2017-02-16 თავისუფალი გაკვეთილები — მეტი შესაძლებლობა ფიზკულტურის მასწავლებლებისთვის
ირაკლი თავაძე
ქვეყნის პრემიერის შემდეგ, სკოლებში სპორტის გაკვეთილებისთვის განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმა ალექსანდრე ჯეჯელავამაც მოიცალა. მისი ინიციატივით, დაშვებული თავისუფალი გაკვეთილების უმეტესი ნაწილი სწორედ სპორტის გაკვეთილებს ეთმობა, რომელსაც სამინისტრო, ოთხ ფედერაციასთან ერთად, განახორციელებს.
პრობლემა რომ აქტუალურია და სკოლებში სპორტის, ფიზკულტურის გაკვეთილები ბევრს არაფერს ცვლის, ამაში განათლების მინისტრის ქვემომოყვანილი კომენტარიც დაგარწმუნებთ, თუმცა განა მარტო სკოლებში, ზოგადად, მოზარდ თაობაში ფიზიკური აქტივობა ძალიან დაბალია.
„ყველა კვლევის მიხედვით, ბავშვების მხოლოდ 2-7%-ია ჩართული რეგულარულ ფიზიკურ აქტივობაში, ეს ტრაგედიაა — ბავშვების 93-98% არანაირ რეგულარულ ფიზიკურ აქტივობაში ჩართული არ არის. ვარაუდობენ, რომ რეგიონებში ბავშვი ისედაც აქტიურია ქალაქელ ბავშვთან შედარებით. თბილისის სკოლებში სპორტულ წრეებზე მეტი ბავშვი დადის, რადგან აქ მეტი ფინანსური საშუალებაა ამისთვის. მთავარი პრობლემაა ის, რომ ბავშვები მიჩვეულები არ არიან სპორტულ თამაშებს. ფიზიკური აქტივობების ნაკლებობის ძირითადი საბაბი სათანადო ინფრასტრუქტურის არარსებობაა. სკოლებში ამბობენ, რომ არ აქვთ დარბაზი, რაც ძალიან ცუდია, მაგრამ არსებობს ბევრი აქტივობა, რომლის დანერგვა დარბაზის გარეშეც შეიძლება.“
მნიშვნელოვანია, როგორია ფიზკულტურის გაკვეთილებისთვის განკუთვნილი საათების შესრულების ასპექტი სკოლებში და ძირითადად, რა ხელისშემშლელი პირობები არსებობს მასწავლებლებისთვის. მინისტრი ამბობს, რომ მისთვის მთავარი სპორტულ აქტივობაში ბავშვების დაბალი ჩართულობაა და არა საათების შესრულების ასპექტი. მიზეზი კი სხვადსხვაგვარია, მათ შორის, ერთ-ერთი მთავარი სკოლებში სპორტული დარბაზების არარსებობაა. თუმცა, არის შემთხვევები, როგორც მინისტრი ამბობს, როცა დარბაზის ნაცვლად, სპორტის გაკვეთილები საკლასო ოთახებში ტარდება, ეს საუკეთესო გამოსავალი არ არის, მაგრამ, სამწუხაროდ, არსებული რეალობაა. „ჩვენი მიზანია, რომ ყველა სკოლას აუცილებლად ჰქონდეს სპორტული დარბაზი. საინტერესო სტატისტიკაა — დავთვალეთ და გვჭირდება 830 მილიონი ლარი იმისთვის, რომ ვისაც გასარემონტებელი აქვს სპორტული დარბაზი, გავურემონტოთ და ვისაც არ აქვს, ავუშენოთ — დაახლოებით 300 ათასი სარემონტოდაა საჭირო, ხოლო 530 მილიონი — ასაშენებლად. დირექტორებს ვაფრთხილებთ, რომ გავითვალისწინებთ არა იმას, ტარდება თუ არა სპორტის გაკვეთილი, არამედ რამდენადაა ჩართული ყველა ბავშვი აქტივობაში. თუ კალათბურთს ითამაშებს, მაგალითად, ხუთი და არა ოცივე ბაშვი, ეს არ ითვლება კარგად ჩატარებულ გაკვეთილად. ზოგ სკოლაში შედარებით უკეთესი მდგომარეობაა — ზუსტად იმავე ინფრასტრუქტურით გაცილებით მეტს ახერხებენ, ვიდრე სხვა სკოლები.“
აღმოჩნდა, რომ სპორტის მასწავლებლებისთვის მასწავლებელთა კარიერული წინსვლის სქემაში ტრენინგები გათვალისწინებული არ არის, სწორედ ამის გამო, სამინისტრო ფიზკულტურის ყველა მასწავლებელს (მთლიანობაში 60 ათასი პედაგოგია, აქედან მხოლოდ რამდენიმე ათასია ფიზკულტურის მასწავლებელი), რამდენიმე წელიწადში, სპორტული ფედერაციების დახმარებით, გადაამზადებს. „შეთანხმებული ვართ ოთხ ფედერაციასთან — ფეხბურთის, ფრენბურთის, ხელბურთისა და რაგბის. ახლა ოთხი ძირითადი პარტნიორი გვყავს, თუმცა, ეს არანირად არ გამორიცხავს სხვა ფედერაციების ჩართვას. ძირითად აქცენტს, არჩევისას, არაძვირადღირებულ სპორტულ სახეობებზე ვაკეთებთ, ვერ ვირჩევთ ისეთ სახეობებს, რასაც ძვირადღირებული ინფრასტრუქტურა სჭირდება ან არ არის მასობრივი. მაგალითად, ჩოგბურთი არაჩვეულებრივი სპორტია, თუმცა, სკოლაში, სადაც 700 მოსწავლეა, როგორ უნდა ჩავრთოთ შვიდასივე, ჩვენ გვჭირდება გუნდური თამაშები, თანაც ისეთები, რომლებსაც აქვს განშტოება თამაშები.
ეს ოთხი ფედერაცია მოამზადებს მასწავლებლებს, მინიმალური საჭიროებებით აღიჭურვება სკოლები, ჩვენი თანადაფინანსებით — ტრენინგებს ფედერაცია დააფინანსებს, ინვენტარს ერთად დავაფინანსებთ. ფედერაციები უზრუნველყოფენ, რომ ბურთი ღირდეს ძალიან იაფი, ჩვენ უზრუნველვყოფთ, რომ ეს იაფიანი ბურთი ვიყიდოთ. ვფიქრობ, მასწავლებლების გადამზადების პროცესი ერთ თვეში დაიწყება, რა თქმა უნდა, გამტარუნარიანობის მხრივ შეზღუდვა იქნება, მარტში ყველა ვერ გადამზადდება, ერთი წლის განმავლობაში მომზადებულთა რაოდენობა გაიზრდება. სკოლა მიიღებს გადაწყვეტილებას — ფრენბურთს თამაშობს, რაგბის, ფეხბურთს თუ ხელბურთს და ფედერაციები ამის მიხედვით გადაამზადებენ მასწავლებლებს.“
მართალია, პრიორიტეტი, ფიზკულტურის მასწავლებლების გადამზადებაა და ამ პროცესში მაქსიმალურად ჩაერთვება ყველა, ვინც გადამზადებას ექვემდებარება — ასაკიც უწყობს ხელს და ფიზიკური აქტივობაც. თუმცა, მთელი ეს ინიციატივა მანდატურის სამსახურს ბარდება და ის იქნება სპორტული აქტივობის კოორდინატორი. აქედან გამომდინარე, მანდატურების გადამზადებაც იგეგმება. „მანდატურები გვინდა ჩავრთოთ მსაჯის, ხელშემწყობის თუ წამხალისებლის დონეზე. სწავლების უფლებას რაც შეეხება, პირველი პრიორიტეტი, რა თქმა უნდა, სკოლის პედაგოგს ექნება“ — განაცხადა მინისტრმა.
ფიზკულტურის მასწავლებლებისთვის განსაკუთრებით მიმზიდველად თავისუფალი გაკვეთილის მოდელი გამოიყურება, რომელიც, დანარჩენი მიმართულებისგან განსხვავებით (რომლებსაც კვირაში ერთი საათი ეთმობა), სპორტის მიმართულებას 2 საათი დაეთმობა.
„თავისუფალი გაკვეთილებისთვის განკუთვნილი კვირაში ორი საათი ფიზკულტურის უკვე არსებულ საათებს დაემატება. წელს აქცენტს ვაკეთებთ მეშვიდე-მერვე კლასებზე. იმედი მაქვს, მომავალ წელს, ორჯერ მეტი ფული გვექნება ამ საქმისთვის და, შესაბამისად, კიდევ ორ კლასს დავამატებთ. თავისუფალი გაკვეთილების აქტივობა სქემაში კრედიტქულებით შეფასდება.“
თავისუფალი გაკვეთილები მასწავლებლებისა და სკოლების მოტივაციას, ფინანსური ინეტერსების ხარჯზე, უფრო მეტად ზრდის, რადგან ერთი საათი თავისუფალი გაკვეთილის, მათ შორის სპორტის, გულისხმობს 8 ლარს — ადმინისტრაციაში მიმავალს, 8 ლარს — პედაგოგთან და 8 ლარს — ინვენტარში, ანუ თუ სკოლა 40 საათს ატარებს, შესაბამისად, 320 ლარი ინვენტარისთვის ექნება, 320 ლარი — მასწავლებლისთვის და 320 — ადმინისტრაციისთვის.
როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ორი საათი ჯანსაღი ცხოვრების წესს ეთმობა, მაგრამ სულაც არ არის აუცილებელი ეს მხოლოდ სპორტი იყოს, შეიძლება გაკვეთილი ჯანსაღ კვებას, გასეირნებას ან სხვა მსგავს აქტივობას მიეძღვნას.
როგორ ჩაერთვებიან ფედერაციები მინისტრის მიერ ინიცირებულ სიახლეში და რა დოზით განისაზღვება მათი მონაწილეობა, ამის შესახებ კომენტარი ვთხოვეთ კონტრაქტორი სპორტული ფედერაციებიდან რამდენიმეს.
ზურაბ კაკაბაძე, ხელბურთის ფედერაციის პრეზიდენტი: „ეს ძალიან საინტერესო თემაა. პროექტი დიდი ხანია, გვაქვს, რომლის განხორციელებაშიც აქამდე აქტიურად გვეხმარებოდა საერთაშორისო ფედერაცია, რომელსაც, ამ კუთხით, გარკვეული გამოცდილება და ლიტერატურა აქვს. მათი დახმარებით ორჯერ შევძელით სკოლის მასწავლებელთათვის სემინარების ჩატარება ქვეყნის მასშტაბით. ამას დიდი ფინანსები სჭირდება და მერე ვერ შევძელით მისი გაგრძელება, მაგრამ მასწავლებლებმა მიიღეს საჭირო ცოდნა-განათლება. თუმცა მიზნად არ იყო დასახული მხოლოდ ხელბურთის სპეციალისტთა მომზადება, საუბარი იყო მოძრავ, მცირე თამაშებზე ბურთით, რომელიც მოიცავდა ფეხბურთის თუ სხვა სახეობების ელემენტებს, გათვლილი იყო ზოგადად სპორტულ აქტივობებზე, რაც მერე, შეიძლება, გამოყენებული იყოს სპორტის დანარჩენ სახეობებზე. მაგალითად, მიზანში ზუსტი ტყორცნა, სისწრაფე, დრიბლინგი, გუნდური თამაში.
თუმცა, ინვენტარის და ინფრასტრუქტურის მხრივ, ძალიან რთული ვითარებაა. მით უფრო — ხელბურთი დარბაზის სპორტია და საგანგებო ინფრასტრუქტურა სჭირდება. ამ პროექტის ფარგლებში, სამინისტრო ფინანსურ დამხარებას კი გვპირდება, მაგრამ, სამწუხაროდ, ისინი უპირატესობას იაფ, დაბალხარისხიან და ერთჯერად ბურთებს ანიჭებენ. შეიძლება, ასეთმა ბურთმა ხელბურთის თამაშის სურვილიც კი დაუკარგოს, ხარისხიანმა კი — პირიქით, გაუღვივოს. ინვენტარს ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს და მე ვურჩევ, აქცენტი ხარისხზე გააკეთონ. აგრეთვე — მეტი ყურადღება დაუთმონ ინფრასტრუქტურას, რადგან აუცილებელია, სკოლას ჰქონდეს ინვენტარი და ინფრასტრუქტურა. აგრეთვე — ხელშეწყობა და მასწავლებელთა კვალიფიკაცია. ბევრგან სხვა საგნებს აქვთ მიერთებული ფიზკულტურის საათი. შეიძლება, პიროვნულად კი იყოს მოწადინებული, მაგრამ თვითონ სისტემაა წესრიგში მოსაყვანი.
ჩვენ მზად ვართ, ჩავერთოთ მასწავლებელთა გადამზადების პროცესში, რადგან, როგორც უკვე გითხარით, დამოუკიდებლად ამას ისედაც ვაკეთებდით. ძალიან კარგია, ამ კუთხით, სამინისტროც რომ ჩაერთო მუშაობაში. ჩვენ გვაქვს ლიტერატურაც, სახელმძღვანელოებიც, გვყავს სპეციალისტებიც და მზად ვართ, აქტიურად ჩავერთოთ ამ პროცესში, იქნება ეს მეთოდიკა, სპეციალისტთა დახმარებით სემინარების ჩატარება, შეჯიბრების საორგანიზაციო ნაწილი თუ სხვა. ძალიან კარგია, სამინისტრო რომ დაინტერესდა, თუმცა ჯერ მხოლოდ სიტყვიერი შეთანხმებაა. მაგრამ ვიცით, რომ მომზადების, დახვეწის პროცესი მიდის და უახლოეს მომავალში საბოლოოდ გადაწყდება. როგორც ვიცი, სამინისტროს სურვილია, მანდატურებიც ჩაერთონ. სპორტულ აქტივობებში მათი ჩართვა მართლაც კარგი იქნება“.
ირაკლი ჩაჩუა, ფრენბურთის ფედერაციის პრეზიდენტი: „უკვე ჩავატარეთ, დაახლოებით, 50 სკოლის მასწავლებლისთვის სემინარი საერთაშორისო სპეციალისტის — ათანასიოს პაპადოულისის ხელმძღვანელობით. ამ პროექტისთვის უნდა მოვამზადოთ სპეციალური ვარჯიშების წიგნი. ჯერჯერობით განათლების სამინისტრომ მოგვთხოვა 28 გაკვეთილის ჩატარების გეგმა, რაც უკვე მივაწოდეთ, თუმცა ეს პროექტი ჯერ კიდევ დამუშავების პროცესშია. 15 თებერვალს უნდა გაიმართოს შეხვედრა ამ ოთხ ფედერაციას, განათლებისა და სპორტის სამინისტროებს შორის, სადაც, სავარაუდოდ, ბევრი რამ დაზუსტდება.
სკოლების დარბაზები, ძირითადად, შეესაბამება სტანდარტებს და იქ შეიძლება წვრთნების ჩატარება. სკოლებს ბადის და ბურთების შეძენის საშუალება აქვთ, თუმცა ჩვენც ვეხმარებით. მაგალითად, თუ სადმე წარმატებული მწვრთნელია, მას ვაჯილდოებთ პროფესიული ინვენტარით“.
საგანმანათლებლო დაწესებულების მანდატურის სამსახური სრულად იზიარებს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის ინიციატივას, რომელიც სკოლებში ჯანსაღი ცხოვრების წესის დამკვიდრებას ითვალისიწინებს და, საჯარო სკოლებთან ერთად, სპორტული ღონისძიებების ორგანიზებას იწყებს. პირველი ასეთი ღონისძიება თბილისის ¹55 საჯარო სკოლის სპორტის პედაგოგებთან ერთად განახორციელეს — კალათბურთში შიდა სასკოლო შეჯიბრი ჩაატარეს, რომელშიც ჳხ, ხ და ხჳ კლასების მოსწავლეები მონაწილეობდნენ.
ჯანსაღი ცხოვრების წესის დამკვიდრებისა და ხელშეწყობის პროექტის ფარგლებში, მანდატურის სამსახური სკოლებში სპორტული ღონისძიებების ორგანიზებას ეტაპობრივად განახორციელებს.
|