2017-10-05 საუკეთესო მოთხრობა მასწავლებელზე
ლალი ჯელაძე
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნულმა ცენტრმა და „ლიბერთი ბანკმა“, მასწავლებლის კვირეულის ფარგლებში, ლიტერატურული კონკურსის გამარჯვებული მწერლები დააჯილდოვა. 62-მა გამოცდილმა თუ შედარებით ახალბედა მწერალმა გადაწყვიტა, არც თუ ისე იოლად შესაქმნელ ნაწარმოებს შესჭიდებოდა — კონკურსის თანახმად, ლიტერატურაში უნდა აესახათ მასწავლებლის რეალური სახე, თავის პრობლემებით, მიღწევებით, იმ არც თუ სახარბიელო ყოველდღიურობით, რომელიც პედაგოგს ხშირად პროფესიულ საქმიანობაშიც კი უშლის ხელს. და ეს ყველაფერი ისე მაღალმხატვრულად უნდა გაეკეთებინათ, რომ საკმაოდ წარმომადგენლობით ჟიურის: ნენე კვინიკაძეს, ლევან ბერძენიშვილს, ზვიად კვარაცხელიას, დავით გაბუნიას და მარი კორინთელს მოსწონებოდათ და 62-ში გამოერჩიათ. წელს, ჟიურის ასე მოხიბვლა პოეტმა და ჟურნალისტმა ეკა ქევანიშვილმა შეძლო, მოთხრობით „მე არ ვარ, მასწ“. 62 მონაწილე ავტორიდან ჟიურიმ საუკეთესო ათეული გამოავლინა, რომელსაც ჟურნალმა „მასწავლებელმა“ სპეციალური ნომერი მიუძღვნა.
სულ ერთი წლის ისტორიის მქონე კონკურსი, როგორც ჩანს, ახალგაზრდა თაობის ქართველი მწერლებისთვის საკმაოდ პოპულარულიც კი გახდა, რაც, თავისთავად, კონკურსის ინიციატორებისა და ორგანიზატორებისთვის ძალიან სასიხარულოა. გიორგი მაჩაბელი ფიქრობს, რომ მომავალში ის კიდევ უფრო მასშტაბური და პრესტიჟული გახდება.
ლიტერატურული კონკურსის „საუკეთესო მოთხრობა მასწავლებელზე“ მიზანი მასწავლებლის პროფესიის პოპულარიზაცია და მისი საქმიანობის მნიშვნელობის შესახებ საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებაა. ნატალია ინგოროყვა ამბობს, რომ: „კონკურსი პირველად შარშან ჩააატარეს, დაინტერესება დიდი იყო და გამოხმაურებებიც მარვალფეროვანი. ამიტომაც, ცენტრის ორგანიზებითა და მხარდაჭერით, ჟურნალმა „მასწავლებელი“ და „mastsavlebeli.ge“-მ კონკურსი წელსაც გამოვაცხადეთ. მისი მიზანი მასწავლებლის პროფესიის პოპულარიზაცია და ლიტერატურაში მისი ყოფისა და ცხოვრების ასახვაა. ამ მხრივ, ჩვენი ლიტერატურა მდიდარი ნამდვილად არ არის, ამიტომ, ვფიქრობ, ამ მიმართულებითაც ძალიან მნიშვნელოვანი რამ კეთდება. ხშირად ვამბობ კოლეგებთან, რომ 20-30 წლის შემდეგ, ამ მოთხრობებს კიდევ უფრო დაედება ფასი, რადგან მათში მოთხრობილი იქნება თანამედროვე მასწავლებლის ცხოვრებისა და საქმიანობის შესახებ.“
ლია გიგაური კონკურსს, გარკვეულწილად, გამოწვევად მიიჩნევს მწერლებისთვის, „იმ ადამიანებისთვის, ვინც იფიქრა მასწავლებლის პროფესიაზე. მინდა მადლობა გადავუხადო იმ 62 ადამიანს, რომელმაც მონაწილეობა მიიღო კონკურსში და დრო დაუთმო მასწავლებლის საქმიანობაზე ფიქრს. მიუხედავად იმისა, ვინ აღმოჩნდება კონკურსის ჟიურის მიერ არჩეული საუკეთესო მოთხრობის ავტორი, ჩვენთვის, ყველა მათგანი თანაბრად მნიშვნელოვანია.“
ჟიურის წევრი ნენე კვინიკაძე საუბრობს კონკურსში მონაწილე ავტორების მწერლურ ოსტატობაზე, რამაც მათი მოთხრობები ასე საინტერესო და ღირებული გახადა. როგორია 2017 წლის „ლიტერატურული მასწავლებელი“? — ამ კითხვაზე ნენე კვინიკაძე მპასუხობს, რომ: „გამომდინარე იქიდან, რომ 62 ტექსტზეა საუბარი, კონკურსში ერთმანეთისგან აბსოლუტურად განსხვავებულ პერსონაჟებზე მოგვითხრობენ. ჟიურის წევრებს ყველაზე მეტად მოგვწონდა, როგორ იმსხვრეოდა ჩვენ თვალწინ ამ დრომდე არსებული სტერეოტიპები. კონკურსში ძალიან გამოცდილი მწერლები მონაწილეობდნენ. ამიტომ ვცდილობდით, რაც შეიძლება მეტი ახალი სახელი აღმოგვეჩინა, თუმცა კონკურსის პირობა ყველასთვის ერთია და მასში თანაბარი ბრძოლა უწევს ახალბედასაც და გამოცდილ ავტორსაც. ზოგიერთ მოთხრობაში აღწერილი იყო ჩვენთვის, ყველასთვის კარგად ნაცნობი 90-იანი წლების ატმოსფერო — ქუჩაში სროლა, ნახევრად დაკეტილი, გაყინული სკოლები..., ჩვენი შეგროვილი თანხით ძლივს გამთბარი საკლასო ოთახები. მომეწონა ამ ამბების მოულოდნელი დასასრული. მომეწონა მოთხრობებით კარგად გამოკვეთილი დეცენტრალიზაციის პროცესი — კონცენტრირება არა მხოლოდ თბილისზე, არამედ რეგიონის სკოლის ამბებზე. ყველას ვურჩევ, ათივე საუკეთესო მოთხრობა წაიკითხოს, რადგან კონკურსმა ბევრი საინტერესო შრე წარმოაჩინა, რომელიც ერთნაირად დააფიქრებს ძალიან მნიშვნელოვან საკითხებზე როგორც ახალგაზრდებს, ისე თვითონ მასწავლებლებს, ზოგადად მკითხველს.
ათივე მოთხრობის სიუჟეტური განვითარება მოულოდნელობითაა სავსე, რაც, თავისთავად, მწერლის ოსტატობას უსვამს ხაზს და ათივე მოთხრობა სწორედ ასეთი მოულოდნელი განვითარებითაა ღირებული.“
კონკურსის პარტნიორები იყვნენ გამომცემლობები: „ინტელექტი“, „წიგნები ბათუმში“ და „პროფესიონალ ქიმიკოსთა ასოციაცია“, რომლებმაც თავიანთი რჩეულებისთვის განსაკუთრებული პრიზები დააწესეს. დაჯილდოება საქართველოს პარლამენტის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში გაიმართა და საუკეთესო ათეულიდან (თორნიკე ჭელიძე — ჯავახეთის დღიური; დიანა ანფიმიადი — კავშირი; ეკა ქევანიშვილი — მე არ ვარ, მასწ; ზურა აბაშიძე — საშტატო ერთეულები; ლევან ლორია — კურუმ, კურუმ; ლუკა ბაქანიძე — ისროდნენ, მასწ; ნათია როსტიაშვილი — ჩემი საქმე წასულია, მარუს; ცოტნე ცხვედიანი — ცხენების გაშვება; მიშა ბახსოლიანი — ჯართულის მასწავლებელი; ინა არჩუაშვილი — დედუკა ბექაური) სამი საუკეთესო მოთხრობა გამოვლინდა: I ადგილი — ეკა ქევანიშვილი, მე არ ვარ, მასწ; II ადგილი — ზურა აბაშიძე, საშტატო ერთეულები; III ადგილი — ლუკა ბაქანიძე, ისროდნენ, მასწ.
გამარჯვებულებს ლიბერთი ბანკისაგან ფულადი პრემია და მასწავლებლის პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრისაგან პერსონალური პორტატული კომპიუტერები გადაეცათ. კონკურსის მხარდამჭერებისა და პარტნიორების პრიზები გადაეცათ: თორნიკე ჭელიძეს („პროფესიონალ ქიმიკოსთა ასოციაცია“), ინა არჩუაშვილს და ნინია სადღობელაშვილს (გამომცემლობა „ინტელექტი“), ლევან ლორიას და დიანა ანფიმიადს (გამომცემლობა „წიგნები ბათუმში“). კონკურსის საუკეთესო ათეულს სამახსოვრო პრიზები გადასცა ჟურნალმა „მასწავლებელმა“ და ინტერნეტგაზეთმა mastsavlebeli.ge.
2017 წლის მასწავლებელზე საუკეთესო მოთხრობის ავტორი ეკა ქევანიშვილი, ამბობს, რომ გამარჯვებას არ ელოდა, რადგანაც ათეულში გამოცდილ პროზაიკოსებს შორის მოხვდა. „ჩემი მოთხრობა არ არის იდეალურ მასწავლებელზე, არამედ არის იმაზე, როგორ შეიძლება გახდე უკეთესი. მე ის მასწავლებლები მახსოვს, ვისთანაც თავისუფლებაზე, გახსნილობაზე და ყველაზე დაფარულ რამეზე შემეძლო ლაპარაკი, რაზეც მშობლებთანაც კი არ ვლაპარაკობდი. ასეთ მასწავლებლებზე უფრო მეტი მახსოვს, ვიდრე მათზე, ვინც კარგად მასწავლიდა ქართულს ან მათემატიკას... ამიტომ გისურვებთ, რომ თქვენც იყოთ ასეთი მასწავლებლები და ჩემს შვილს ვუსურვებ, რომ ჰყავდეს ასეთი მასწავლებლები.
ეს არის მოთხრობა იმაზე, როგორ შეიძლება არც თუ ისე ჰუმანური მასწავლებელი გახდეს უფრო ჰუმანური, გახდეს უკეთესი, ვიდრე ის იყო და ამას ხედავდნენ მისივე მოსწავლეები. ეს მოთხრობა უმცირესობის წარმომადგენლებზეა, როგორ შეიძლება მათი უფლებები დაიცვას სწორედ მასწავლებელმა ძალიან ჩაკეტილ სივრცეში, კონკრეტულად სოფელში, პროვინციაში. არ ველოდი გამარჯვებას, რადგანაც პროზაში ჩემი პირველი მცდელობებია და ცხადია, ძალიან გამიხარდა.“
ლუკა ბაქანიძე: „კონკურსის გარეშეც ძალიან სენსიტიური და მნიშვნელოვანია ჩემთვის ზოგადად ეს თემატიკა — მოზარდი, სკოლა და ლიტერატურაშიც ძალიან ხშირად ვიყენებ. მართლა პატივი და სიამოვნება იყო კონკურსში მონაწილეობა, მით უფრო გამარჯვება.“
ზურა აბაშიძე: „შარშანაც მივიღე მონაწილეობა, წელსაც ვიღებ და ალბათ სულ მივიღებ, რადგანაც ჩემთვის ეს თემატიკა არ იწურება. რაც შეეხება გამარჯვებას, ეს მე არ მეკუთვნის, ალბათ უფრო დედას, რომელიც პროფესიით მასწავლებელია და, დაახლოებით, იმ ასაკიდან ასწავლის, რა ასაკისაც მე ვარ. ჩემი მოთხრობის პერსონაჟებიც მისი თანამშრომლები არიან, ადამიანები, რომელთა ისტორიებიც მუდმივად მესმის. ამიტომ დიდი მადლობა მინდა ვუთხრა მას.“
|