმანათლებლო ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ქსელში ჩართული ნებისმიერი კომპიუტერიდან. ამის გარდა, სკოლებში არსებული ჳT ინფრასტრუქტურის ბაზაზე, ყოველწლიურად, წარმატებით ტარდება სკოლის გამოსაშვები საატესტატო გამოცდები, ექსტერნების ცენტრალიზებული გამოცდები ხჳჳ-კლასელთათვის და სხვა არაერთი პროექტი, რომელიც განხორციელების პროცესში ტექნოლოგიების გამოყენებას ითვალისწინებს. როგორც გაირკვა, სკოლებში არსებული კომპიუტერული პარკის განახლების უზრუნველსაყოფად, გარკვეული პერიოდულობით, კომპიუტერული ტექნიკის შესყიდვაც ხორციელდება. მართვის საინფორმაციო ცენტრში აცხადებენ, რომ მიუხედავად ამისა, თუკი რომელიმე სკოლაში კომპიუტერების არასაკმარისი რაოდენობა მაინც იქნება, ამ ფაქტს აუცილებლად გაითვალისწინებენ სამომავალოდ.
ელექტრონული ჟურნალის დადებით და უარყოფით მხარეებზე საპილოტე რეჟიმში მყოფი ქუთაისის 36-ე საჯარო სკოლის დირექტორი თენგიზ თაბუკაშვილი, ჩვენთან საუბრისას, აღნიშნავს, რომ პილოტირების რეჟიმში სკოლის ჩართვაზე უყოყმანოდ დათანხმდა, რადგანაც მიაჩნია, რომ სიახლის დანერგვას ყოველთვის სიფრთხილით ეკიდებიან მასწავლებლები, პილოტირების რეჟიმში კი, გაცილებით გაუადვილდებათ ნებისმიერი სიახლის მიღება. სკოლაში, სადაც 780 მოსწავლე და 55 მასწავლებელია, გადაწყვიტეს, ელექტრონული ჟურნალის პარალელურად, პედაგოგებმა „ბლოკნოტებში“ ან საკლასო ჟურნალებში შეიტანონ ყოველდღიური ინფორმაცია ნიშნებისა თუ გაცდენების შესახებ და შემდეგ, კვირის ბოლოს, გადაიტანონ ელექტრონულ ჟურნალში. თუმცა, როგორც ბატონი თენგიზი ამბობს, ჰყავთ მასწავლებლები, რომლებსაც ყოველდღიურად შეაქვთ ინფორმაცია და არ ელოდებიან კვირის ბოლოს, ამაში შეზღუდულები არ არიან. ერთადერთი სავალდებულო მოთხოვნაა, კვირის დასაწყისში, ორშაბათს ან სამშაბათს, დანიშნონ შემაჯამებელი წერა, რადგანაც ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით, შემაჯამებელი წერის გასწორება 3 დღის განმავლობაში უნდა მოხდეს. სწორედ ეს აჩენს უხერხულობას — თუ მასწავლებელმა ორშაბათი ან სამშაბათი არ შეარჩია შემაჯამებელი წერის ჩატარების დღეებად, მაშინ ვეღარ მოასწრებს ნიშნის შეტანას ელექტრონულ ჟურნალში პარასკევს ან ორშაბათს (პროგრამა აძლევს საშუალებას, რომ პარასკევის ნიშანი ორშაბათსაც შეიტანოს). ოთხშაბათს ან ხუთშაბათს დანიშნული შემაჯამებელი წერის ნიშნების შეტანა, პრაქტიკულად, შეუძლებელი ხდება. ამ უხერხულობის გარდა, როგორც ბატონი თენგიზი უწოდებს, სხვა უარყოფითი მხარე ჯერჯერობით ელექტრონულ ჟურნალის შევსებისას არ გამოვლენილა. ამბობს, რომ როგორც კი სკოლა დათანხმდა საპილოტე რეჟიმში ჩართვას, შვებულებაში გასვლის მეორე დღესვე, 8 ივლისს, მასწავლებლებს, ელექტრონული ჟურნალის წარმოებასთან დაკავშირებით, ტრენინგი ჩაუტარეს. ამის შემდეგ კი, ზაფხულის განმავლობაში, მათ ჰქონდათ საშუალება, თვითონ ემუშავათ, რათა კარგად დაუფლებოდნენ იმ უნარებს, რასაც ელექტრონული ჟურნალის წარმოება მოითხოვს.
მასწავლებლებს ელექტრონული ჟურნალის დანერგვით საქმე უადვილდებათ თუ პირიქით? 36-ე სკოლის მასწავლებლების დამოკიდებულება ამ სიახლისადმი ასეთია — მათთვის გაცილებით გაიოლებულია საქმე, პროცედურულად თუ ტექნიკურად, ელექტრონული ჟურნალის შევსება იოლია და, რაც მთავარია, პროგრამას თვითონ გამოჰყავს ნიშანი, რაც მასწავლებლებისთვის ძალიან დიდი შეღავათია — ეს არის გამარტივებული გზა ნიშნების გამოსაყვანად.
სისტემაში დაცულია უსაფრთხოების შესაბამისი ნორმები, რაც გამორიცხავს არასანქცირებულ შეღწევას. პილოტის ფარგლებში სისტემაში ნიშნის/გაცდენის დასაფიქსირებლად, განსაზღვრულია ერთკვირიანი პერიოდი. რაც შეეხება მოსწავლეებს — ამ ეტაპზე ელექტრონული ჟურნალი მათთვის ხელმისაწვდომი არ არის.
ჟურნალის წარმოებაზე მონიტორინგს სკოლაში სასწავლო ნაწილის გამგე, ქალბატონი ლელა გრძელიშვილი აწარმოებს. სკოლას 30 კომპიუტერი აქვს, რომლებიც განთავსებულია კომპიუტერულ ლაბორატორიაში. ლაბორატორიას თავისი მეთვალყურე და ხელმძღვანელი ჰყავს. მასწავლებლებს სწორედ აქ შეჰყავთ ნიშნები თუ გაცდენები.
ლელა გრძელიშვილი ქიმიისა და ბიოლოგიის სერტიფიცირებული მასწავლებელია და გარდა იმისა, რომ თვალს ადევნებს სხვა მასწავლებლებს, როგორ ავსებენ ელექტრონულ ჟურნალს, თვითონაც უწევს მისი შევსება. ამბობს, რომ: „ტექნიკურად ელექტრონული ჟურნალის წარმოება რთული არ არის, მაგრამ მცირე სირთულეს ის ქმნის, რომ ამ დროისთვის ყველა საკლასო ოთახში არ გვაქვს კომპიუტერი და ინტერნეტი. აქედან გამომდინარე, ელექტრონულ ჟურნალთან წვდომა არ გვაქვს გაკვეთილზე, ამიტომაც, პარალელურად, გვიწევს ე.წ. „ბლოკნოტებში“ ჩანაწერების კეთება ან საკლასო ჟურნალის წარმოება.
პერიოდულად, ეს ინფორმაცია სპეციალურ რესურსოთახში განთავსებულ კომპიუტერებში უნდა შევიტანოთ. ეს ცოტა ართულებს ვითარებას, თორემ ტექნიკურად ძალიან მარტივი პროცედურაა შესასრულებელი. მეტიც, ჩვენთვის უფრო გაიოლებულია საქმე იმ თვალსაზრისით, რომ იქვე გვიწერს შუალედურ ნიშანსაც, ანუ პროგრამას თვითონ გამოჰყავს ნიშანი. ეს ძალიან კარგია, რადგან უკვე ვიცით თითოეული მოსწავლის საბოლოო ნიშანი საით მიდის, ანუ რა ნიშნით ფასდება ის. თუკი მიგვაჩნია, რომ ეს მისი შესაბამისი ნიშანი არ არის, ვცდილობთ, მივცეთ განმავითარებელი შეფასება, რომ საბოლოოდ შეფასება აიწიოს.
ელექტრონული ჟურნალი კარგია იმითაც, რომ მშობლებსაც აქვთ ყოველდღიური ინფორმაცია, ყოველდღე შეუძლიათ ნახონ შვილების ნიშნებიც და გაკვეთილებზე დასწრებაც. თუმცა, ჩემი აზრით, ამას მეორე, არც თუ სახარბიელო, მხარეც აქვს — მშობლები ისედაც იშვიათად დადიან სკოლაში და ახლა, ალბათ, უფრო იშვიათად მოვლენ. შესაძლოა, ეს მცდარი მოსაზრებაა და პირიქით, უფრო გააქტიურდნენ, როცა თვალს მიადევნებენ ნიშნებს და გაცდენებს. პრინციპში, პილოტირება ახალი დაწყებულია და მიმდინარეობისას გამოიკვეთება დადებითი და უარყოფითი მხარეები. ერთი კი დანამდვილებით შემიძლია ვთქვა, შეცდომებისგან, რაც მასწავლებლებს ნიშნის გამოყვანისას მოსდიოდათ, ახლა დაზღვეულები ვართ, რადგანაც ეს ყველაფერი პროგრამულად ჯამდება.
ერთადერთი, ძალიან კარგი იქნება, თუკი მოხერხდება და ყველა საკლასო ოთახში იქნება ელექტრონულ ჟურნალთან წვდომა. ამ დროისთვის ეს კიდევ ერთ სირთულესთანაა დაკავშირებული, თავს იჩენს პრობლემა, რომლის მოგვარებაც სკოლას საკუთარი სახსრებით არ შეუძლია. საკლასო ოთახებში კომპიუტერების გატანა მისი დაკარგვის ალბათობასაც გააჩენს. სკოლას ნამდვილად არ აქვს იმის ფინანსური რესურსი, რომ აიყვანოს დაცვის პოლიცია და ამით მინიმუმამდე შეამციროს კომპიუტერების დაკარგვის საშიშროება.“
„სკოლაში ყველა რგოლს თავისი მისია აქვს, დამრიგებლის საშუალებით ვიგებთ რამდენად ხშირად ამოწმებენ მშობლები შვილების ნიშნებსა თუ დასწრებას გაკვეთილებზე“ — ამბობს ბატონი თენგიზი და გამორიცხავს შემთხვევებს, როცა მასწავლებელი, კვირის განმავლობაში, შეუვსებელს დატოვებს ელექტრონულ ჟურნალს. ამით გარკვეული პასუხიმგებლობა ეკისრება მასწავლებელს, რადგან ის პედაგოგი, რომელიც კვირის განმავლობაში არ განაახლებს მონაცემებს, ინფორმაციას, ავტომატურად ეჭვის ქვეშ დგება, რომ მან რეალურად გააცდინა გაკვეთილი. ასეთი მიდგომით ბატონი თენგიზი მასწავლებელს ვალდებულს ხდის, ელექტრონული ჟურნალი მითითებულ ვადებში განაახლოს ინფორმაცით.
განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემის უფროსს, ლაშა ვერულაშვილს ვთხოვეთ განმარტება — რა არის ელექტრონული ჟურნალის დანერგვის მიზანი და ერთგვარი ინსტრუქცია მასწავლებლებისთვის — როგორ აწარმოონ, რა ინფორმაცია შეიყვანონ და რა პერიოდულობით განაახლონ?
„ელექტრონული ჟურნალი ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების მართვის საინფორმაციო სისტემის შემადგენელი ერთ-ერთი კომპონენტია. სისტემის შექმნის მთავარი მიზანი ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებში მიმდინარე პროცესების ეფექტური მენეჯმენტის უზრუნველყოფაა, რაც გულისხმობს ზუსტი მონაცემების შეგროვებას, დამუშავებას, ონლაინ რეჟიმში განახლებასა და ანგარიშგებას.
აღსანიშნავია, რომ ელექტრონული ჟურნალის პირობებში მასწავლებლებს მხოლოდ გაცდენებისა და შეფასებების აღრიცხვა უწევთ, ნიშნების გამოთვლის პროცესი კი სრულად ავტომატიზებულია, განსხვავებით მატერიალური ჟურნალისაგან. აღნიშნულის უზრუნველსაყოფად სისტემაში გათვალისწინებულია მოსწავლეთა ნიშნების კალკულაციის მოდული, რომელიც ეროვნული სასწავლო გეგმით დადგენილი წესის შესაბამისად, თითოეული მოსწავლისათვის, ავტომატურ რეჟიმში უზრუნველყოფს საგნის სემესტრული, წლიური და საფეხურის საერთო ქულის გამოანგარიშებას.
სისტემის საშუალებით ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების ადმინისტრაცია და პედაგოგები შეძლებენ, დროის სასურველი პერიოდის შესაბამისად, იხილონ მოსწავლეთა დასწრებისა და აკადემიური მოსწრების შესახებ ინფორმაცია, გააკეთონ სრულყოფილი ანალიზი განსხვავებული პერიოდების შედარების გზით და ა.შ.
მიგვაჩნია, რომ ზემოაღნიშნული პროცესების ავტომატიზაცია, დაეხმარება მასწავლებელს და მნიშვნელოვნად დაზოგავს მის დროის რესურსს.
ელექტრონულ ჟურნალთან წვდომა, მიმდინარე ეტაპზე, შესაძლებელია მხოლოდ სკოლიდან, ერთიან საგანმანათლებლო ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ქსელში ჩართული ნებისმიერი კომპიუტერიდან. ელექტრონული ჟურნალის წარმოება, ისე როგორც ეს მატერიალური ჟურნალის შემთხვევაშია, ყველა საგნის პედაგოგზე ვრცელდება. რაც შეეხება პერიოდულობას, პილოტის ფარგლებში, სისტემაში ნიშნის/გაცდენის დასაფიქსირებლად განსაზღვრულია ერთკვირიანი პერიოდი. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, მასწავლებლებს მხოლოდ გაცდენებისა და შეფასებების აღრიცხვა უწევთ..
ელექტრონულ ჟურნალში გათვალისწინებულია სპეციალური ველი მშობლებისთვის. რას გულისხმობს ეს და შეუძლიათ თუ არა მათ ყოველდღიურად ადევნონ თვალი ჟურნალს, სადაც მათი შვილების ნიშნები და გაცდენები ფიქსირდება? ოფიციალური მონაცემების გარდა, შესაძლებელია თუ არა ელექტრონული ჟურნალით მშობელთან კონტაქტი და ყოველდღიური ინფორმაციის მიწოდება მისი შვილის შესახებ?
ელექტრონულ ჟურნალში მშობლებისთვის გათვალისწინებულია სპეციალური მოდული, რომელიც საშუალებას მისცემს მათ, რეალურ დროში მიადევნონ თვალი შვილების შეფასებებს, გაცდენებს, იხილონ ინფორმაცია სახელმძღვანელოების, საგაკვეთილო განრიგის, დავალებების შესახებ, ჰქონდეთ კომუნიკაცია დამრიგებელთან, საგნის მასწავლებლებთან და ა.შ.
ამჟამად აღნიშნულ მოდულზე მუშაობა მიმდინარეობს, ხელმისაწვდომი კი ოდნავ მოგვიანებით, 2017 წლიდან, გახდება. სურვილის შემთხვევაში, მშობლებს ასევე შეეძლებათ ისარგებლონ მოკლე ტექსტური შეტყობინების სერვისით.“
ვინ დააკვირდება პროცესს, როგორ მიმდინარეობს სკოლებში პილოტირება და იმ შემთხვევაში, თუ მასწავლებელი ვერ გაართმევს ელექტრონული ჟურნალის სწორად წარმოებას თავს, ვის დაეკისრება პასუხისმგებლობა? — ამის შესახებ ჶmis-ში ამბობენ, რომ სისტემის წარმატებული დანერგვისა და ფუნქციონირების მიზნით, განსაზღვრულია პროექტის მიმდინარეობის მონიტორინგის და შეფასების სხვადასხვა ღონისძიებები: სისტემის ფუნქციონირების ტექნიკური მონიტორინგის განხორციელება, მონიტორინგის პროცესში სისტემის ფუნქციონირების პარამეტრებზე შეგროვებული ინფორმაციის სისტემის საპროექტო მაჩვენებლებთან შედარება, შესაძლო პრობლემების გამოვლენა-რეაგირება და სხვ.
|
