2017-01-19
საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების განვითარების ძირითადი სიახლეები
ალექსანდრე ჯეჯელავამ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების განვითარების ძირითადი მიმართულებები პრემიერ-მინისტრს, მთავრობის წევრებს, დიპლომატიურ კორპუსს, საერთაშორისო და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებს გააცნო.
შეხვედრაზე წარმოდგენილი პრეზენტაცია განათლების ყველა სფეროს მოიცავდა:
ზოგადი განათლება
პროფესიულ და უმაღლეს განათლებაში დასახული მიზნების მასაღწევად აუცილებელია სკოლა გახდეს უფრო საინტერესო და თანამედროვე, ამაღლდეს განათლების ხარისხი, მოზარდებს განუვითარდეთ კრიტიკული და თავისუფალი აზროვნება. ამ მიზანს მოემსახურება თავისუფალი გაკვეთილები, განახლებული სასწავლო პროგრამები და სახელმძღვანელოები, სწავლა/სწავლების პროცესში ტექნოლოგიების გამოყენება. სკოლის ცოდნით საუკეთესო მოსწავლეები უმაღლესში რეპეტიტორის გარეშე ჩააბარებენ.
საბაზო საფეხურზე ამოქმედდება თავისუფალი გაკვეთილები — სასწავლო პროცესის დასრულების შემდეგ სკოლას, კლასს ექნება საშუალება მათთვის საინტერესო თემებზე გახსნას გახანგრძლივებული ტიპის კლასები, რასაც სახელმწიფო სრულად დააფინანსებს.
სასწავლო პროგრამები იქნება გამარტივებული და მოსწავლეების ასაკზე მორგებული. ასეთი მიდგომა სრულად იქნება ორიენტირებული მოზარდებში კრიტიკული, ლოგიკური აზროვნების განვითარებაზე.
შეიქმნება ახალი სახელმძღვანელოები და მათი ელექტრონული ვერსიები.
დაიხვეწება მასწავლებლის პროფესიული განვითარების ახალი სქემა, რომელიც პედაგოგებს კვალიფიკაციის ამაღლების, არსებული უნარებისა და ცოდნის უკეთ წარმოჩენის საშუალებას მისცემს.
მოტივირებულ მასწავლებლებს, სახელმწიფოს მხრიდან, განსაკუთრებული მხარდაჭერა ექნებათ.
იმისათვის, რომ მომავალი თაობა გაიზარდოს ჯანმრთელი და განვითარდეს ჰარმონიულად, სკოლებში მეტი სპორტისა და ხელოვნების გაკვეთილები დაინერგება, ამოქმედდება მრავალფეროვანი სპორტული წრეები, სისტემატურად ჩატარდება შეჯიბრებები. ამასთან, ყველა მოსწავლეს ექნება ხელოვნების სხვადასხვა დარგში საკუთარი ნიჭის გამოვლენის საშუალება. შესაბამისად, სკოლებში ამოქმედდება სახელოვნებო წრეები, ჩატარდება ხელოვნების საინტერესო გაკვეთილები. გაგრძელდება სკოლების მშენებლობა და რემონტი.
ელექტრონული სწავლების დანერგვით მოსწავლეებისა და სტუდენტებისთვის ხელმისაწვდომი გახდება მაღალი ხარისხის ვირტუალური ლაბორატორიები.
ყველა საგანმანათლებლო დაწესებულება უზრუნველყოფილი იქნება სწრაფი ინტერნეტით.
უცხოელ პარტნიორებთან თანამშრომლობით შემუშავდა მსოფლიო დონის ელექტრონული სწავლების პლატფორმა. სკოლაში, უახლესი ტექნოლოგიების გამოყენებით, სწავლა უფრო საინტერესო გახდება, განათლების ხარისხი კი ამაღლდება.
პროფესიული განათლება
პროფესიული განათლება დასაქმების ან კვალიფიკაციის ამაღლების წინაპირობა ხდება და დღეს სწორედ პროფესიულ კოლეჯებში შეძენილი პროფესიებია ყველაზე მოთხოვნადი დამსაქმებლების მხრიდან. შესაბამისად, პროფესიული კოლეჯები ყველა ასაკის მოქალაქეს, სახელმწიფო დაფინანსებით, მრავალფეროვან სასწავლო პროგრამას შესთავაზებს, მათ შორის დუალურ პროფესიულ განათლებას. სამუშაოზე დაფუძნებული — დუალური სწავლების დიდი ნაწილი საწარმოში წარიმართება და სტუდენტი, სწავლის პარალელურად, მუშაობას შეძლებს. პროცესში დამსაქმებლებიც არიან ჩართული და სტუდენტებისთვის მინიმალური ანაზღაურებაც გათვალისწინებულია. კურსდამთავრებული დაეუფლება შრომის ბაზარზე მოთხოვნად პროფესიას და ადვილად დასაქმდება.
დაცული იქნება მთელი ცხოვრების მანძილზე სწავლის პრინციპი. ჩვენს მოქალაქეებს ეცოდინებათ, რომ აქვთ კვალიფიკაციის ამაღლების ან/და პროფესიის შეცვლის შესაძლებლობა და არასოდეს შეეშინდებათ ხვალინდელი დღის და ბაზარზე გაჩენილი ახალი მოთხოვნების.
პროფესიული კოლეჯები საქართველოს ყველა რეგიონში ამოქმედდა და მოქალაქეებს შეეძლებათ, სახლთან ახლოს დაეუფლონ ახალ პროფესიებს, რაც კიდევ უფრო შეუწყობს ხელს ქვეყანაში ინდუსტრიისა და სოფლის მეურნეობის განვითარებას. ამჟამად, ქვეყანაში 37 პროფესიული პროგრამის განმახორციელებელი სახელმწიფო სასწავლებელი ფუნქციონირებს.
გაუმჯობესდება კანონმდებლობა — შედეგად, საბაზო განათლების მქონე პირი, რომელსაც აქვს პროფესიული კოლეჯის დიპლომი, შეძლებს უმაღლეს სასწავლებელში ჩაბარებას.
უმაღლესი განათლება
იმისათვის, რომ განათლება და ეკონომიკა მჭიდროდ დაუკავშირდეს ერთმანეთს, სახელმწიფო დასაქმებაზე და ქვეყნის განვითარებაზე ორიენტირებულ უმაღლეს განათლებას შესთავაზებს სტუდენტებს. უნივერსიტეტები მოამზადებენ იმ სპეციალისტებს, რომლებიც სჭირდება წარმოებას, მშენებლობას, ბიზნესს, სოფლის მეურნეობას, პოლიტიკას, სამოქალაქო სექტორს, სპორტულ, სახელოვნებო, აკადემიურ და სამეცნიერო წრეებს. ამასთან, სახელმწიფოს მიერ დაფინანსდება ის პრიორიტეტული პროფესიები, რომლებზეც დამსაქმებლების მხრიდან დიდია მოთხოვნა. საუკეთესო ქართველი სტუდენტები საერთაშორისო დონის დიპლომებს მიიღებენ.
სწავლის ხარისხის ამაღლების მიზნით სამეცნიერო კვლევა ინტეგრირდება სასწავლო პროცესთან.
შემუშავდა უმაღლესი სასწავლო დაწესებულების დაფინანსების გაცილებით ეფექტიანი სისტემა.
ყველა პროფესორს ექნება თანამედროვე სამეცნიერო ელექტრონულ ბაზებზე წვდომა.
უმაღლეს სასწავლებლებსა და კვლევით ინსტიტუტებში დაიწყო ლაბორატორიების, საუნივერსიტეტო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების პროცესი.
ეთნიკური უმცირესობების სტუდენტებისთვის მოქმედებს საბაკალავრო პროგრამა. სახელმწიფო ენის სასწავლო პროგრამებზე ხელმისაწვდომობის გაზრდის მიზნით, მოხდება ელექტრონული სწავლების დანერგვა.
მეცნიერება
საქართველო გახდება აღმოსავლეთ ევროპის, ახლო აღმოსავლეთისა და დსთ-ს რეგიონის უმაღლესი განათლების, მეცნიერებისა და კვლევის ცენტრი. ამ გეგმის განხორციელებას ხელს შეუწყობს ქუთაისის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი, ახალი პროექტი — „ისწავლე საქართველოში“. პროექტის ფარგლებში, კერძო და სახელმწიფო უმაღლეს სასწავლებლებში, ამოქმედდება უცხოენოვანი საერთაშორისო პროგრამები, შედეგად მეტი უცხოელი ისწავლის საქართველოში და მეტ ქართველ მეცნიერს ექნება საშუალება, ჩაერთოს საერთაშორისო გაცვლით პროგრამებში. შემუშავდება ახალგაზრდა მეცნიერების, ისევე როგორც საზღვარგარეთ მყოფი ქართველი მეცნიერების მხარდაჭერის პროგრამები. გაგრძელდება და გაღრმავდება „ჰორიზონტი 2020“-თან და სხვადასხვა საერთაშორისო სამეცნიერო ფონდებთან თანამშრომლობა. „ჰორიზონტი 2020“ პროგრამის სრულუფლებიანი ასოცირებული წევრობა ქართველ მეცნიერებს საერთაშორისო კვლევებში ჩართვის შესაძლებლობას მისცემს.
მოხდება მეცნიერების კომერციალიზაცია — ახალგაზრდა მეცნიერებს/გამომგონებლებს საშუალება ექნებათ მათი მიგნებები კომერციულად საინტერესო წინადადებებად აქციონ. ეს მიდგომა ხელს შეუყობს საზღვარგარეთ მომუშავე ქართველი მეცნიერების სამშობლოში დაბრუნებას, რაც ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას განაპირობებს.
ალექსანდრე ჯეჯელავა: „ძალიან ბევრი რამ არის გასაკეთებელი. პირველი — სკოლამდელი განათლების შესახებ კანონი, ამ მიმართულებით ჩვენი სამინისტრო პირველად დაიწყებს მუშაობას.
სკოლაში ახალი სახელმძღვანელოები გვექნება, სასწავლო პროგრამები და თვითონ გაკვეთილის ფორმატი შეიცვლება. უკვე გვაქვს ახალი პროფესიული განვითარების სქემა მასწავლებლებისთვის და შემდგომში კიდევ მოსალოდნელია ცვლილებები. პედაგოგების პროფესიის პრესტიჟის გაუმჯობესებაზე გვინდა ვიმუშაოთ.
უმაღლესში უცხოელი სტუდენტების შემოყვანაზე გადაგვაქვს აქცენტი, ასევე საერთაშორისო აკრედიტაციაზე, გვინდა, ქართულმა უნივერსიტეტებმა საერთაშორისო აკრედიტაცია მიიღონ. 1-2 თვეში სტუდენტთა დაფინანსების ახალ სქემას შემოგთავაზებთ საჯარო განხილვისთვის და მერე უკვე, შესაბამისად, დამტკიცდება. ეს სქემა გვინდა, რომ მიბმული იყოს აკადემიურ მოსწრებაზე — ვინც კარგად სწავლობს, მეტად დავაფინანსოთ და ვინც ცუდად სწავლობს, ასეთები არ დავაფინანსოთ.
პროფესიული განათლების წლევანდელი „მოსავალი“, ასე ვთქვათ, 10 000 სტუდენტია, მომავალ წელს იმედი მაქვს, რომ შევძლებთ 15 000 მოვიზიდოთ პროფესიულ განათლებაში, გავზარდოთ მისი პოპულარობა. კანონი პროფესიული განათლების შესახებ უკვე შექმნილია და დასამტკიცებელია. თვისობრივად ახლებური კანონია და ესეც ძალიან დაგვეხმარება.
„ჰორიზონტი 2020“ ძალიან მნიშვნელოვანი მიღწევაა იმ გაგებით, რომ ჩვენ წელს გავწევრიანდით, მაგრამ ეს გაწევრიანება ფორმალური არ დარჩა, „ჰორიზონტიდან“ უკვე მიღებული გვაქვს მილიონ-ნახევარ ევროზე მეტი სამეცნიერო პროექტების დაფინანსებისთვის. ფაქტობრივად, რა ინვესტიციაც გააკეთა ქვეყანამ, უკვე ამოღებულია და შემდგომ წლებში კიდევ უფრო გაიზრდება დაფინანსება.
გრძელდება ინფრასტრუქტურის მოდერნიზება, ინკლუზიური სწავლების განვითარება და ყველა ძირითადი მიმართულება, რასაც აქამდე ვაკეთებდით, მომავალ წლებშიც გაგრძელდება.“
მარიამ ჯაში, პარლამენტის განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე: „უახლოეს პერიოდში ხელმისაწვდომი იქნება სტრატეგიული ხედვის დეტალური დოკუმენტი — ძირითადი აქცენტები, რომლებიც განათლების თითოეულ საფეხურზე და მეცნიერების განვითარების კუთხით იქნება ხელშეწყობილი მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში. ძირითადი აქცენტი, რა თქმა უნდა, კეთდება როგორც ხარისხის გაუმჯობესებაზე განათლების ყველა ეტაპზე, ასევე დასაქმების კუთხით შესაბამისი კადრების მომზადების მნიშვნელობაზე, განსაკუთრებით საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მომდევნო ოთხწლიანი გეგმის გათვალისწინებით.
ასევე უმნიშვნელოვანესი თემაა სამეცნიერო პოტენციალის ზრდა. ჩვენ სულ ახლახან მოვახდინეთ „ჰორიზონტ 2020“-ის ჩარჩო ხელშეკრულების რატიფიცირება, რომელიც უდიდეს შესაძლებლობებს აძლევს ჩვენს მეცნიერებს. ვფიქრობ, არსებული რესურსების ფარგლებში, დღეს არსებული პროგრამების ხარისხის გაუმჯობესების მაქსიმალური ხელშეწყობა პირველი პრიორიტეტია და, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანი იქნება დამატებითი რესურსების მობილიზაცია როგორც სახელმწიფო, ასევე საერთაშორისო თანამშრომლობითი პროგრამებიდან.“
თეონა ხუფენია, შოთა მესხიას სახელობის ზუგდიდის სასწავლო უნივერსიტეტის რექტორი: „ძალიან მნიშვნელოვანი გამოწვევაა 2017 წელი განათლების მიმართულებით და არა მხოლოდ ერთი, არამედ სხვადასხვა საფეხურის განათლების განვითარებისთვის. უნივერსიტეტი, ჩვენ შემთხვევაში, არის ის სივრცე, სადაც ერთდროულად ხორციელდება ორი მიმართულება — პროფესიული და უმაღლესი განათლება. ორივე მიმართულების გამოწვევა მნიშვნელოვანი სტრატეგიაა უნივერსიტეტის განვითარებისთვის. უმაღლესი განათლების ნაწილში ეს არის ინტერნაციონალიზაცია, რაც ნამდვილად სწორი გზაა ხარისხის ამაღლებისკენ, ხოლო პროფესიულ ნაწილში ძალიან მნიშვნელოვანი იყო დუალური განათლება. ჩვენს უნივერსიტეტში დუალური, სამუშაოზე დაფუძნებული სწავლების პილოტირება მიმდინარეობს, უკვე გარკვეული გამოცდილებაც დაგვიგროვდა და შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს მართლაც სწორი გადაწყვეტილებაა პროფესიული განათლების განვითარებისთვის. რეალურ გარემოში მიმდინარე პრაქტიკული კომპონენტის განვითარება, და არა სიმულაციის გარემოში, ძალიან მნიშვნელოვანია, რამდენადაც, სწავლების პარალელურად, უკვე დასაქმებაზეა საუბარი.“
|
