2016-12-22 eTwiningPlus — ვირტუალური პარტნიორობა ევროპელ კოლეგებთან
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი, 2013 წლიდან, ევროკომისიის დახმარებით, ახორციელებს eTwining-ის პროგრამას. eTwining ევროპის ქვეყნების სკოლების თანამშრომლობის ხელშესაწყობად შექმნილი ონლაინ პლატფორმაა, სადაც მასწავლებლებს, სკოლის დირექციასა და სკოლაში მომუშავე სხვა პერსონალს ერთმანეთთად დაკავშირება, თანამშრომლობა, იდეების გაზიარება და სასწავლო პროექტების განხორციელება შეუძლიათ. eTwining Plus-ის მთავარი სამუშაო სივრცე ელექტრონული პლატფორმაა, რომელიც დარეგისტრირებულ მასწავლებლებს მრავალფეროვან ინსტრუმენტებსა და სერვისებს სთავაზობს პარტნიორების მოსაძებნად, სასურველი პროექტების შესარჩევად და მონაწილეობის მისაღებად, იდეებისა და საუკეთესო პრაქტიკის მაგალითების გასაზიარებლად. როგორ უნდა ჩაერთოს ქართველი მასწავლებელი პროექტში, რა სიახლეებს და რა სარგებელს სთავაზობს პროგრამის მრავალფეროვანი აქტივობები მასწავლებლებს და მოსწავლეებს, ამის შესახებ გვესაუბრება მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის eTwining Plus პროგრამის კოორდინატორი ხატია მატკავა.
— როდის ჩაერთო ჩვენი ქვეყანა პროგრამაში და რა სიახლეები იგეგმება 2017 წლიდან?
— eTwining ევროპაში 2005 წლიდან დაიწყო და პორტალის მონაცემებით, ევროპის მასშტაბით, პროგრამაში, დაახლოებით, 170 ათასამდე სკოლა და ნახევარმილიონამდე მასწავლებელია ჩართული, ყოველდღიურად პორტალს 20 ათასი მომხმარებელი სტუმრობს. საქართველო პროგრამის წევრი 2013 წლიდან გახდა მოლდოვასთან, აზერბაიჯანთან, სომხეთთან, უკრაინასა და ტუნისთან ერთად. შესაბამისად, პირველი რეგისტრაციაც მასწავლებლებისთვის, პროგრამაში ჩასართავად, 2013 წელს გამოცხადდა.
საქართველოდან პირველადი რეგისტრაცია 2013 წლის მარტში განხორციელდა და თავდაპირველად ჩართული იყო 600-მდე მასწავლებელი 293 სკოლიდან, ჯამში 115 პროექტი განხორციელდა. დღევანდელი მონაცემებით, საქართველოდან eTwiningPlus-ზე დარეგისტრირებულია 350 მასწავლებელი 188 სკოლიდან.
მასწავლებლებს, ენობრივი ბარიერის გამო, პრობლემები შეექმნათ და ნაწილი გამოეთიშა კიდეც პროგრამას. შემდგომ უკვე პროგრამამ განვითარება დაიწყო, მასწავლებლებიც უფრო მეტად გააქტიურდნენ, რასაც მათ მიერ განხორციელებული პროექტების რაოდენობა ადასტურებს — 2014 წელს 200 პროექტი იყო, 2015 წელს — 222, ხოლო 2016 წელს, დაახლოებით, 400 პროექტში მიიღეს ქართველმა მასწავლებლებმა მონაწილეობა. ჯამში, პორტალის მონაცემების მიხედვით, 946 პროექტია რეგისტრირებული, სადაც ქართველი მასწავლებლები იყვნენ ჩართულები.
2017 წლიდან დაგეგმილი სიახლეებიდან მთავარია ის, რომ მასწავლებლებს შესაძლებლობა ექნებათ ეროვნული პროექტები განახორციელონ. თუკი აქამდე მთავარი ორიენტირი ევროპულ პროექტზე კეთდებოდა (ქართველ მასწავლებელს არ ჰქონდა უფლება პროექტის ინიცირება ქართულ ენაზე გაეკეთებინა, აუცილებლად ევროპელი პარტნიორი უნდა ჰყოლოდა და ამასთანავე, აუცილებლად ინგლისურ ენაზე უნდა მომხდარიყო), 2017 წლიდან მათ უფლება ეძლევათ პარტნიორად ქართველი მასწავლებელი ჰყავდეთ და, შესაბამისად, პროექტის ინიცირებაც ქართულ ენაზე გააკეთონ — ორმა ან მეტმა ქართველმა მასწავლებელმა, ქართულ ენაზე, ერთობლივად, დაგეგმოს და განახორციელოს პროექტი პორტალის გამოყენებით. რასაკვირველია, პრიორიტეტად ისევ ევროპული პროექტები რჩება, მაგრამ ეს სიახლე მასწავლებლებისთვის მნიშვნელოვანია თუნდაც იმ კუთხით, რომ მიეჩვიონ პორტალზე მუშაობას, გაეცნონ მის სპეციფიკას და განახორციელონ პროექტები. ეს შეიძლება პროგრამის პირველ ეტაპად მივიჩნიოთ და შემდგომ, თუკი ევროპულ პროექტებში ჩაერთვებიან და პარტნიორები ევროპული ქვეყნებიდან ეყოლებათ, თავისთავად, უმჯობესია, რადგან პროგრამის არსიც სწორედ სხვადასხვა ქვეყნის კოლეგებთან თანამშრომლობაა. აქამდე, ენის ბარიერის გამო, ძირითადად, პროგრამაში უცხო ენების მასწავლებლები ერთვებოდნენ, სხვა საგნის მასწავლებლები შედარებით ნაკლებად. ახლა, რადგან ენობრივი დაბრკოლებები მოიხსნება, გაცილებით მეტ მასწავლებელს მიეცემა საშუალება, ჩაერთოს eTwiningPlus-ში. პროგრამაში მონაწილე მასწავლებელი ყველა რეგიონიდან გვყავს.
პროგრამა განსხვავებულია იმ თვალსაზრისით, რომ ერთადერთია, რომელიც მასწავლებლებს საშუალებას აძლევს ითანამშრომლონ ევროპის სხვადასხვა ქვეყნის მასწავლებლებთან, მათ ვირტუალური პარტნიორები ჰყავთ, თუმცა დაჯილდოების ცერემონიალებზე ან საერთაშორისო სემინარებსა და კონფერენციებზე, საშუალება ეძლევათ შეხვდნენ პარტნიორებს და პირადად გაიცნონ კოლეგები. ასეთი ვიზიტებიც წამახალისებელია მასწავლებლებისთვის, რომ ჩაერთონ პროგრამაში.
— რა ტიპის პროექტებს ახორციელებენ მასწავლებლები, რომელი თემატიკაა უფრო პოპულარული?
— პროექტის სახე მასწავლებელმა შეიძლება ნებისმიერ რამეს მისცეს, მაგალითად, დაწყებითი კლასის მასწავლებელმა შეიძლება გააკეთოს პროექტი „საახალწლო ტრადიციები“, „ჩვენი კულტურული ტრადიციები“, „პოპულარული მწერლები“ და ა.შ. ქართველ მასწავლებლებში უფრო პოპულარულია კულტურის მიმართულების პროექტები, მეტ აქცენტს თავიანთი ქვეყნის კულტურასა და ისტორიაზე აკეთებენ. ასევე, საპროექტო იდეებში აქტიურადაა ბუნებისმეტყველების მიმართულება, სოციალურ პროექტებსაც შეხვდებით, მაგალითად, პროექტს შეიძლება ერქვას „თინეიჯერების კლუბი“, სადაც შედარებით უფრო მაღალი კლასის მოსწავლეები არიან ჩართული; ასევე, ბავშვთა უფლებების შესახებაც ამზადებენ პროექტებს, ცხოველთა სამყაროს და ა.შ. ძალიან პოპულარულია ეკოპროექტები. სხვათა შორის, წელს გვქონდა ეკოპროექტი სახელწოდებით „დედამიწას სჭირდება დახმარება“, რომელმაც ევროპული ხარისხის ნიშანი მიიღო.
— როგორ ხდება eTwiningPlus-ის მონაწილეების პროექტების შერჩევა და რას ნიშნავს ევროპული ხარისხის მინიჭება? გარდა ამისა, რა მოტივაცია აქვს მასწავლებელს პროექტში მონაწილეობისთვის?
— პროგრამა ძალიან ბევრ აქტივობას ახორციელებს იმისათვის, რომ გაზარდოს მასწავლებელთა მოტივაცია. ყოველწლიურად, როცა პროექტი დასასრულს უახლოვდება, მასწავლებელი აკეთებს განაცხადს იმისთვის, რომ მიიღოს ხარისხის ნიშანი. თითოეულ ქვეყანას (პროგრამაში ჩართულია 39 ქვეყანა ევროპიდან) თავისი ეროვნული მხარდაჭერის სააგენტო ჰყავს. ჩვენ შემთხვევაში, ეროვნული მხარდაჭერის სააგენტოს მასწავლებლის სახლი წარმოადგენს, რომელიც პროგრამას ახორციელებს. მასწავლებელი აკეთებს განაცხადს ნაციონალური ხარისხის ნიშანზე და ჩვენ ვაფასებთ მის პროექტს. მას შემდეგ, რაც პროექტი მიიღებს ეროვნული ხარისხის ნიშანს, მას შეუძლია განაცხადი ევროპული ხარისხის ნიშანზე გააკეთოს. წარდგენილ პროექტებს ევროპელი კოლეგები განიხილავენ და, შესაბამისად, ისინი წყვეტენ მიანიჭონ თუ არა ევროპული ხარისხის ნიშანი. იმ შემთხვევაში, თუ პროექტს ევროპული ხარისხის ნიშანი მიენიჭება, მას შეუძლია მონაწილეობა ყოველწლიურ საპრიზო კონკურსში, სადაც გამოვლინდება წლის საუკეთესო პროექტი სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში, ევროპის მასშტაბით. საბოლოოდ, უკვე შერჩეული პროექტების ავტორებს და მათ წევრ მასწავლებლებს, მოსწავლეებთან ერთად, ბრიუსელში იწვევენ ბანაკის ტიპის რამდენიმედღიან აქტივობებში მონაწილეობის მისაღებად.
რაც შეეხება ქართულ ენაზე განხორციელებულ პროექტებს, ისინი მონაწილეობას ვერ მიიღებენ ევროპის ხარისხის ნიშანზე და ვერც საპრიზო კონკურსში მოხვდებიან, მაგრამ ჩვენ შეგვიძლია შიდა კონკურსი დავაწესოთ და ასე შევუფასოთ პროექტები.
— იყვენენ თუ არა ქართველი მასწავლებლები და მოსწავლეები ბრიუსელში მიწვეულები და პროექტს ინდივიდუალურად წარადგენენ თუ ჯგუფურად?
— 2015 წელს, თბილისისა და რეგიონის მასწავლებლების შერეული ჯგუფი, მოსწავლეებთან ერთად, მიწვეული იყო დაჯილდოების ცერემონიალზე ბრიუსელში, პროექტმა ევროპის მასშტაბით გაიმარჯვა.
განაცხადის გაკეთება პროექტში ჩართულ ნებისმიერ მასწავლებელს შეუძლია, ხარისხის ნიშანსაც ინდივიდუალურად ის ერთი მასწავლებელი იღებს, რომელსაც შესაბამისი წვლილი აქვს პროექტში შეტანილი. რაც შეეხება მონაწილეობას, პროექტში რამდენიმე მასწავლებელია ერთდროულად ჩართული, ძირითადად, ორი მასწავლებელი. ბრიუსელში მიწვეული მასწავლებლებიდან ხუთივე ჩართული იყო პროექტში, მაგრამ ევროპელების გადაწყვეტილებით, რადგანაც პროექტმა გაიმარჯვა და თან პროგრამის 10 წლის იუბილე აღინიშნებოდა, ხუთივე მასწავლებელი, წახალისების მიზნით, დაჯილდოების ცერემონიალზე მიიწვიეს.
— ეროვნული ხარისხის მინიჭებისას რითი აჯილდოვებთ გამარჯვებული პროექტების მასწავლებლებს? რა სარგებელი შეიძლება მოუტანოს მასწავლებელს პროექტში მონაწილეობამ?
— ვცდილობთ სპეციალური პრიზები ყოველწლიურად დავაწესოთ, მაგალითად, შარშან მასწავლებლები ლეპტოპებით დავაჯილდოვეთ. ჩართულობა ყოველწლიურად იზრდება და არ ვიცი რამდენად შევძლებთ მსგავსი საჩუქრებით მათ დაჯილდოებას, თუმცა, წახალისებას აუცილებლად შევეცდებით.
პროექტში მონაწილეობას მრავალმხრივი სარგებელი მოაქვს მასწავლებლებისთვის. პირველ რიგში, ისინი თანამშრომლობენ სახვადასხვა საგნის მასწავლებლებთან და მულტიკულტურულ ჯგუფებთან, ურთიერთობა უწევთ ევროპელ კოლეგებთან. ეს, რასაკვირველია, ხელს უწყობს როგორც ენობრივ კომპეტენციებს, ისე ისტ უნარების განვითარებას. რადგან პროგრამის მთავარი სამუშაო სივრცე ელექტრონული პორტალია, ნებისმიერი აქტივობა, რასაც ისინი პროგრამის ფარგლებში შეასრულებენ, უნდა ატვირთონ პორტალზე. ეს კი გარკვეული უნარების ცოდნას, სხვადასხვა ონლაინ ინსტრუმენტების ფლობას მოითხოვს. რაც უფრო მრავალფეროვნად და კარგად წარმოაჩენენ მასწავლებლები განხორციელებულ აქტივობებს, მით უფრო მომზიდველი და საინტერესონი არიან შემდგომი თანამშრომლობისთვის და უფრო იოლად პოულობენ უცხოელ პარტნიორებს.
— არის თუ არა რაიმე შეზღუდვა პროექტის ხარისხის ნიშანზე წარსადგენად?
— შეზღუდვა და ლიმიტი არ არსებობს. ნებისმიერს, ვინც განახორციელებს პროექტს, შეუძლია განაცხადის გაკეთება, მათგან ირჩევა საუკეთესო. ევროპის პრიზიორობას საერთაშორისო ჟიური წყვეტს, თუმცა, ალბათ, იღბალიც საჭიროა, რადგან ძალიან ბევრი კარგი პროექტია ხოლმე წარდგენილი, მათგან ვიღაცას უფრო მეტად უმართლებს, ვიღაცას — ნაკლებად.
— არის თუ არა პროგრამაში მონაწილეობის მსურველთა რაოდენობა შეზღუდული და იზრდება თუ არა პროგრამისადმი ინტერესი?
რაც შეეხება ინტერესს, დღითი დღე იზრდება. ყოველდღიურად ვიღებთ წერილს ან სატელეფონო ზარს, რომ პროგრამაში ჩართვა სურთ. აქამდე გვქონდა გარკვეული კვოტა — 350 მასწავლებელზე მეტის ჩართვა არ შეგვეძლო. 2017 წლიდან კვოტაც იხსნება და, ჩვენი ინტერესებიდან გამომდინარე, შეგვიძლია გავზარდოთ მასწავლებელთა რაოდენობა, მეტ მასწავლებელს მივცემთ პროგრამაში ჩართვის საშუალებას. ვინც უკვე ჩართულია და აქტიურად ინარჩუნებს ამ პოზიციას, რჩება პროგრამის მონაწილედ, მაგრამ თუკი ახორციელებს აქტივობებს, რომელსაც პორტალის მონიტორინგის დროს ვხედავთ, მაშინ მას ახალი მასწავლებლით ვანაცვლებთ.
— eTwiningPlus-ში მონაწილეობა, ხარისხის ნიშნის მოპოვების გარდა, სქემის ფარგლებში კრედიტ-ქულებით ფასდება. განაპირობებს თუ არა ხარისხის ნიშანი კრედიტ-ქულების მინიჭებას?
— eTwiningჵlus-ში მონაწილეობისას მასწავლებლები, სქემის ფარგლებში, კრედიტ-ქულებს აგროვებენ, პროგრამაში მონაწილეობით მასწავლებელს შუძლია მოიპოვოს 2 კრედიტ-ქულა. შესაძლოა, პროექტმა ვერ მიიღოს ეროვნული ხარისხის ნიშანი ან შეიძლება სულაც არ წარადგინონ ხარისხის ნიშანზე, მაგრამ მან კრედიტ-ქულა მაინც მოიპოვოს. პორტალზე ვნახულობთ, თუ რა აქტივობა აქვს განხორციელებული მასწავლებელს პროექტის ფარგლებში ან აქვს თუ არა მონაწილეობა მიღებული კონფერენციაზე, როგორც მომხსენებელს ან მოსმენილი აქვს 25-საათიანი სატრენინგო კურსი, რომელსაც მასწავლებლის სახლი სთავაზობს — ამის მიხედვით მათ 2 კრედიტ-ქულა ენიჭებათ. წელს ქულები პირველად მივანიჭეთ, 2016 სასწავლო წლის ბოლოს, ივნისში 100-მა მასაწავლებელმა მიიღო 2 კრედიტ-ქულა. იმისთვის, რომ მასწავლებელმა მსგავს აქტივობაში შემდეგ წელსაც მიიღოს კრედიტ-ქულა, აუცილებლად ახალი პროექტი უნდა წარადგინოს.
2016-2017 სასწავლო წლის ბოლოს იმ პროექტის მონაწილე პედაგოგები მიიღებენ კრედიტ-ქულებს, რომლის ინიცირებაც სექტემბერში მოხდა. რაც მთავარია, პროექტში ყველას ნამუშევარი ცალ-ცალკე ფასდება. ამდენად, პროგრამაში მონაწილეობის მოტივაცია კიდევ უფრო გაიზარდა. სქემის ფარგლებში კრედიტ-ქულების დაგროვება, საერთაშორისო კონფერენციებსა თუ სემინარებში მონაწილეობის შესაძლებლობა და უცხოელ კოლეგებთან ურთიერთობა — ეს ის მთავარი სიკეთეებია, რაც eTwiningPlus-ში მონაწილე მასწავლებელმა შეიძლება მიიღოს. გარდა ამისა, პროგრამა მათ თვითსწავლებასა და პროფესიულ განვითარებას უწყობს ხელს, მუდმივად იზიარებენ კოლეგების გამოცდილებას, ერთმანეთს ასწავლიან სიახლეებს — ონლაინ ინსტრუმენტების გამოყენება, პროექტზე დაფუძნებული პრაქტიკა, ახალი მიდგომები და სხვ.
ესაუბრა ლალი ჯელაძე
|